(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi

120
Temel hat: Ölçü veya
referans olarak al›nan
çizgidir.
Kay›p dalga: Ifl›¤›n
absorplanan k›sm›d›r.
Rejenerasyon: Bir ölçüm
sisteminin tekrar
kullan›labilmesi için yap›lan
yenileme ifllemidir
fiekil 5.9
Aletli Analiz
zeyi bir ligand ile modifiye edilmifl prizma üzerinden tampon çözeltisi geçirildi¤inde
yüzey plazmonlar› kendi frekanslar›na eflit frekanstaki ›fl›k ile rezonansa gelir
ve bunun sonucunda da ›fl›k absorplan›r. Ifl›¤›n absorplanan k›sm›na kay›p dalga
(evanescent wave) ad› verilir. Prizmadan yans›yan ›fl›k bir dedektöre ulaflt›r›ld›-
¤›nda absorpsiyondan dolay› meydana gelen ›fl›k yo¤unlu¤undaki azalma belirlenebilir
ve sensorgramda temel hat (baseline) olarak elde edilir. Ard›ndan prizma
yüzeyine ligand molekülleri ile etkileflecek analit çözeltisi gönderilir. Analit
moleküllerinin ligand moleküllerine ba¤lanmas› prizman›n yüzeyinde de¤iflim olmas›
demektir ve bu da yüzey plazmonlar›n›n absorbans›n› etkiler. Bu, dedektör
taraf›ndan yans›yan ›fl›¤›n aç›s›ndaki kayma olarak alg›lan›r. Ifl›¤›n aç›s›ndaki kayman›n
miktar› yüzeye ba¤lanan analit molekülleri miktar› ile iliflkilidir ve sensorgramdaki
sinyalde ba¤lanma ile efl-zamanl› olarak bir art›fl meydana gelir. SPR
sensörlerde amaç; rezonans aç›s›ndaki bu kaymay› ve sinyaldeki art›fl miktar›n›
tespit etmektir. Rezonans aç›s›ndaki kayman›n büyüklü¤ü ba¤lanma (association)
miktar› ile do¤ru orant›l›d›r ve analit ile ligand molekülü aras›ndaki etkileflime ait
ba¤lanma sabitlerinin ve kinetik verilerin belirlenmesinde kullan›l›r. Ard›ndan sistemden
tekrar tampon çözelti geçirilerek yüzeyde ba¤lanmam›fl analit ve di¤er
moleküllerinin uzaklaflt›r›lmas› sa¤lan›r. Bu aflama ayr›flma (dissociation) aflamas›
olarak adland›r›l›r ve analit ile ligand aras›ndaki etkileflimin ayr›flma sabitlerinin
belirlenmesi için kullan›l›r. Daha sonra sensörün tekrar kullan›labilmesi amac›yla
ligand moleküllerinden analit moleküllerini uzaklaflt›rmak için uygun bir çözelti
sistemden geçirilir. Bu aflamaya rejenerasyon ad› verilir. Son olarak tekrar tampon
çözelti sensör üzerinden geçirilir ve sensorgramda sinyal temel çizgi (baseline)
seviyesinde tekrar elde edilir.
SPR cihaz›nda sensör yüzeyindeki etkileflimler ve bir analizin aflamalar›.
SPR analizlerinde rezonans dalga boyunun belirlenmesinde 3 faktör etkilidir:
• Metalin cinsi,
• Metal yüzeyinin yap›s›,
• Metal yüzeyi ile etkileflim halinde bulunan ortam.
SPR için uygun bir metal, ›fl›k ile uygun dalga boyunda rezonansa girebilecek
iletim band› elektronlar›na sahip olmal›d›r. Genelde en çok kullan›lan metaller alt›n,
gümüfl, bak›r, alüminyum, sodyum ve indiyumdur. Metal seçimi s›ras›nda dikkat
edilmesi gereken iki nokta vard›r. Birincisi, metal yüzeyi oldukça saf olmal›d›r;
çünkü atmosferik nedenlerle oluflabilecek oksitler, sülfitler ve di¤er film tabakala-