kamu-hukukuna-giris

Burada sorunu bu önem ve genişliği ile ele alarak ileri sürülen görüşlerintamamını aktarıp, eleştirecek değiliz. Bizim için, siyasaldüşüncenin izlediği evırim çizgisinde, Devlet iktidarının kaynağı konusundaileri sürülen görüşleri en genel çizgileri içinde özetlemekve nihayet bu konuda gerçeğe en yakın olan görüşe değinmek yeterliolacaktır.Sorunu açıklığa kavuşturmak için, şu yanlışlık ve karıştırmaihtimalini ortadan kaldırmak gereklidir : Devletin iktidar unsurununkaynağı sorunu ile bu iktidar ya da kudretin meşruiyyet iktisabı,yani otorite haline gelmesi, birbirleri ile ilgili fakat aslındaayrı sorunlardır. Birbirleri ile ilgilidir; çünkü meşruiyyet kazanmahali çok defa iktidarın kaynağının açıklanması ile birlikte kendiliğindenkarşımıza çıkmaktadır. Kaldı ki iktidarın kaynağını açıklarkenonun meşruiyyetini de belirlemek bir çeşit kolaylık sağlamaktadır.Bu sorunlar birbirlerinden ayrıdır; çünkü, kaynak açıklayıcıgörüşler, kuramsal ve ütopik yanlan ne kadar belirgin olursaolsun, sonuçta pratik geçerlikleri olan görüşlerdir. Meşruiyyetkazanma ise, değer yargıları ile ilgili bir sorundur 89 . Kaldı ki, ilksorunun öncelik taşıdığı, yani önce otoriteleşmesi söz konusu edilecekbir devlet kudretinin mevcudiyetinin gerektiği meydandadır.Bütün bu ayırma çabalarına rağmen, iktidar kaynağı ve meşruiy.yet kazanma sorunlarının içice ve birlikte ele alınmaya devam edildiğinihatırda tutmak kaydı ile, şu görüş grupları ile karşılaştığımızısöylemek mümkündür w :a) İnsanları yönetme, onlara emir verebilme hak ve yetkisinin,insan ötesi, üstün ve çok defa kutsal bir kaynaktan geldiği ilerisürülmüştür. İlahî Kaynaklı Devlet görüşünü Devlet'in Kaynağıbölümünde ele alıp açıklamıştık, tşte o, ilâhî nitelikteki Devlet'inkaynağını ve doğuşunu açıklayan görüşlerin, Devlet'in iktidar unsuruve onun ortaya çıkışı hakkındaki açıklamaları da pek doğaldırki, aynı nitelik ve görünümü korumaktadır.Orta Çağ Hristiyan siyasal düşüncesinde olduğu gibi İslam'dada Devlet kudretinin ilahî kaynaklı olduğuna inanılmış, padişahın89 İktidarın kaynağı konusunda «magic» sayılabilecek açıklamalar için bknz. :JOUVENEL, Bertrand de : «On Power».. (Trans, by J. F. Huntington),New York 1949, s. 63 vd.; WILLOUGHBY, W. W. : age., s. 105.*> OKANDAN, R. G. : age. s. 749-775.114