ya çalışacağımız gibi, hukukçular açısından aslında tinsel ve hukuksalbir kişilik, yani bir tüzel kişiliktir. Bu tüzel kişiliğin iradesinibelli etmesi ve özellikle sahip olduğu üstün kudreti kullanması,mevcut organları sayesinde mümkün olabilmektedir. Bu organlarise, belli başlı olarak, yasama, yürütme ve yargı organlarıdır.İmdi, bu organların, önceki alt başlıkta yer alan açıklamalarımızdabelirtildiği gibi, bir takım yetkilere sahip olmaları, onların Devletiktidarını bölüştükleri anlamına kesinlikle gelmemektedir. Şuvar ki, tekrar ifade edelim, bu organlar Devlet adına hareketle görevleriniyerine getirmektedirler. Hiç şüphe edilmemeli ki, bu organlarsayılan görevlerini yerine getirirken, Devlet'in amacına, <strong>kamu</strong>nunyararına uygun hareket etmek durumunda ve zorundadırlar;aksi takdirde, bu organların Devlet organları olarak hareket etmelerindensöz edilemez. Bütün bu analizler göstermektedir ki, aslındabölünmez olan üstün kudret, sadece ve sadece Devlet'e aittir.Organların amaçla sınırlı olarak davranmaları gereği, onların belirlikonularda Devlet adına tasarrufta bulunmaya yetkili kılınmaları,bu yetkilerin iktidarın üleştirildiği anlamına gelmemesi, iktidarınsahibinin, tinsel ve hukuksal bir kişilik sahibi Devlet olduğunukanıtlamaktadır 102 .H) Özet ve Sonuç :Siyasal bilimin odak noktalarından birisini teşkil eden siyasaliktidar, Devlet Kudreti adı altında geleneksel <strong>kamu</strong> hukuku yaklaşımıiçinde ele alındığında, Devlet'in en önemli unsurlarından birisiolarak karşımıza çıkmaktadır. Devlet kudreti, toplumsal yapılarhiverarşisinde Devlete layik olduğu üstün yeri sağlamakta, toplumsalvapınm siyasallaşmasında ana faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.Devlet kudreti konusunda karşımıza ilk kez terminoloü sorunuçıkmaktadır : Devlet kudreti veya iktidarı terimlerini yeğlediğimizihatırlıvacaksınız. Gerekirlipinden ve üstünlüğünden asla şüphe edemeveceğimizDevlet kudretinin kaynağı konusunda ulaşılan sonuç,analitik ve evrimsel bir model ele alınmak suretiyle. Devlet kudretinin,Devlet'in vücut bulması ile birlikte ve aynı zamanda meydanacıkmıs olduğu seklinde ifade olunabilir. Bu iktidarın özellikleriarasında ise, eöreli ve oranlı üstünlüğü, maddî cebre veya zoradönüsebilme vetene&i. özellikle dış alanda yine göreli ve oranlı102 Bu konuda bTcnz. : OKANDAN, R. G. : age. 812-816.123
ağımsızlık ile bölünmezliği ve bütünlük teşkil etmesi üzerinde gerekliaçıklamaları yapmış bulunuyoruz. Devlet kudreti, düzenlemeve disiplin, <strong>kamu</strong> yararını sağlamak ve <strong>kamu</strong>sal iş ve hizmetleri ifaetmek görevlerinin yerine getirilmesini sağlamakta en elverişli araçrolünü oynamakta ve klasik bölümlemeye uygun surette, kendisindenbir eksilmeye sebebiyet vermeden üç ana yetkinin oluşumunaimkân vermektedir. İktidar unsurunun asıl sahibinin ise Devletolduğundan şüphe etmemek gerekiyor.