Untitled - İSMEK - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

Çiniyi Yaþam Biçimine Dönüþtüren“Amel-i Faik”Latife AKTAN*“Toprak, astar ve sýrýn uyumudur çini… Çini bir ateþ oyunudur. Renklere ve kaliteyeateþle hakim olunur.” der büyük çini ustasý Faik Kýrýmlý… Çiniyle ilgilenen herkesinKýrýmlý’yý tanýsýn tanýmasýn bir vefa borcu vardýr. Çünkü çininin günümüzde canlanýpyeniden hayat bulmasý hocamýza ait bir olgudur...Henüz 20’li yaþlarýnda uzun boylu bir delikanlý iken kader onuilginç bir tesadüf sonucu çini ile tanýþtýrýr. Yýllar boyunca çinininpeþinde koþar. Onun için yaþam biçimine dönüþen çinidenvazgeçmek artýk mümkün deðildir. Birkaç kez vazgeçmeye niyetlenmiþolsa bile bunu baþaramaz ve yola devam eder. ÇünküFaik Kýrýmlý için tek yönlü yolda yolculuk baþlamýþtýr. Buyol hepimizin bildiði gibi bugünküÝznik’in çiniyle yeniden buluþmasýylaþekillenir. Hocaya neden Ýznikdediðimde “Çünkü buradabaþlamýþ devamý da buradan olmalý”demiþti.Ýznik’in merkez olmasýnýn temelnedeni Ýznik gölü suyunun tatlýve az sodalý olmasý, çömlekçilikiçin demirli, milli dinlenmiþ balçýðýngölün çevresinde bolca bulunmasýdýr.Antika meraký olan ve gravür sanatçýsýolarak yaþamýný sürdürenFaik Hoca bir gün kaderini deðiþtirençini parçasýyla karþýlaþýr. Niþantaþý’ndakiantikacýlardan Rumasýllý Povilli “Faik bu çini parçasýçok deðerli” diye bir þeyi eline tutuþturur.Bir süre sonra o günlerindelikanlýsý yýllarýný vereceði çinininpeþine düþer ve kendini Ýznik’tebulur. Ve araþtýrma incelemelerleyýllar yýllarý kovalar. (Kadý defterleri,Osmanlý arþivleri, hocanýn incelediðieskiye dayalý kaynaklardýr.)12 yýl önce hocayla tanýþtýðýmdaçok heyecanlýydým. Hoca bir süresonra Asmalý Mescit’teki atölyesininanahtarýný vererek istediðim zaman gelip çalýþabileceðimisöylediðinde heyecandan yüreðim duracak sanmýþtým.Sonrasýnda birlikte çok hoþ çalýþmalar yaptýk. Doktoramývereli henüz bir yýl olmuþtu. Bir þeyler bildiðimi sanýyordum.Hocayla her görüþmemiz bilgisizliðimi yüzüme vuruyordu.Hem bilgisizliðime üzülüyor, hem de öðrendiklerimle tarifsizbir keyif alýyordum. Bu arada hoca öylesine kibar ve nazikdavranýyordu ki istemeden de olsa hocayý incitecek bir þey yaparýmkorkusundan aklýma gelen her þeyi soramýyordum. Bazenatölyeden birlikte çýkar Ýstiklal Caddesi’nde yürürdük. Çokzarif bir beyefendi olarak her zamannazik davranmýþtýr. Son zamanlardaFlorya’daki evindekendini birkaç kez ziyaret ettim.Her seferinde döneceðim yeretaksi çaðýrarak yollamýþtýr. Hocasadece bir çini ustasý deðil aynýzamanda çok özel bir insandýr.Tanýyor olmakla ayrýcalýklý olduðumudüþünürüm.Hocamýn atölyesinde ziyaretinegittiðim günlerden bir gün birazparam var diye yüreklenip küçücükteolsa hocamýn yaptýðý birçini parçasýný istemiþtim. Hocabana boyutlarý 33 x 44 cm. olanyekpare lacivert zeminli bir çinikaro getirdi. Þaþkýnlýktan ne diyeceðimibilemedim. Ben bueserin parasýný ödeyemezdim.Aman hocam bu çok büyük dedim.“Bunun deðerini senden dahaiyi kim bilebilir” demiþti. Sanýyorumhaklýydý. Tabi artýk parateklif edemezdim. Ýsteðimdendolayý çok utanç duymuþtum.Ama bugün sahip olduðum endeðerli eserdir.Faik Hoca Ýstanbul Mevlanakapý, atahýrýndaki atölyesinde ilk kümbet fýrýnýnýyapar ve o günleri anlatýrken hala heyecanlanýr.Büyük özverili bir dönemini kapsayan süreç 6 ay gibikýsa bir dönem olarak baþlayýp yýllarca sürmüþtür. Bu süreçtebu çabalarýn hiç yararýnýn olmayacaðýný Prof. Celal Esat Arse-70