(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi

Ifl›¤›n, yans›ma, k›r›lma, giriflim, k›r›n›m, dispersiyon gibi olaylardaki davran›fl›
dalga özelli¤iyle, fotoelektrik etki ve saç›lma gibi olaylardaki davran›fl› ise tanecik
özelli¤iyle aç›klanabilir. Bu nedenledir ki ›fl›n hem dalga hem tanecik özelli¤ine
sahip olarak ele al›n›r. Öte yandan ›fl›¤›n dalga özelli¤inden dolay› periyot, frekans,
dalga boyu, genlik ve dalga say›s› gibi büyüklüklere de ihtiyaç vard›r.
Bir noktadan ard›fl›k iki dalga tepesinin geçmesi için gereken süreye periyot (p)
ad› verilir ve birimi SI sisteminde saniyedir. Frekans (υ) ise bir noktadan birim zamanda
geçen dalga say›s›n› ifade eder ve birimi SI sisteminde s-1 ’dir. Bu birim
hertz (Hz) olarak da bilinir. Bu iki büyüklük aras›nda;
υ = 1 / p 1.2
iliflkisi vard›r.
Dalga boyu (λ) ard›fl›k iki dalga tepesi veya dalga çukuru aras›ndaki uzakl›kt›r
ve birimi SI sisteminde metredir. Genlik (a) ise dalga içindeki vektörlerin en
uzunudur (fiekil 1.4).
Genlik
1. Ünite - Atomik ve Moleküler Spektroskopide Temel Kavramlar ve Prensipler
Dalga Boyu
Dü¤üm
Noktalar›
Elektrik Vektör
Manyetik Vektör
Yay›lma Yönü
Dalga say›s› ( ), birim uzunlu¤a giren dalga say›s›n› ifade eder ve birimi SI sisteminde
m-1 olmas›na ra¤men daha çok cm-1 v
kullan›l›r. Bu iki büyüklük aras›nda;
v = 1 / λ 1.3
iliflkisi vard›r.
Ifl›¤›n bir ortamdaki dalga boyu ile frekans› aras›nda ise;
υ = v / λ 1.4
iliflkisi bulunmaktad›r. Burada v, ›fl›k h›z›n› ifade etmektedir. Ifl›¤›n boflluktaki
yay›lma h›z› “c” oldu¤undan boflluk için eflitlik;
υ = c / λ
fleklinde yaz›l›r.
1.5
300 nm dalga boyuna sahip bir elektromanyetik dalgan›n boflluktaki frekans› kaç
Hz olur?.
λ = 300 nm = 300 x 10 -9 m = 3 x 10 -7 m
c = 3 x 10 8 ms -1
Eflitlik 1.5’den υ = c / λ = 3 x 10 8 / 3 x 10 -7 = 1 x 10 15 Hz olarak bulunur.
Frekans: Bir saniyede belirli
bir noktadan geçen titreflim
say›s›d›r.
Dalga boyu: ‹ki dalga tepesi
aras›ndaki uzakl›kt›r.
Genlik: Dalga içindeki
elektrik vektörünün en
uzunudur.
fiekil 1.4
Elektromanyetik
›fl›man›n özellikleri
H›z: Elektromanyetik
›fl›mada h›z, ›fl›n›n h›z›d›r ve
dalga boyu ile frekans›n
çarp›m›na eflittir (c =λυ).
ÖRNEK 1.1
7