05.03.2013 Views

(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi

(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi

(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

150<br />

Zeeman etkisi: Bir atomik<br />

buhar›n kuv<strong>ve</strong>tli bir<br />

manyetik alana tutulmas›yla<br />

atomik enerji düzeylerinin<br />

yar›lmas› olay›d›r.<br />

fiekil 6.9<br />

(a) Manyetik alan<br />

<strong>ve</strong> Zeeman etkisi<br />

yoklu¤unda,<br />

(b) Manyetik alan<br />

varl›¤›nda normal<br />

Zeeman etkisi ile<br />

atomik enerji<br />

düzeylerinin<br />

yar›lmas›<br />

Aletli Analiz<br />

Sürekli Ifl›k Kayna¤› Kullan›m› Yöntemi<br />

Sürekli ›fl›k kayna¤› kullan›m› yöntemi ile zemin düzeltmesinde, sürekli kaynaktan<br />

(döteryum <strong>ve</strong>ya halojen lambas›) <strong>ve</strong> oyuk katot lambas›ndan gelen ›fl›k, ›fl›k bölücüsü<br />

yard›m›yla s›ras›yla grafit f›r›ndan geçirilir. Oyuk katot lambas›n›n yayd›¤› dar<br />

emisyon hatt›, atomlaflt›r›c›da bulunan analitin absorpsiyonu yan›nda zemin absorpsiyonundan<br />

da etkilenir. Sürekli kayna¤›n genifl emisyon band› ise sadece zemin<br />

absorpsiyonundan etkilenir. Bu tür zemin giriflimlerinin düzeltilmesi için en<br />

çok kullan›lan yöntem, elektronik sistemlerle iki sinyalin fark›n› ölçmektir. ‹ki sinyal<br />

aras›ndaki fark, örne¤in gerçek absorbans de¤erini <strong>ve</strong>rir. Yöntemin dezavantajlar›,<br />

lamba <strong>ve</strong> ›fl›k bölücü eklenmesine paralel olarak sinyal/gürültü oran›n›n bozulmas›<br />

<strong>ve</strong> s›cak gaz ortam›nda kat› taneciklerin kimyasal olarak heterojen da¤›l›m›d›r.<br />

Ayr›ca 350 nm’den daha büyük dalga boylar›nda, görünür bölgede döteryum<br />

lambas›n›n ›fl›n ç›k›fl›, bu düzeltme iflleminin yap›lmas›n› olanaks›z k›lacak kadar<br />

düflüktür.<br />

Zeeman Etkisi Yöntemi<br />

Bir atomik buhar›n yaklafl›k 10 kG kadar kuv<strong>ve</strong>tli bir manyetik alana tutulmas›yla<br />

atomik enerji düzeylerinin birbirinden 0,01 nm kadar ayr›lmas› olay› Zeeman etkisi<br />

olarak bilinir.<br />

<strong>Absorpsiyon</strong>a yol açan elektronik geçiflin türüne ba¤l› olarak, bir çok farkl› yar›lma<br />

türü ortaya ç›kar. Singlet enerji düzeyleri aras›ndaki geçifllerde manyetik alan<br />

varl›¤›nda spektral hatlar üçe <strong>ve</strong>ya üçlü gruplara yar›l›r <strong>ve</strong> bu durumda olay normal<br />

Zeeman etkisi olarak bilinir. Singlet düzeyler d›fl›ndaki düzeyler aras›nda gerçekleflen<br />

geçifllerde hatlar›n daha fazla say›da bileflenlere yar›lmas› ise kural d›fl›<br />

Zeeman etkisi olarak adland›r›l›r. fiekil 6.9’da manyetik alan <strong>ve</strong> Zeeman etkileri<br />

yoklu¤unda <strong>ve</strong> manyetik alan varl›¤›nda normal Zeeman etkisi ile atomik enerji<br />

düzeylerinin yar›lmas› gösterilmektedir.<br />

fiiddet<br />

Manyetik alan yok<br />

Normal Zeeman etkisi<br />

π<br />

σ − σ +<br />

Dalga boyu<br />

(a)<br />

(b)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!