kamu-hukukuna-giris

mıştır. Biz de bu tartışmaya, gerektiği kadarı ile yer vermek zorundayız.A) Ülkesiz Devlet Olabilir mi?Eski Çağlar'da Devlet'in mevcudiyeti için, bir ülkesinin olmasıgereğinde herkes müttefik idi. Orta Çağlar'da, feodalite kurumununbelirgin yapı tipi olduğu sürece, egemenliğin toprak veya ülkeile sıkı sıkıya ilişkili anlaşılış şekline, (yani mülkî egemenliktelâkkisine) bağlanıldığını tesbit etmek kolaydır;bu uzun süre devam etmiş, hatta krallara verilen unvanlardabile mevcudiyetini göstermiştir : Fransa kralı, İngitere kralı denmesi,sırf bu yüzdendir. İslâmda'da mülkî egemenlik anlayışınınbenimsendiğini görüyoruz : Kanuni Sultan Süleyman'ın yardım isteminecevap olarak Fransa kralına yazdığı mektupta yer alan ibareler,bunu açıkça göstermektedir 67 .Yeni ve Yakın Çağlar'da ise, belirli bir ülkeye sahip olmayanyada büsbütün ülkesiz bir Devlet'in mevcut olabileceği yolundakiiddiaların ortaya atıldığına tanık oluyoruz. Bu görüşlerle yakındanbağıntılı olarak, bir kısım yazarlar, Devlet tanımlamasında ülkeyeönemli bir unsur olarak yer verilmesine de karşı çıkmışlar,ülkesiz devlet tanımları yapmaya bile kalkışmışlardır **. Sorun, Devlet'inüstün kudretine bağlı sayılacak olan varlıklar bakımındanele alınmalıdır : Devlet'in üstün kudreti, sadece insanlar üzerindegeçerli değildir; o insanların üzerinde barındıkları toprak parçasıda bu kudretin geçerli olduğu alanı teşkil eder. Aslında yalnızca insanlarüzerinde geçerli bir Devlet kudreti anlayışı da eksik ve yetersizkalmaya mahkûmdur.Egemenlik ve Devlet kudretinin asıl insanlar üzerinde geçerlibir iktidar olduğu iddialarının yoğunlaşması, daha çok siyasal zorunluluklarınsonucunda karşımıza çıkmıştır : Geçici ve devamlıtoprak kayıplarına uğrayan Devletlerin bu toprak parçaları üzerindeyaşayan eski uyruk ve vatandaşları ile aralarındaki emir-itaat67 Bu mektup için bk. : UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı : «Osmanlı Tarihi», II.Cilt, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1949, s. 495.Ayrıca, ERİM, Nihat : 'Devletlerarası Hukuk ve Siyasi Tarih Metinleri —C. I', AÜHF. Yayını, Ankara, 1953, s. 6; Kanuni'nin Birinci Fransuva'dansadece «...France eyaletinin Kralı Françesko...» olarak söz etmesi ilginçtir.« AKBAY, Muvaffak : age. s. 267; VILLENEUVE, B. de : age. c. 1, s. 239.97