Ulusal Kan Ve Kan Ürünleri Rehberi

ULUSAL KAN ve KAN ÜRÜNLER‹ REHBER‹
■ Tüplerin üzerinde; hasta ad›-soyad›, do¤um tarihi (gün/ay/y›l), cinsiyeti, sözleflme no,
örne¤in al›nd›¤› tarih yer almal›d›r
■ Tüplerin üzerinde örne¤i alan kiflinin kimlik belirleyicisi (paraf veya ad-soyad veya
kod gibi) bulunmal›d›r.
Eksik doldurulmufl istek formu ve etiketsiz örnek tüpleri kan merkezi taraf›ndan kabul
edilmez. Örne¤in:
■ ‹stek formunun tam doldurulmam›fl olmas›,
■ Tüp etiketinin eksik bilgi tafl›mas›
■ ‹stek formu ve örnek tüp etiketi aras›nda uyumsuzluk vb.
Bu tür durumlarda kan merkezi yeni örnek ve/veya ek bilgi isteminde bulunur. Güvensizlik
oluflturan örnek imha edilir. Örnek al›nmas› ya da form doldurulmas› s›ras›nda geçen
zaman hastan›n yaflam›n› riske atacaksa sözel istek (telefonla) yap›labilir. Sözel isteklerin
yaz›l› hale getirilme süresi bir prosedürde tan›mlanm›fl olmal› ve tercihen 6 saati geçmemelidir.
G1.4 Kan Merkezi Kay›tlar›
Kan merkezi, ayn› hastaya ait çift kay›ttan (hasta no) kaç›nmal›d›r. Otomasyon sisteminin
oldu¤u kan merkezlerinde arama, TC kimlik no üzerinden ya da di¤er kimlik belirleyicilerden
en az üçü (ad-soyad, do¤um tarihi, sözleflme numaras›) kullan›larak yap›lmal›d›r.
Sistem ayn› hasta için ikinci kayd›n aç›lmas›n› engellemelidir. Gelen her istek için sistemde
ayr› numara (istek numaras›) bulunmal› ancak ayn› hastaya ait tüm istekler tek hasta üzerinde
birlefltirilmelidir.
Kan merkezi, önceki kay›tlar›ndan hastan›n ABO ve RhD grubunu kontrol etmeli ve yeni
örne¤in kan grubu ile aras›nda bir uyumsuzluk bulursa, sorun çözülmeden kan bilefleni ç›-
k›fl› yap›lmamal›d›r. Sorunun çözümü için hastadan yeni bir kan örne¤i istenir.
Acil durumlarda, transfüzyon öncesi uygunluk testleri tamamlanmadan kan bilefleninin
klinik kullan›m› gerekebilir. Çapraz karfl›laflt›rmas› yap›lmam›fl kan›n fliddetli transfüzyon
reaksiyonu riski tafl›d›¤› bilinerek, kullan›m›n›n sadece yaflam› tehdit eden durumlarla s›n›rland›r›lmas›
gerekir. Böyle bir uygulaman›n tüm sorumlulu¤u endikasyonu koyan hekime
aittir. Endikasyon, t›bbi kay›tlarda bulunmal› ve istek formunda klinik hekimin ad-soyad ve
imzas› yer almal›d›r.
Çapraz karfl›laflt›rman›n yap›lamad›¤› acil durumlar:
Transfüzyon öncesi uygunluk testlerinin temeli; al›c› ve vericinin kan grubu uygunlu¤udur.
Acil durumlarda her iki kan grubuna bak›larak çapraz karfl›laflt›rma yap›lmaks›z›n ABO-
RhD uygunlu¤u ile transfüzyon yap›labilir. Hastan›n eski kay›tlar› ya da bilinen kan grubu
beyan› do¤rultusunda transfüzyon yap›lamaz. Kan grubu tiplendirmesi için yeterli sürenin
olmad›¤›, hayati tehlike durumlar›nda ise O RhD negatif eritrosit süspansiyonu ve/veya AB
grubu taze donmufl plazma kullan›labilir. Böyle bir durumda kan merkezi telefonla bilgilendirilir
ve transfüzyon öncesi örnek ve/veya kan istek belgesi en k›sa zamanda gönderilir.
Transfüzyon acil koflullarda yap›lm›fl olsa dahi mevcut örnekle en k›sa zamanda kan grubu
- 293 -