Ertan Birol - Turuz.info

şeytani kemanıyla veya Berlioz’ un orkestrasından bir kemanla mukayese edenleri bile vardı.
Daha sonra gitara da diğer çalgılara olduğu gibi eser yazılma
fikri kabul görmeye başlandı. Özellikle günün modası olan virtüozitenin de mümkün olduğu
ve haklı olarak çok defa etkileyici olduğu anlaşıldı.
Şimdi bu konsertistlerden bahsetmeden önce bu terimin o zamanlar bugünkü anlamda kabul
görmediğini söylememiz yerinde olur. Konser salonları küçüktü ve
sadece küçük orkestraları alabiliyordu. Buna örnek olarak Beethoven’ in senfonisinin sadece
30 müzisyenle (oda orkestrası gibi) çalınabildiğini biliyoruz.
İlk solist konserlerinin 1831’de Paris’de Paganini tarafından verildiğini görüyoruz. Önceleri
müzisyenler konserlerini özellikle büyük piyano yapımcıları
olan Erard, Pape, Pleyel ve Petzold salonlarında gerçekleştiriyorlardı. Bunlar gelir gayesi
güden konserlerdi. Yani gecenin hasılatı taktir görmüş yıldıza
gidiyordu. Sezon aralık ayında başlıyor, mayısta bitiyordu. Konserler genellikle tiyatroların
uygun günü olan Pazar öğleden sonraları yapılıyordu ve gitaristler
bu sıcak atmosferde yerlerini alıyorlardı.
Fernando Carulli (1770-1841): Napoli’li F.Carulli birçok diğerleri gibi kendini gitara adamak
üzere 1808’ den itibaren Paris’ e yerleşti. Paris o dönemde
Viyana, Londra, Berlin, Saint-Petersbourg gibi Avrupa’nın büyük bir kültür merkeziydi.
Carulli diğer pekçok gitarist gibi çalışmalarına öğretmeninin kötü bir tercihi yüzünden
violonsel ile başladı. Gerekli olan temel bilgileri alıp, gitara
geçmek istediğinde ihtiyacı olan şey sadece teknikti. Metodunu 1810’ da yayınladı. Pedagog
şöhreti mükemmeldi ve çalgısı için çok sayıda eser verdi: etüdler,
divertismanlar, kontrdanslar, valsler, noktürnler, çeşitlemeli parçalar, fanteziler, sonatlar v.b...
Tamamı gitar veya gitar-keman; gitar-flüt veya piyanoforte;
gitar- keman ve alto; 2 gitar; gitar ve piyanoforte için 300’den fazla opustur. Orijinal
eserlerinin yanında az olmakla birlikte Haydn’ın senfonilerinden
birini 2 gitar için; Mozart ve Rossini’den de transkripsiyonlar yapmıştır. İtalyan bestecinin
operalarından uvertürleri 2 gitar; gitar ve piyanoforte
ve kuartet (flüt,alto, gitar, viyolonsel) için uyarlamıştır. Eserlerinin arasından en belirgin
olanları sayacak olursak: Op. 140 (2 keman, alto, ve zorunlu
bas, 2 obua, 2 korno ve kontrabas ad. Libitum ile gitar için) “ Petit Concerto de Société” ki bu
eser Mme. Tolstoi’ ya ithaf edilmiştir ve mi tonundandır.
Bir diğeri de gitar veya lyre için 2 keman, 2 obua, 2 korno, flüt, alto,ve bas eşliğinde
“Concerto pour Guitare”’ dır ve la tonundandır. Burada bir icracının
çalgısının özgürlüğünü ararkenki onu boğabilecek aşırılıklara düşmediğini görüyoruz.
Bir kritik konser sonrası şöyle yazmıştı:
“1808 yılı esnasında Mr. Carulli Paris’e yerleşti ve kendine has yepyeni bir sanatı duyurdu.
Yeterli üne sahip birçok sanatçının arasında yaptığı icrayı
dinledikten sonra Dussek onun elini tutarak: “Bayım siz sıradışı bir adamsınız” dediğini
hatırlıyorum.”
Büyük Çek piyanist ve kompozitör tarafından bu şekilde tanınmış olmak Carulli’ nin, gitar ve
gitar müziği adına, müzik camiasında ihmal edilemez, çok önemli