maktadırlar; bu iktidar, kapsam ve niteliği değişik bir iktidardırve özellikle yönetim yerinden uzaklaşanların onu kullanmaları sözkonusu değildir. Realist teori aynı zamanda tehlikelidir, dedik; çünküdaraltılmış bir gerçekliğin belirlenmesi uğruna, Devlet'in örneğin«hukukî gerçekliğini» inkâr etmektedir. Devlet'in kişiliğinin,aslında bir hukukî gerçeklik olduğunu ve her hukukî gerçeklikgibi soyut yanının bulunduğunu belirtmiştik. Soyut gerçeklerinde bulunabileceğini kabul ettikten sonra, Devlet'in hukukîkişiliğini de kabul etmek kolay ve mümkündür. Nesnel gerçekliklerle,hukuki realiteleri, maddî varlıkla hukukî varlığı, fizik (veyafizyolojik) kişilikle hukukî kişiliği birbirine karıştırmamaklâzımdır. Fizik dünyada Devlet-kişi diye bir varlığın mevcut olmadığı,fizik âlemde yalnız nesnel varlıkların yer aldığı malûmdur; fakat,Devlet'in soyut bir varlık, hukukî bir mevcudiyet ve hukukâlemi içinde yer alan bir varlık olduğu da muhakkaktır. Hukukâleminde, hukuksal ilişkiler alanında Devlet, aktif ve pasif süjeolarak yer almaktadır. Haklardan istifade eden ve onları kullananDevlet'e çaresiz bir hukukî ehliyet tanımak ve dolayısiyle ona birhukukî kişilik izafe eylemek gerekmiştir.Kaldı ki, insanın hukukî kişiliğinin de, zaruretlerin sonucu olarak,yapay ve soyut bir kişilik şeklinde ortaya çıktığını daha öncebelirlediğimiz hatırlanacak olursa, Devlet söz konusu oldukta, O'nada aynı uygulamanın yapılması sonucunda, soyut, yapay bir hukukîkişilik tanımanın pek yadırganacak bir tarafı da voktur.Sonuç olarak, Devlet'in gerçek kişiler gibi, kendine özgü biriradesinin olmamasının, onun kişi sayılmasına mani olacağı yolundakirealist teori, bu iddiasında sanırız ki pek tutarlı sayılamaz :Bir defa, Devlet'in kişi sayılmasını, mutlaka gerçek kişiler gibi iradesiolmasına bağlamak doğru değildir. Gerçek kişiler için dahi,irade yokluğu veya sakatlığı hallerinde, tam bir kişilik kaybınınsöz konusu olmadığı ayrıca hatırlanmalıdır. Kısacası, Devlet'inkendine özgü bir iradeye malik bulunmaması onun bir hukukî kişiliğesahip sayılmasına engel teşkil etmez.İ) Sonuç:Bütün bu açıklamaların bizi, Devlet'in kişiliği konusunda ulaştırabileceğisonuçlar m neler olabilir?« OKANDAN, R. G. : age. s. 881-896.141
a. — Devlet'in Tinsel Kişiliği :Çok yönlü ve yanlı, karmaşık bir olgu görünümündeki Devletyapısının, sosyal gerçeklikte yer alan kesimi bakımından, insanlarınbir araya gelmesinden oluşmuş bir topluluk, birlik sayılmasmdabir sakınca yoktur. Gerçekten Devlet, herşeyden evvel bir insangrupmanıdır. Bugün Devlet denildiğinde aklımıza hemen fizik, doğalve gerçek kişilerden meydana gelmiş bir topluluğun gelmesininnedeni de budur.