De betekenis van groene burgerinitiatieven

leefomgeving. Soms beogen initiatiefnemers ook om meer betrokkenheid van buurtbewoners bij
openbaar groen te realiseren of om een bijdrage te leveren aan het groenbeheer van de gemeente.
Hulpbronnen bij groenadoptie beperken zich vaak tot tuingereedschap en eventueel wat plantenmateriaal.
Dit wordt soms van de gemeente geleend of door de gemeente geschonken, soms hebben
initiatiefnemers dit zelf. Geld speelt niet of nauwelijks een rol: groenadoptie is vaak kleinschalig, dus
er is een relatief beperkte financiële omvang.
Uit overzichten bij verschillende gemeenten (o.a. Alkmaar, Amsterdam, Epe, Heiloo, Rotterdam) blijkt
dat groenadoptie de laatste jaren veel voorkomt. Groenadoptie wordt vaak vastgelegd in een formele
overeenkomst tussen de terreineigenaar (meestal gemeente) en degenen die het beheer overnemen.
Daarin worden vaak een aantal afspraken of ‘spelregels’ opgesteld die bij de overeenkomst worden
afgesproken. Deze spelregels kunnen bijvoorbeeld voorschrijven dat het gebied openbaar
toegankelijk moet blijven, welke aanpassingen er (al dan niet) aan het groen kunnen worden gemaakt
en wat de verantwoordelijkheden van beide partijen (de gemeente en de burgers die het groen
adopteren) precies inhouden. Zo heeft de gemeente Epe spelregels opgesteld waarin onder andere
wordt voortgeschreven dat groenadoptie alleen mogelijk is indien minimaal 70% van de omwonenden
geen bezwaar heeft; minimaal drie personen het verzoek tot adoptie indienen en zich actief willen
inzetten voor het onderhoud van groen; er geen chemische onkruidbestrijding wordt gebruikt;
aanvullende beplanting past bij bestaande beplanting; er geen bebouwing in het groen wordt
geplaatst; en wanneer het groen een positieve uitstraling heeft op de omgeving.
De effecten van groenadoptie spelen alleen op hele klein schaal. Niettemin worden er wel degelijk
effecten benoemd. De belangrijkste daarvan zijn gebruikseffecten, voornamelijk het aantrekkelijker
maken van de omgeving/het groen, iets dat veelal genoemd wordt als het belangrijkste resultaat van
groenadoptie. Kleinschalig is er soms ook wat effect op het gebied van sociale cohesie, omdat
initiatiefnemers erdoor met buurtbewoners in gesprek komen. Soms resulteert dit ook in meer
betrokkenheid van buurtbewoners bij het groen.
5.3.2 Groenbeleving
Speelbos ’t Laer is een speelbos van ongeveer 1 hectare waar kinderen uit de omgeving van Laren al
spelenderwijs in contact met de natuur kunnen komen. Het idee voor dit speelbos is ontstaan bij een
aantal lokale bewoners, die in samenwerking met terreinbeheerder Het Goois Natuurreservaat en IVN
Gooi en Omstreken plannen voor dit speelbos hebben ontwikkeld.
Gesponsord door een aantal lokale ondernemingen en in samenwerking met vrijwilligers van een aantal
lokale verenigingen hebben zij een Speelbos gerealiseerd in een bestaand bosgebied. Dit is gedaan door
het plaatsen van buitenmeubilair, verschillende natuurspeeltoestellen en een toilet. Hiermee wordt
beoogd om kinderen een natuurlijke speelgelegenheid te bieden en hen als natuurbeschermers van de
toekomst met de natuur in contact te brengen. Speelbos ’t Laer wordt door betrokkenen gezien als een
groot succes: het wordt inmiddels zo druk bezocht dat er elders in het Goois Natuurreservaat een tweede
Speelbos komt.
Groenbeleving omvat voorbeelden van groene zelf-governance waarbij de beleving van de natuur
centraal staat, en waarbij in de doelstellingen het direct creëren van fysieke (ecologische of
cultuurhistorische) waarden ondergeschikt zijn aan de gebruiksfunctie van het groen en aan het
bevorderen van bewustwording en betrokkenheid van volwassenen en kinderen bij groen en natuur.
Doelen op het gebied van bewustwording en het creëren van betrokkenheid bij de natuur zijn
belangrijk bij groenbeleving. Zo richt De Voetstap uit Driebergen-Rijsenburg zich op het (her)creëren
van oude wandelpaden en het aanleggen van wandelroutes voor de natuurbeleving van mensen.
Stichting Aardekinderen uit Dedemsvaart heeft een natuurspeeltuin aangelegd met onder andere als
doelstelling om kinderen hun natuurlijke omgeving te leren kennen en tevens om hen te leren dat ze
voor de natuur moeten zorgen.
De betekenis van groene burgerinitiatieven | 57