Ertan Birol - Turuz.info

Trinitario Huerta (1804-1875): İspanyol tenor Manuel Garcia’nın koruması altında 1823’de
Paris’e gelmiş, 1831’de burada birçok olaya imza atmıştır. 26 mayısta
“ Hotel de Ville” salonlarında; 23 temmuzda “Chantereine” salonunda; 27 ekimde “l’Athenée
musical”’de; 17 aralıkta “Hotel Fesch”’de icralarını sunmuştur.
16 şubat 1834’de Victor Hugo onu dinlemiş ve ona uzun bir mektup yazmış ve şöyle demiştir:
“...gitarın küçük bir orkestradır (Prat 1933)”.
1838’de Londra’da büyük yapımcı (luthier) Panormo’nun damadı oldu.
1845’de Huerta gitarın “Kristof Kolomb”’u olarak adlandırıldı çünkü yeni bir armonik dünya
keşfetmiş olduğu düşünülüyordu. 27 mayısta Mr. Hesselbein salonlarında
bir konser verdi ve eserlerinden bir fantezi, çeşitlemelerden ve emprovizasyonlardan çaldı.
Günün bir kritiği, onun gitarından “ gerçekten İspanyol virtüozu...minyatür
orkestra...” diye bahsetmiştir. Sonraki yıl Huerta, bir cenaze marşı çalmış ve “ acıyı size
sevdirmeye yeterli” diye bahsi geçmiştir.
Büyük bir seyyahtı. Amerika Birleşik Devletleri’nde ve Kanada’da Manuel Garcia’ya eşlik
ederek ve kendisi de solo çalarak konserler verdi. 1830’da tekrar
Paris’e geri döndü.
Marco Aurelio Zani de Ferranti (1801-1878): Bolonya’da doğmuş, diğerleri gibi müziğe
başka bir çalgı (keman) ile başlamış, gerçek bir konsertisttir. Görev
icabı çok yer değiştirmiştir: Paris (1820), Saint-Petersbourg (1824), Hamburg, Brüksel (1827)
ve A.B.D. Bir konserinden sonra onun hakkında şunu okuyoruz:
“ Gitarda tutulmuş notalarla melodileri şarkılama sanatını keşfetmeye ulaşmış yeni bir sanattır
bu ve Ferranti’nin ellerinde çalgının doğası birçok şekle
girmekte, değişmektedir.”
26 ocak 1834’de gitarı ve gitaristleri uzun zamandan beri edebi heyecanla izleyen Fetis, Zani
de Ferranti’yi dinledikten sonra yazısında: “Hayır, bu fakir
bir çalgı değil ve diğerleriyle karşılaştırıldığında sesi özel bir aksana sahip. Gitar kendi türü
içinde güzel ve iyi bir çalgı haline geldi.” Ve Ferranti
için de şunları ilave ediyordu: “ Ne görüyorum? İhtiraslı, yakıcı gözler, kabarık bir göğüs,
kapalı ve yumuşak olarak alışık olunmadık şekilde tellerde
koşan çelik gibi parmaklar ile tanımadığımız bir gitarı dinliyorum ve tellerin çekildiğindeki
aksanların hakkını veren...” Bu fotoğrafı daha pek çok lirik
cümleler takip ediyordu. Çok dikkatli olan Fetis sonorite değişikliklerine imkan veren sağ el
yer değiştirmelerini not olarak düşüyordu: “ Bu çalgı ile
bu şarkılama yeteneği beni karmakarışık ediyor.”
Ferranti sadece büyük yeteneğe sahip bir icracı değil, aynı zamanda çok sayıda pedagojik ve
romantik karakterde gerçek eserler veren bir kişiydi. Noktürnler,
noktürn melodileri, kaprisler, “Nuit de Walpurgis” yanında 2 ve 3 gitar için parçaları vardı.
Şair-Yazardı ve romantikler arasında çok moda olan Dante’yi tercüme etmişti. Paganini
ondan şöyle bahsedecekti:
“Bu artisti Avrupa’da dinlemiş olduğum diğer gitaristlerden daha üst seviyede buluyorum ve
hiç böyle bir gitarist dinlemedim “ (1834). Daha sonra da ona