Ertan Birol - Turuz.info

XIX.yüzyılda Fransız’lar daha önceden edinmiş oldukları yeri kaybediyorlar, İtalyan’lar ve
İspanyol’lar tarafından tahttan indiriliyorlardı.
Yüzyılın son üçte birlik kısmı son romantik gitaristlerin kayboluşuna şahitlik ediyordu.
Gérard de Nerval yazısında şöyle bir yorum yapıyordu:
“ Arp gibi gitar da piyanoya yenik düştü ve bu olay diğer bir çağın zerafetine gönül verme
meselesiydi (Promenades et souvenirs, 1854).”
1876’da bir sözlükte şunları ilave ediyordu:
“ Gitar, zenginliği az olan bir çalgıdır. Sesi boğuk ve arpejleri monotondur. Bu çalgı pek de
şana eşlik hizmeti verecek gibi değildir.”
Bu çatlak sesler daha önceden duyduklarımızı hatırlatıyor ve bunun gibi sözlerin, olaylar ve
gelişmeler karşısında ters yönde söylendiğini de biliyoruz.
Buna rağmen gitaristler daha nadir ve yapımcılar çok daha dikkat çekmeyen insanlar olarak
görünmeye alışmışlardı. 1867’den itibaren, XIX. Yüzyılda belli
aralıklarla gerçekleştirilen evrensel fuarlardan birinde gitara ve müzikolog Fetis’e bröve
verilmişti ve bu fuardaki raporunda şöyle yazıyordu:
“ Günümüzden 40 yıl geriye gidersek, kültürlü ortamlarda gitar aşkı pek çok amatörü, hatta
Seville Berberi’nin ünlü bestecisini bile kendine çekmişti. Fakat
son zamanların ateşli müziği için yeterli sese sahip değildir. Terk edilmiştir ve hemen hemen
tek ülke olan İspanya ona hayat hakkı tanımıştır.”
J. Rambosson “ Les Harmonies du son (Firmin-Didot, 1878)” adlı kitabında şöyle yazıyordu:
“ Daha çok ses veren gitarlar bugün İspanya’da yapılanlardır. 1867 fuarında görülenlerden
yeni bir model çok göze batıcı derecede güzel sesi olan bir gitardır.
Mr. Gonzales kendine has bir buluşla, sesi güçlendirmiş ve vibrasyonu 20 saniyeye kadar
uzatabilmiştir. Mükemmel çalışılmış bu gitarların fiyatı 1000 franktır.”
Antonio de Torres ( 1817-1893 ): J.Pernas de Grenade’ın öğrencisiydi. Önce Sevilla, sonra
1870’de Almeria’da yaşadı. Gitaristlerin başlattığı rönesans hareketinde
gitar yapımcılarının da büyük rolü vardı. Bu gelişimdeki ciddi çalışmalardan en önemlisi
sayılabilecek biri de lakabı “ gitarın Stradivarius’u” olan Antonio
de Torres’di. İcracıları dikkatlice dinlemiş, onların ihtiyaçlarına, sızlanmalarına cevap aramış,
kendinden öncekilerin çok sayıdaki deneyimlerinden faydalanmış,
gitarının formunu, eşiğin yerini, kullandığı ağaçları sık sık değiştirmişti. Böylece yüzyılın son
üçte birlik bölümünde uzun zaman kullanılacak olan ideal
modele ulaşmıştı. Yelpaze şeklinde barajı (balkon) keşfeden olmasa da ( Panormo ve Pages
ondan evvel bu tip barajı kullanmışlardı) bunu bir sistemle sonuçlandıran
Torres’tir.
Torres gitarının formu bugün kullandığımız formdur. Tel uzunluğu 65 cm. cıvarında
değişiyor, yüzyıl ortalarındaki İspanyol gitarlardan daha önemli bir konuma
yerleşiyordu. Ses kasasının omuz ve kalçaları genişliyor ve ses daha güçlü çıkıyordu. Ön tabla
hafifçe dış bükeyleştirilmiş ve inceltilmişti. Bu şekilde