Şu var ki, Devlet'in bir de, bu görülen gerçek kişiler topluluğununötesinde, kavramsal ve soyutlama ile ilgili yam vardır. Bunoktada, başlangıçta değindiğimiz Devlet'in bir soyutlamadan ibaretbulunduğu yolundaki açıklamalarımız hatırlanmalıdır : Gerçekten,Devleti meydana getiren unsurlar insan topluluğu,ülke, iktidar v b.,) genellikle somut ve nesnel şeyler olduklarıhalde, bunların bir araya gelmesinden oluşan yapı, yaniDevlet, hiç de somut, nesnel bir varlık değildir. Devlet, bu bakımdan,tinsel bir varlık olarak kabul edilmelidir; bu varlık aynı zamandadevamlılık ve bütünlük göstermektedir.Bütün bunlardan çıkarılabilen sonuç şudur : Devlet, nesnelvarlıklardan oluşmasına, onları temsil etmesine rağmen, bu kendisinioluşturan unsurlardan ayrı bir sosyal realite, pozitif bir vakıaniteliğindedir; ama bunu, fizik ve nesnel bir realite olarak değil,'tinsel' bir realite olarak anlamak gerekir.Devlet'in bu tinsel gerçekliğini, daha belirli olması nedeniyle'tinsel kişilik' olarak ifade etmek gerekir. Bu tinsel kişiliğin,aynı zamanda hukuki bir kişilik teşkil ettiğinden de şüpheedilemez; çünkü, meydana çıkan bu tinsel varlık (Devlet), birtakım haklara sahiptir; bunları kullanır ve bazı görevleri yerinegetirmek, borçları eda etmekle yükümlüdür.b. — Devlet'in Hukukî Kişiliği :Bu noktadan itibaren, Devlet'in tinsel kişiliği, onun hukuki kişiliğinedönüşmüş olarak karşımıza çıkmaktadır.Aslında, Devlet'in tinsel ve hukuki kişilikleri birbiriyle kaynaşmış,iç içe girmiş durumdadır. Bir bakıma, hukuki kişilik, Devlet'intinsel kişi olmasının doğal bir sonucudur da denilebilir..Devlet'in hukuki kişiliği demek, onun tinsel kişiliğinin hukukbakımından da tanınması demektir. Nasıl gerçek kişilerin aslında142
- Page 1 and 2:
ANKARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜ
- Page 3 and 4:
ÖNSÖZBu küçük kitap, Devlet'i
- Page 5 and 6:
— Zorlayıcı Üstün Kudret 40-
- Page 7 and 8:
G — Devlet'in İktidar Unsurunun
- Page 9 and 10:
landığmda, siyaset edilenlerin me
- Page 11 and 12:
Günümüzün ünlü bir siyasal bi
- Page 13 and 14:
ine ulaşmak veya onu bırakmamak f
- Page 15 and 16:
a) İKTİDAR, etki (= nüfuz) iliş
- Page 17 and 18:
tında, siyaseti «bir toplumda de
- Page 19 and 20:
ta ve ikisi birden «siyasal bilim
- Page 22 and 23:
elirtilmesi gereken nokta burada ka
- Page 24 and 25:
3.— Nihayet, siyasal bilimin kesi
- Page 26 and 27:
siyasaların sonuçlarının değer
- Page 28 and 29:
Teknolojideki akıl almaz gelişmel
- Page 30 and 31:
duğu kadar şekilsel ve statik yan
- Page 32 and 33:
ha kısır sayıldıkları bugün a
- Page 34 and 35:
DEVLETTANIMIÖZELLİKLERİKAYNAĞIU
- Page 36 and 37:
kuku tüzel kişileridir; bu kamusa
- Page 38 and 39:
Örneğin canı isterse kiracısın
- Page 40 and 41:
nun başına bir 'genel' yada 'umum
- Page 42 and 43:
DEVLET NE DİR ?Buraya kadar süren
- Page 44 and 45:
DEVLETİN MAHİYETİ :Bir Soyutlama
- Page 46 and 47:
minia beraber, siyasal yapı, yani
- Page 48 and 49:
yıcı kuvveti kullanma durumunda k
- Page 50 and 51:
ma fikrinin birlikte barınabilece
