Ertan Birol - Turuz.info

olan “Cendrillon”’un baş rolünü ayırmıştı. Prömiyeri 3 mart 1823’de Paris’de 2 yıl önce
açılan Le Pelletier salonunda yapılmıştı ve eserin koreografisini
Albert Decombe yapmıştı.
Besteci 1826’da İmparatoriçenin beklenmedik ölümü üzerine Saint-Petersbourg seyahatini
yarıda kesmek mecburiyetinde kaldı ve Paris’e geri döndü.
Artık “ Gazette musicale”’deki kritikler her konserinden sonra onu göklere çıkarıyorlardı. 26
ocak 1826’da verdiği konserden sonra, onun ne kadar zeki ve
iyi bir besteci olduğundan, çok zor icraları yapabildiğinden bahsettikten sonra ne yazık ki
gitarın sesinin doyurucu olmadığını da ilave ediyorlardı. Fakat
şunu unutmamak lazımdır ki F.Sor gitarı tırnaksız bir teknikle çalıyordu.
Bir yıl sonra bir konser sonrası Fetis: “ne yazıktır ki böyle yetenekli ve armonik bir kafaya
sahip olan Sor, verimsiz bir çalgıyı yenme sabrını gösteriyor”
demişti.
Aynı yazar 1832’deki kritiğinde ise şunları yazıyordu:
“ Mr. Sor gitarla çok güzel şeyler yapıyor, fakat itiraf etmeliyim ki daha geniş imkanları olan
bir çalgı kullanmadığı için müzikal organizasyonu bir bütün
teşkil etmiyor. Mr. Sor’u dinlerken olağanüstü bir artistle tanışıyoruz, fakat, tekrar ediyorum,
o niçin gitar çalıyor?.”
Daha sonra bu fikirler birkaç yıl sonra romantik virtüozlar karşısında değişecektir.
Fernando Sor, iyi bir İspanyol gibi gitarı seviyor ve çalıyordu. Kendi yönünden büyük bir
zevk alıyordu ve özenle çalışıyordu. Kritikleri büyüleyen zengin
bir kontrpuan kullanıyor, aldatıcı tonlar olan re, la ve mi’yi etkili ve kolay olarak kabul eden
diğer gitaristlere bırakarak mi bemol veya la bemol tonlarında
riskler alıyordu.
Buna rağmen Fetis 12 şubat 1831’de Sor için şahane bir kritik yapmıştı. Burada, ondan
evvelkilerle bir mukayesesi de vardı ki bu yazıda Katalan müzisyenin
çok polifonik müziği ile, aslında çok da melodik olduğunu gözlemlemişti. Üstelik Sor’un
metodunun ortaya çıkmasından sonra “ciddi” bir eser olarak yorumlamış
ve şu neticeye varmıştı: “ ...süksesi popüler olamaz ama kalıcı bir yapıt” diyerek bu fırsatla
ona kanıtı da olan bir övgüde bulunmuştu.
Sor’un müzikal birikimi hemen hemen her tür müziğe dokunabilme imkanı verir ve “
Cendrillon” sahne sanatları için tek bir örnek değildir. Gençken, Barselona’da
“Télémaque dans l’ile de Calipso”’yu yazmış, bu eser 25 ağustos 1797’de sahneye konmuş ve
oynanmıştı. Yarıda kalan “Don Trastullo” ise kaybolmuştur. Bir
diğer opera-bale “La Foire de Smyrne” Londra’da 1821’de oynanmış ve bu da kaybolmuştur.
Gene Londra’da aynı yıl “Le Seigneur généreux”’yü “Cendrillon”’un
arkasından, “ Alphonse et Leonore ou L’Amant peintre (1823)”’i, sonra aynı eseri tekrar
Paris’de 11 haziran 1827’de değişik başlıkla “ Le Sicilien”’i oynatmıştır.
Bu bir sahnelik bale-pandomim’de Sor değerli bir yardımcıya, ortağa sahipti: Schneitzhoeffer.
Bu besteci eserdeki uvertürü ve bazı dansları yazmıştır ve
“La Sylphide” balesinin bestecisidir.