(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi
(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi
(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
126<br />
Özet<br />
A MAÇ<br />
1<br />
Aletli Analiz<br />
Raman spektrofotometresinin çal›flma prensiplerini<br />
<strong>ve</strong> uygulamalar›n› tan›mlamak.<br />
Raman spektroskopisi, titreflimsel spektroskopinin<br />
bir türüdür. Bir numune, hυ o enerjisine sahip<br />
görünür alan <strong>ve</strong>ya yak›n-infrared monokromatik<br />
›fl›n›ndan oluflan bir lazer kayna¤›yla ›fl›nland›-<br />
¤›nda fotonlar›n enerjisinin bir k›sm› moleküllere<br />
<strong>ve</strong>ya moleküllerden az say›daki fotona aktar›l›r.<br />
Bu aktar›m sonucunda molekülün enerjisi temel<br />
hal ile birinci uyar›lm›fl hal aras›nda sanal<br />
haller ad› <strong>ve</strong>rilen sonsuz say›daki de¤erden herhangi<br />
birini alabilir. Sanal hale uyar›lm›fl bir molekülden<br />
yay›nlanan ›fl›n üç tipte olabilir: Rayleigh<br />
saç›lmas›, Stokes saç›lmas› <strong>ve</strong> Anti-Stokes saç›lmas›.<br />
Rayleigh saç›lmas›nda, enerji kayb› olmaz<br />
<strong>ve</strong> bu nedenle foton <strong>ve</strong> molekül aras›ndaki<br />
çarp›flmalar›n esnek oldu¤u söylenir. Stokes <strong>ve</strong><br />
Anti-Stokes saç›lmalar›nda, enerji de¤iflimleri titreflim<br />
enerji düzeyleri aras›ndaki fark (∆E) kadard›r.<br />
Raman spektrofotometreleri, bir ›fl›k kayna¤›, örnek<br />
hücresi, dalga boyu seçici, dedektör <strong>ve</strong> kaydediciden<br />
oluflur. Raman spektrofotometrelerinde<br />
Raman saç›lmalar›n› etkili bir flekilde oluflturmak<br />
için yüksek fliddette ›fl›k yayabilen lazerler<br />
kullan›l›r. Lazer kayna¤› numunenin küçük bir<br />
alan›na kolayl›kla odaklanabilir <strong>ve</strong> yay›nlanan<br />
›fl›n bir slit üzerine <strong>ve</strong>rimli olarak odaklanabilir.<br />
Bu nedenle çok küçük numunelerin bile Raman<br />
spektrumlar› al›nabilir.<br />
Raman spektroskopisi kat›, s›v› <strong>ve</strong> gaz numunelerin<br />
analizi için kullan›labilen bir tekniktir. Bu<br />
numuneler, organik, inorganik <strong>ve</strong>ya biyolojik<br />
özellikte olabilir. Su, IR spektroskopisinde çözücü<br />
olarak kullan›lamamas›na ra¤men, Raman<br />
spektroskopisinde kullan›labilmektedir. Bu nedenle<br />
suda çözünebilen pek çok maddenin analizini<br />
gerçeklefltirmek mümkündür.<br />
A MAÇ<br />
2<br />
Yüzey plazmon rezonans (SPR) spektrometresinin<br />
<strong>ve</strong> uygulamalar›n›n temel prensiplerini aç›klamak.<br />
SPR, ›fl›k ile metal yüzeyinin etkilefliminden meydana<br />
gelen optik-elektriksel bir olgudur. Belirli<br />
flartlar alt›nda ›fl›k fotonlar› taraf›ndan tafl›nan<br />
enerji, metal yüzeyinde bulunan <strong>ve</strong> yüzey plazmonlar›<br />
ad› <strong>ve</strong>rilen elektron paketçiklerine transfer<br />
edilir. Enerji transferi ›fl›¤›n spesifik bir rezonans<br />
dalga boyunda meydana gelir. Bu rezonans<br />
dalga boyu fotonlar taraf›ndan kuantlaflm›fl enerjinin,<br />
plazmonlar›n kuantlaflm›fl enerji seviyesine<br />
eflit oldu¤u dalga boyudur. Yüzey plazmonlar›n<br />
frekans› gelen ›fl›¤›n frekans› ile eflleflti¤inde rezonans<br />
durumu meydana gelir <strong>ve</strong> gelen ›fl›¤›n<br />
(I 0 ) bir k›sm› absorplanarak yans›yan ›fl›¤›n (I)<br />
fliddetinde bir azalma olur <strong>ve</strong> buna dalma (dip)<br />
ad› <strong>ve</strong>rilir. E¤er yüzeyin bilefliminde herhangi bir<br />
de¤iflim olursa yans›yan ›fl›¤›n aç›s› de¤iflir <strong>ve</strong> bu<br />
de¤iflim yüzeyde meydana gelen de¤iflim miktar›<br />
ile orant›l›d›r. Bu temel bilgiden hareketle günümüzde<br />
özellikle biyo-moleküller aras›ndaki<br />
etkileflimleri <strong>ve</strong> bu etkileflimlere ait ba¤lanma sabitlerini<br />
belirleyen oldukça seçici <strong>ve</strong> duyarl› SPR<br />
sensör sistemleri gelifltirilmifltir.<br />
SPR, özellikle protein/protein etkileflimlerinin<br />
analizi için kullan›fll› bir yöntemdir <strong>ve</strong> di¤er tekniklerle<br />
belirlenemeyecek kadar küçük afinite<br />
etkileflimlerine sahip moleküller için uygundur.<br />
SPR’nin en kullan›fll› özelliklerinden biri, rekombinant<br />
moleküllerin yap›sal do¤ruluklar›n› kontrol<br />
etmek için h›zl› bir yöntem olmas›d›r. SPR<br />
ayn› zamanda afinite, entalpi, stokiyometri, kinetik<br />
<strong>ve</strong> etkileflimlerin aktivasyon enerjisini belirlemek<br />
için de kullan›lmaktad›r <strong>ve</strong> kalorimetri gibi<br />
benzer ölçümleri yapabilen tekniklere göre en<br />
büyük üstünlü¤ü çok küçük protein miktarlar›yla<br />
bile analiz yapabilmesidir.