- Page 52 and 53:
nellikle, «Devlet'in ortaya çık
- Page 54 and 55:
DEVLETİN KAYNAĞI VE DOĞUŞU :ön
- Page 56 and 57:
Beni İsrail Devleti'nin bir aileni
- Page 58 and 59:
ahsedilemez. Bu kurama göre, birey
- Page 60 and 61:
es'un sözlüğünde Devlet'in adı
- Page 62 and 63:
yılacaktır; bu suretle bireyin ki
- Page 64 and 65:
sen'dir 25 . Kelsen'e göre Devlet,
- Page 66 and 67:
ancak en güçlü olanların yaşam
- Page 68 and 69:
ak diyebilirizki, sosyal organizmal
- Page 70 and 71:
üzerindeki ekonomik etkenin egemen
- Page 72 and 73:
ki haklılık payı ve oranı, doğ
- Page 74 and 75:
dir. Bu ihtiyacın karşılanması
- Page 76 and 77:
söylemek olanağımız da, en azı
- Page 78 and 79:
kendilerini savunmak, yaşamların
- Page 80 and 81:
DEVLETİN UNSURLARI :Buraya kadar s
- Page 82 and 83:
Iarmdan bu derece gerekirliğinin,
- Page 84 and 85:
ek mefharetlere ve bugün müştere
- Page 86 and 87:
Terim konusundaki. açıklamalarım
- Page 88 and 89:
izki, insan unsurunun sayısı veya
- Page 90 and 91:
Buraya kadar söylenilenlerden çı
- Page 92 and 93:
hukuk alanında ancak Devletler ile
- Page 94 and 95:
ir Devlet'e sahip olabilmişlerdir.
- Page 96 and 97:
lerin sayılarının sınırsızlı
- Page 98 and 99: guit'ye göre, millet, Devlet denil
- Page 100 and 101: Vatandaş ya da uyruk, Devlet'e ita
- Page 102 and 103: kaynaşmaları ve bunun sonucunda D
- Page 104 and 105: mıştır. Biz de bu tartışmaya,
- Page 106 and 107: lunmadığı da bilinmelidir. Ayrı
- Page 108 and 109: ği belirgin ise, Devlet'in onu gen
- Page 110 and 111: Üstün aynî hak kuramı çok eski
- Page 112 and 113: ten ayrı bir mevcudiyeti yoktur.
- Page 114 and 115: unsurdur' şeklinde başlangıçta
- Page 116 and 117: ve uygulama, yukarda değindiğimiz
- Page 118 and 119: Devlet'in insan unsurunun açıklan
- Page 120 and 121: ve modem anlaşılışına uygun su
- Page 122 and 123: veya Sultan'm Tanrı'dan gelen ikti
- Page 124 and 125: Devletleşme durumunda ortaya çık
- Page 126 and 127: kabul edilmektedir : Antlaşmalar s
- Page 128 and 129: Devlet için hayatî bir önem taş
- Page 130 and 131: ya çalışacağımız gibi, hukuk
- Page 132 and 133: görüşünü benimseme, tehlikeli
- Page 134 and 135: ve temel kavram olan Devlet'in gös
- Page 136 and 137: B) Hukukî Kişilik :Hemen belirtel
- Page 138 and 139: ireyle herhangi bir şekilde irtiba
- Page 140 and 141: E) Tüzel Kişiler :Hukukî kişile
- Page 142 and 143: me, ilgili hukuk dalındaki adı il
- Page 144 and 145: iradesinin muhtevası ve görünüm
- Page 146 and 147: «beyni ve elleri hükmündedir. Bu
- Page 150 and 151: olunmuş ise, aynı şekilde, Devle
- Page 152 and 153: AD DİZİNİABADAN, Y. 34.ABBO, J.
- Page 154 and 155: KAVRAM DİZİNİAlt yapı, 62.Aile
- Page 156 and 157: BİBLİYOGRAFYAI.— Kitaplar:ABBO,
- Page 158 and 159: KELSEN, H.KOHN, H.KOHN, H.KÜBALI,
- Page 160: LASKI, H. J.OKANDAN, R. G.POUND, R.