Ertan Birol - Turuz.info

1826’da Moskova’da Çar I.Nicolas’ın taç giyme töreni için besteciye ısmarlanmış olan 3
perdelik bale-pantomim “Hercule et Omphale” ilk defa büyük seyirci
kitlesi önünde oynandı.
Sor, Rossini’nin eşi Isabelle Colbran’ın eski gitar öğretmenidir ve herkes tarafından sıcak ilgi
görmüştür. Berlin’de Spontini onu kabul etmiş, “ Hercule
et Omphale” özellikle füg biçiminde işlenmiş uvertürü ile büyük bir zafer kazanmıştır.
Paris’de konser vermeye devam etti; 27 mart 1830’da Pape salonunda,
30 mart 1830’da Taitbout salonunda, 17 temmuz 1830’da Erard salonunda çaldı. Buradan
anladığımıza göre ücreti konser başına 150 franc’dı. Bu aldığı ücret
en ünlü opera sanatçıları Lablache ve Nourrit’ninki kadar ve ünlü kantatris La Malibran’ın
ücretinin yarısı kadardır.
Onu, 27 mart 1831 ‘de Aguado ile Dietz salonlarında ikili çalarken, gene aynı yerde 19
nisanda ve 22 aralık1831’de Petzold salonlarında görüyoruz.
Bu salonlar büyük müzisyenleri ve diğer gitaristleri ( Napoleon Coste ve Luigi Legnani )
kabul eden, konserler vermelerini sağlayan önemli yerlerdir. 1835’de
bir kritik şöyle yazmıştı: “Mr. Sor bütün sıkıntıları yok eden bir perfeksiyonla bir solo icra
etti.” Takip eden yılın nisan ayında Petzold salonunda F.Sor
ve D. Aguado konser verdiler.
F.Sor’un son konseri nisan 1838’dedir. Bu suare çok çok önemlidir çünkü Sor’un konseri aynı
zamanda N.Coste’un ilk konserlerindendir. 2 gitar olarak çaldılar
ve böylece Sor meşaleyi öğrencisine devretmiş oldu.
14 temmuz 1839 Pazar günü “Menestrel”’de şöyle bir yazı çıkıyordu:
“... baskıya gireceğimiz anda en büyük gitaristlerimizden biri olan Mr Fernando Sor’un acı
veren hastalığa yenik düştüğünü öğrenmiş bulunuyoruz....”
Böyle bir gitaristi kaybetmiş olmaktan dolayı İspanya da bundan böyle sönük bir hayata
devam etmek zorundaydı. Sor’un ölümünden iki gün önce Paris’de yayınlanan
“Gazette musicale de Paris”’de şu yazı okunuyordu:
“Akşam la Puerta del Sol ve la rue d’Acala yakınlarındaki sokaklarda dolaşırken emprovize
dansları görmek, gitarı ve bazı orkestra sesleri duymak nadir
bir olay değildir.”
Bu popüler gelenek, gitarın tarih boyunca belli aralıklarla karşısına çıkan krizlere rağmen
hayatta kalabilmesine olanak tanımıştır. Bir yazıda sokak çalgıcıları
için şöyle bir ifadeyi görmek bizi şaşırtmayacaktır:
“ Bu kış bir çok defa 2 adamın sokakta gitar çaldığını duyuyorduk. Onlar “Jota” ve her çeşit,
orta ve kuzey İspanya parçaları çalıyorlardı. Bu 2 adam güçlü
ve iyi etki yapıyorlar.”
Sor bu havayı solumuş, piyano veya gitar eşlikli “seguidillas”’lar yazmıştı. Çalgıya getirdiği
teknik önemlidir fakat yazısının zenginliği gitar için biraz