You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bu andan itibaren, çeşitli akortlar lavtacıların çalmasını kolaylaştırmak için eskinin<br />
yerini aldılar. “Yeni akort veya en mükemmel olanı” diyor<br />
Mersenne, “ sol-do-fa-la-do-mi ve bu çok değişken dayanak noktasına yarar “. Fakat sonunda<br />
daha basit bir akort tipini öneriyordu:<br />
A/A-D/D-F/F-a/a-d/d-f<br />
Bu veya hafifçe değiştirilmiş akort şekli, Avrupa’daki evrimini tamamlayıp, düşüş<br />
noktasına kadar kullanımda kalacaktır.<br />
Lavtalar ailesi:<br />
Klasik lavtanın akort modelinden bahsettikten sonra, gerçekten, günümüz<br />
kullanımının tersine, çalgılar o zamanlarda standardize değildi ve<br />
XVI’ncı yüzyılın sonundan itibaren belli başlı 4 boy lavta vardı:<br />
a- Soprano lavta (üst lavta): Kasası mandolininkinden daha hacimli değildir. Gövde<br />
uzunluğu 31-32,5 cm. ve akordu “re-sol-do-mi-la-re” şeklindedir.<br />
b- Alto lavta: Gövde uzunluğu takriben 46 cm., akordu “la-re-sol-si-mi-la”’dır.<br />
c- Tenor lavta: Gövde uzunluğu 50 cm., akordu “sol-do-fa-la-re-sol”’dur.<br />
d- Bas lavta: Gövde uzunluğu 64-69 cm., akordu sopranonun bir oktav aşağısından “re-soldo-mi-la-re”<br />
olarak yapılır.<br />
Daha önceden gayet mükemmel dengelenmiş bu lavta ailesi, büyümeye devam<br />
edecektir. 1618’de ünlü Alman teorisyen Michael Praetorius “Syntagma<br />
Musicum” adlı eserinde, 7 değişik tipin varlığına ( küçük üst lavtadan bas lavtaya kadar)<br />
işaret ediyordu.<br />
Bütün bu çalgılardan en çok kullanılanı hiç kuşkusuz tenordur. Bundan sonra alto gelir<br />
ki, repertuarın en fazla kısmına hizmet eder. Karşılık<br />
olarak, “üst lavta” çalgı topluluklarında pek de görünür değildi ve sıklıkla mızrap ile çalınırdı.<br />
“Bas”a gelince ve özellikle “büyük bas”, çok hacimli<br />
ve az kullanışlıdır. Onların yerine, pek çabuk uyum sağlayabilen çalgılar, özellikle de<br />
“arşilut” (archiluth) tercih edilecektir.<br />
Yapımcılar (“Luthier”ler”):<br />
Lavtanın eski imaline ait bilgilere yalnız dağınık bilgilerden sahip olabiliyoruz.<br />
Ortaçağdan bize, hiçbir çalgı ulaşmadı. Rönesans dönemine<br />
ait bazıları ve XVII’nci yüzyıla ait önemli bir miktar lavtayı muhafaza edebiliyoruz.<br />
Yapımcıların tercih ettikleri ülke olan İtalya, çalgı imalatı için seçkin bir yere sahiptir.<br />
Burası, çok büyük isimler tarafından temsil edilir.<br />
Laux Maler de Bologne (ölümü 1528), Sella’lar (Giorgio ve Matteo) XVII’nci yüzyıl başında<br />
Venedik’e yerleştiler. Tieffenbrcker’ler Alman kökenliydiler<br />
ve biri Padova’da (Vendelin, ölümü 1615), diğeri Venedik’te (Magnus, ölümü yaklaşık 1625)<br />
çalıştılar.
Change language