îşte genel görünümü ile kaynağını ve niteliğini ve ilgili diğeryanlarını yukardaki özette olduğu gibi ele alıp açıkladığımız Devletkudreti, hiçbir surette sınırsız ve mutlak bir kudret olarak düşünülmemelidir.Bu sonuca varmamızı sağlayabilecek niteliktekiaçıklamalarımızın yukarki kesimlerde yer aldığını hatırlayacaksınız;gerçekten, Devlet kudretinin üstünlüğü göreli ve oranlı bir üstünlüktü: Yani Devlet iktidarı, toplumsal yapı içinde yer alan altyapılarda oluşan iktidarlara bakarak daha üstün bir iktidardı. Cebremüracaat bakımından bir mutlaklıktan söz etmeğe imkan yoktu.Nihayet terkedilen klasik egemenlik anlayışının ışığı altında,dış alanda da yine bir oranlı bağımsızlığın ve hukuk öznesi olarakeşitçi statüden yararlanmanın da bu iktidarın sınırlılığını gösterdiğinibiliyoruz.Devlet kudretinin sınırları, aslında çok geniş ve derinleşmeyigerektiren bir alt başlıktır; bizim, zorunlu olarak, sorunu bu önemve genişliği ile ele almamıza imkan yoktur 103 .Sınırlılık konusunda ana noktalara kısaca değinmekle yetineceğiz: Bugün Devlet iktidarının, gerektirdiğinde şiddeti de içerenbir kuvvet olmasına rağmen, sınırsız ve keyfî, mutlak bir iktidaranlamına gelmediğini hemen herkes kabul etmektedir. Gerçektenbuerün Devlet iktidarı denildiği zaman anlaşılmakta olan, kevfî vedesootik değil, hukuk ici ve hukuk dışı sınırlarla çevrilmiş, bir iktidardır.Bir bakıma klasik egemenlik anlavışmın ve teriminin terkerlilmesîninbu konuda da işimize yaradığını belirtmek gerekir :Salt klasik egemenlik uğruna Devlet iktidarının sınır tanımadığı'03 Devlet kudretinin sınırlanması sorunu için bknz. : ZABUNOĞLU, YahyaK : «Devlet Kudretinin Sınırlanması». AÜHF. yayını, Ankara 1963; ORANDAN, R. G. : age. s. 795-812; AKBAY, Muvaffak : age. s. 449457; KAPANÎ,Münci : «Kamu Hürriyetleri», AÜHF. yayını, Ankara, 1970 (3. bası), s.222-270.124
- Page 1 and 2:
ANKARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜ
- Page 3 and 4:
ÖNSÖZBu küçük kitap, Devlet'i
- Page 5 and 6:
— Zorlayıcı Üstün Kudret 40-
- Page 7 and 8:
G — Devlet'in İktidar Unsurunun
- Page 9 and 10:
landığmda, siyaset edilenlerin me
- Page 11 and 12:
Günümüzün ünlü bir siyasal bi
- Page 13 and 14:
ine ulaşmak veya onu bırakmamak f
- Page 15 and 16:
a) İKTİDAR, etki (= nüfuz) iliş
- Page 17 and 18:
tında, siyaseti «bir toplumda de
- Page 19 and 20:
ta ve ikisi birden «siyasal bilim
- Page 22 and 23:
elirtilmesi gereken nokta burada ka
- Page 24 and 25:
3.— Nihayet, siyasal bilimin kesi
- Page 26 and 27:
siyasaların sonuçlarının değer
- Page 28 and 29:
Teknolojideki akıl almaz gelişmel
- Page 30 and 31:
duğu kadar şekilsel ve statik yan
- Page 32 and 33:
ha kısır sayıldıkları bugün a
- Page 34 and 35:
DEVLETTANIMIÖZELLİKLERİKAYNAĞIU
- Page 36 and 37:
kuku tüzel kişileridir; bu kamusa
- Page 38 and 39:
Örneğin canı isterse kiracısın
- Page 40 and 41:
nun başına bir 'genel' yada 'umum
- Page 42 and 43:
DEVLET NE DİR ?Buraya kadar süren
- Page 44 and 45:
DEVLETİN MAHİYETİ :Bir Soyutlama
- Page 46 and 47:
