(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi
(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi
(UV) ve Görünür Bölge Moleküler Absorpsiyon Spektroskopisi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Özet<br />
A MAÇ<br />
1<br />
A MAÇ<br />
2<br />
NMR <strong>ve</strong> ESR yöntemlerinde rezonans olay›n› kavramak;<br />
Manyetik rezonans temelli spektroskopik teknikler<br />
iki grupta incelenir. Çekirdeklerin bir d›fl<br />
manyetik alan etkisinde radyo dalgalar›yla rezonansa<br />
getirildi¤i tekni¤e Nükleer Manyetik Rezonans<br />
(NMR) denir. Elektronlar›n bir d›fl manyetik<br />
alan etkisi alt›nda mikrodalga ›fl›mas›yla<br />
rezonansa getirildi¤i tekni¤e ise Elektron Spin<br />
Rezonans (ESR) ad› <strong>ve</strong>rilir. Her iki yöntemde de<br />
rezonans koflulunu sa¤layacak düzeyde enerji<br />
alan parçac›klar (NMR’da çekirdek; ESR’da elektron)<br />
uyar›larak temel halden, üst enerji düzeylerine<br />
geçer <strong>ve</strong> rezonans olurlar. Daha sonra bu<br />
parçac›klar ald›klar› enerjiyi ortama tekrar <strong>ve</strong>rerek<br />
durulurlar <strong>ve</strong> temel hale dönerler. Rezonans<br />
için gerekli enerji iki enerji düzeyi aras›ndaki<br />
fark kadard›r.<br />
NMR’da kimyasal kayma de¤erlerine göre bir<br />
maddenin yap›s›n› ayd›nlatmak;<br />
NMR ile çekirdek spinleri etkilenmektedir. Ancak<br />
her çekirdek, NMR aktif de¤ildir. Bir çekirde¤in<br />
NMR aktif olabilmesi için spin kuantum<br />
say›s› s›f›rdan büyük (I>0) olmal›d›r. Atom çekirdeklerinin<br />
spin kuantum say›s› ile çekirdekte bulunan<br />
proton <strong>ve</strong> nötron say›lar› aras›nda bir iliflki<br />
vard›r. Di¤er taraftan, yap›s›nda eflleflmemifl<br />
elektron (tek say›da elektron) bulunduran moleküller<br />
(S≠0) ESR aktiftir.<br />
7. Ünite - Manyetik Rezonans Temelli Yöntemler<br />
A MAÇ<br />
3<br />
191<br />
NMR <strong>ve</strong> ESR pik yar›lmalar›ndan komflu gruplar›<br />
belirlemek;<br />
Bir molekülde bulunan atom çekirdekleri ba¤›l<br />
bolluklar›na <strong>ve</strong> kimyasal çevrelerine göre farkl›<br />
flekillerde <strong>ve</strong> farkl› kimyasal kayma de¤erlerinde<br />
rezonans olurlar. Bir çekirde¤in etraf›ndaki elektron<br />
yo¤unlu¤u çekirdek rezonans frekans›n›n<br />
de¤iflmesine neden olur. Di¤er taraftan komflu<br />
çekirdeklerin spinleri, incelenen çekirde¤in spinlerini<br />
etkileyerek piklerde yar›lmalara neden<br />
olur. Buna spin-spin etkileflimi denir. Spin-spin<br />
etkilefliminin de¤eri, J eflleflme sabitidir <strong>ve</strong> birimi<br />
Hz’dir. Eflleflme sabitinin büyüklü¤ü komflu gruplar<br />
aras›ndaki uzakl›k, konformasyon gibi etkenlere<br />
ba¤l›d›r.<br />
ESR <strong>Spektroskopisi</strong>nde de spin-spin etkileflmeleri<br />
sonucunda pikler yar›lmalar gösterir. ESR’daki<br />
spin-spin ekileflmeleri, eflleflmemifl elektronun<br />
spini ile komflu çekirdeklerin spininin etkileflmesi<br />
sonucu olur. Bu etkileflmelerde konjugasyon,<br />
eflleflme gerçeklefltiren çekirde¤in ba¤›l bollu¤u<br />
<strong>ve</strong> elektrona yak›nl›¤› önemlidir.
Change language