kamu-hukukuna-giris

ve uygulama, yukarda değindiğimiz Devlet'in özel mülkiyeti düzenleyebilmesive gerektiğinde izale edilebilmesi suretindeki temel ilkeyetamamen yabancıdır. Bu genellikle marxist-sosyalist mülkiyethakkı anlayışıdır ki batı tipi hürriyeti demokrasi rejimlerindeve onların anayasalarında bu anlayışın yer almasına cevaz yoktur1961 Anayasamız da örneğin Devlet'in özel mülkiyete müdahalesinibu yolda anlamış değildir. Öyle ki Anayasamızda kamulaştırma vedevletleştirme pek tabiî vardır; ama bunların mevcudiyeti kollektivistmülkiyet hakkının tanındığı, özel mülkiyetin reddolunduğusuretinde yorumlanamaz. Kısacası, Anayasamız açısından salimbir mülkiyet hakkı yorumunun belki aşağıdaki gibi yapılmasımümkündür :36. maddede yer alan «Herkes, mülkiyet ve mirashaklarına sahiptir» birinci fıkra hükmünü,sahip bulunulan mülkiyet hakkının, kutsal, sınırsız ve dokunulmazolduğu suretinde anlamak ne kadar yanlış ve sakat ise, aynı şekilde«kamulaştırma» ve «d e v 1 e t 1 e ş t i r m e»ye bakarakkollektivist ve sosyalist mülkiyet hakkının kabul edildiği dolayısiyleözel mülkiyetin tüm yasaklanması yoluna gidilebileceğisuretindeki sonuç belirtmeler de o derece yanlış ve sakattır. Anayasamızındeyişi ile, mülkiyet hakkının kullanılması «toplumyararına aykırı olamaz» ve daha önemlisi mülkiyethakkı kamu yararını gerçekleştirmek amacı ile ve kanunla sınırlandırılabilir.Bu sınırlandırma, özel hukuk mülkiyet hakkınınbelirli kimselere ait belirli mallar üzerinden kaldırılması şeklindekarşımıza çıkabilir ise de, özel hukuk mülkiyet hakkının tüm ilgası,kaldırılması söz konusu değildir. Kaldı ki hangi durumda olursaolsun karşılık veya tazminat ödenmesi esastır.İşte Anayasamızın 'toprak mülkiyeti' (Madde37), 'kamulaştırma' (M a d d e 38) ve 'devletleştirme'(Madde 39) ile ilgili hükümleri, 36. maddesinde yeralan mülkiyet hakkındaki ana hükümle birlikte yorumlanınca, kamuyararının gerektirdiği hallerde, koşullarına uyarak Devlet'inbelirli mallar üzerinde özel mülkiyeti ortadan kaldırıcı veya yenidendüzenleyici tasarruflara girişebileceği ve bunları kamu yararınısağlamak amacının yanı sıra, ancak haiz bulunduğu üstün mülkiyethakkından yararlanarak yapabileceği sonucuna kolayca varılabilir.109