De betekenis van groene burgerinitiatieven

Effecten per type
Bewustwording is, in diverse vormen, een thema dat speelt bij veel initiatieven van groene zelfgovernance.
Binnen de typologie zien we effecten op het gebied van bewustwording bij veel
verschillende ideaaltypen terug. Groenbeleving realiseert vaak grote effecten op bewustwording door
mensen in contact met groen te brengen en hier waardering voor te creëren. Ook brede groepen
realiseren vaak grote effecten op het gebied van bewustwording, zeker wanneer er sterk ingezet wordt
op educatie. Ook het type sociaal-maatschappelijk realiseert vaak grote effecten op bewustwording.
Verder zien we regelmatig effecten bij soortbescherming, die vaak te maken hebben met kennis en
belangstelling omtrent bepaalde soorten. Ook politieke groepen, en daarbij met name het subtype
actiegroepen, realiseren vaak effecten op het gebied van bewustwording. Zij zetten vaak sterk in op
dergelijke effecten om hun eigen zaak te ondersteunen: door mensen bewust te maken van groene
waarden kunnen ze ook steun vergaren voor hun politieke standpunten. Dit geldt ook voor het type
verbrede politiek. De typen natuurontwikkeling, natuurbeheer en eigenaarschap realiseren over het
algemeen ook enig effect op bewustwording, maar in minder grote mate dan de hierboven reeds
beschreven typen.
Bij het type buurtgroen is het beeld omtrent bewustwording wisselend. Het subtype buurttuinen
brengt mensen vaak in contact met de groene omgeving en leert ze bijvoorbeeld dingen over
tuinieren. Op deze wijze realiseert het vaak ook enig effect op het gebied van bewustwording. Bij het
subtype groenadoptie zijn effecten over het algemeen beperkt.
6.3.6 Betrokkenheid
Grofweg kan worden gezegd dat initiatieven van groene zelf-governance in hun doelstellingen meer
beogen om bewustzijn te creëren dan om actief vrijwilligers voor natuur te werven. In paragraaf 4.2
observeren we dat doelstellingen op het gebied van (actieve) betrokkenheid weinig voorkomen:
slechts bij grofweg 5% van alle initiatieven. Toch zien we in de verdiepende analyse bij een redelijk
aantal initiatieven van groene zelf-governance wel degelijk effecten op het gebied van betrokkenheid.
Het werven van vrijwilligers is voor veel initiatieven van groene zelf-governance belangrijk om
activiteiten te kunnen uitvoeren en daarmee om doelstellingen te behalen. Door het werven van
actieve vrijwilligers realiseren de meeste initiatieven van groene zelf-governance bijna per definitie
enige mate van betrokkenheid bij natuur en landschap.
Effecten per type
Op basis van puur het aantal vrijwilligers kunnen we een grote betrokkenheid verwachten bij brede
groepen, bij een aantal initiatieven van natuurbeheer, politiek, verbrede politiek, soortbescherming,
sociaal-maatschappelijk, natuurontwikkeling en eigenaarschap.
Als we betrokkenheid breder zien dan alleen bij het eigen initiatief is het sociaal-maatschappelijke
type erg belangrijk. Ook bij buurtgroen kunnen mensen worden betrokken bij groenbeheer die hier
voorheen weinig aan bijdroegen, hoewel zich dat vaak tot het initiatief zelf beperkt. Bij groenbeleving
wordt bij het subtype speelgroen vaak verwezen naar toekomstige betrokkenheid van kinderen bij de
natuur. Politieke groepen weten vaak grote groepen mensen te mobiliseren om politieke doelen kracht
bij te zetten, hoewel deze niet allemaal actieve vrijwilligers worden. Dit zien we vooral bij het subtype
actiegroepen, maar ook bij het subtype samenwerking, waar men ook vaak probeert om NGO’s of
overheden te mobiliseren.
6.3.7 Sociale cohesie
Sociale cohesie wordt niet vaak expliciet als effect beoogd bij groene zelf-governance, en dit geldt met
name bij initiatieven die buiten de bebouwde kom spelen. In totaal zien we het als doelstelling bij
ongeveer 10% van alle initiatieven. Toch laat onze analyse op effecten zien dat er in de ogen van een
redelijk aantal respondenten wel degelijk mechanismen van sociale cohesie spelen rondom veel
initiatieven van groene zelf-governance. Effecten op sociale cohesie worden in de verdiepende analyse
aanmerkelijk vaker benoemd dan wellicht op basis van de beschreven doelstellingen is te verwachten.
De betekenis van groene burgerinitiatieven | 79