minia beraber, siyasal yapı, yani
- Page 48 and 49:
yıcı kuvveti kullanma durumunda k
- Page 50 and 51:
ma fikrinin birlikte barınabilece
- Page 52 and 53:
nellikle, «Devlet'in ortaya çık
- Page 54 and 55:
DEVLETİN KAYNAĞI VE DOĞUŞU :ön
- Page 56 and 57:
Beni İsrail Devleti'nin bir aileni
- Page 58 and 59:
ahsedilemez. Bu kurama göre, birey
- Page 60 and 61:
es'un sözlüğünde Devlet'in adı
- Page 62 and 63:
yılacaktır; bu suretle bireyin ki
- Page 64 and 65:
sen'dir 25 . Kelsen'e göre Devlet,
- Page 66 and 67:
ancak en güçlü olanların yaşam
- Page 68 and 69:
ak diyebilirizki, sosyal organizmal
- Page 70 and 71:
üzerindeki ekonomik etkenin egemen
- Page 72 and 73:
ki haklılık payı ve oranı, doğ
- Page 74 and 75:
dir. Bu ihtiyacın karşılanması
- Page 76 and 77:
söylemek olanağımız da, en azı
- Page 78 and 79:
kendilerini savunmak, yaşamların
- Page 80 and 81: DEVLETİN UNSURLARI :Buraya kadar s
- Page 82 and 83: Iarmdan bu derece gerekirliğinin,
- Page 84 and 85: ek mefharetlere ve bugün müştere
- Page 86 and 87: Terim konusundaki. açıklamalarım
- Page 88 and 89: izki, insan unsurunun sayısı veya
- Page 90 and 91: Buraya kadar söylenilenlerden çı
- Page 92 and 93: hukuk alanında ancak Devletler ile
- Page 94 and 95: ir Devlet'e sahip olabilmişlerdir.
- Page 96 and 97: lerin sayılarının sınırsızlı
- Page 98 and 99: guit'ye göre, millet, Devlet denil
- Page 100 and 101: Vatandaş ya da uyruk, Devlet'e ita
- Page 102 and 103: kaynaşmaları ve bunun sonucunda D
- Page 104 and 105: mıştır. Biz de bu tartışmaya,
- Page 106 and 107: lunmadığı da bilinmelidir. Ayrı
- Page 108 and 109: ği belirgin ise, Devlet'in onu gen
- Page 110 and 111: Üstün aynî hak kuramı çok eski
- Page 112 and 113: ten ayrı bir mevcudiyeti yoktur.
- Page 114 and 115: unsurdur' şeklinde başlangıçta
- Page 116 and 117: ve uygulama, yukarda değindiğimiz
- Page 118 and 119: Devlet'in insan unsurunun açıklan
- Page 120 and 121: ve modem anlaşılışına uygun su
- Page 122 and 123: veya Sultan'm Tanrı'dan gelen ikti
- Page 124 and 125: Devletleşme durumunda ortaya çık
- Page 126 and 127: kabul edilmektedir : Antlaşmalar s
- Page 128 and 129: Devlet için hayatî bir önem taş
- Page 132 and 133: görüşünü benimseme, tehlikeli
- Page 134 and 135: ve temel kavram olan Devlet'in gös
- Page 136 and 137: B) Hukukî Kişilik :Hemen belirtel
- Page 138 and 139: ireyle herhangi bir şekilde irtiba
- Page 140 and 141: E) Tüzel Kişiler :Hukukî kişile
- Page 142 and 143: me, ilgili hukuk dalındaki adı il
- Page 144 and 145: iradesinin muhtevası ve görünüm
- Page 146 and 147: «beyni ve elleri hükmündedir. Bu
- Page 148 and 149: maktadırlar; bu iktidar, kapsam ve
- Page 150 and 151: olunmuş ise, aynı şekilde, Devle
- Page 152 and 153: AD DİZİNİABADAN, Y. 34.ABBO, J.
- Page 154 and 155: KAVRAM DİZİNİAlt yapı, 62.Aile
- Page 156 and 157: BİBLİYOGRAFYAI.— Kitaplar:ABBO,
- Page 158 and 159: KELSEN, H.KOHN, H.KOHN, H.KÜBALI,
- Page 160: LASKI, H. J.OKANDAN, R. G.POUND, R.