DEVLETİN KAYNAĞI VE DOĞUŞU :önceki kesimde ele aldığımız bir sosyal yapının siyasaı yapı,vani Devlet haline ulaşmasının, tamamen teorik ve hipotetik birörnek ele alınarak açıklandığı unutulmamalıdır. Başka deyişle,Devletleşme olgusunun koşulları ve Devlet denilen yapının ayırıcıözellikleri, belirli bir tarihsel örnek ve gerçeklik nazara alınarakaçıklanmış değildir.Devlet denilen siyasal yapının, sosyal gerçeklikte ve tarihselevrim çizgisinde nasıl ve ne zaman ortaya çıktığının bilinmesi, aslındaçok önemli ve meraklı bir konudur. Hemen şunu ifade edelimki, sosyal bilimlerin ve siyasal bilim ile, siyaset sosyolojisinin günümüzdeulaştıkları gelişmelere rağmen, henüz Devlet'in kaynağı,ilk defa ortaya çıkışı ve bunun ne zaman olabildiği konularında kesinve doğru bilgiler edinmemiz mümkün olamamıştır. Başka deyişle,sosyolojik ve tarihsel bakımdan, Devlet'in kaynağı ve doğuşu,bütün incelemelere ve eldeki verilere rağmen, henüz kesinlikle çözümlenmişbir sorun olmaktan uzaktır. Özellikle, aile, klan, kabilegibi ilkel insan topluluklarından Devlet haline geçişin kesin nedenlerive zamanı tesbit edilebilmiş değildir. İlerde belirteceğimiz gibi,bu konuda pek tabii bilinenlerin sayısı ve mahiyeti, giderek zenginleşmektedir;ama işin tahminlere veya ihtimallere bırakılan kesimide hâlâ önemli bir yer tutmakta devam etmektedir. Jellinek,Devlet'in kaynağı ve doğuşu ile ilgili sorunun büyük ölçüde karanlıkve bilinmez olma niteliğini korumasını şu şekilde açıklamaktadır" : Devlet'in doğuşu ve ilk kez ortaya çıkışı, her yerde ve herzaman aynı koşullar altında ve aynı şekil ve biçimde olmamıştır.Bu yazara bakılırsa, bu sorunun çözümlenmesi bakımından, ancaksosyolojik görünümdeki bir takım örneklerin bilinmesi ve ele alınlıJELLİNEK, G. : age. c. 1. s. 31.47
ması ile yetinilmesi zarureti mevcuttur. Örneğin, küçük insan topluluklarının,müşterek bir tehlikenin sık sık ortaya çıkması ile,buna karşı korunabilmek için birleşmeleri, bu birleşmelerin sıklaşmasıdolayısiyle bir çeşit süreklilik kazanması, yada komşu kabilelerinyeni otlaklar, av alanları elde etmek için birleşmeyi yeğlemeleriDevletleşme yolundaki ilk belirtiler olarak nitelendirilebilir.Bir başka anlayışa göre Devlet, insanların toprağa yerleşmesiile birlikte -vücut bulmuştur; gerçi, göçebeliğin Devlet olarak organlaşmayave bütünleşmeye mani olmasa bile bunu büyük ölçüdezorlaştırdığı bilinmektedir; fakat önemli olan bu nokta değildir :Toprağa yerleşmenin gerçek nedenleri ve ilk defa bunun nerede venasıl ortaya çıktığı bilinmemektedir.Buraya kadar söylediklerimizden çıkartılabilecek sonuç şudur :Devlet'in kaynağının bilinmesi ve ortaya çıkışının anlaşılması konusmda,gerçek, tarihsel olaylara dayanmak olanağımız mevcut bulunmamaktadır;bu durumda bir takım varsayımlara dayanmak vebunlar içinde akla en yakın olanı seçmek belki de en doğru harekettir.Öte yandan, bazı yazarlar, Devlet'in kaynağı sorununun hukukçuyuilgilemediği kanısmdadırlar (Carré de Malberg gibi); fakatbu düşünce yerinde değildir : Devletin doğuşu ve kaynağı hakkındabenimsenecek kurama göre, Devlet kudretinin mahiyeti, hudutlarınıntesbiti vb. ana konuların anlaşılış ve açıklanışı da değişikliklergösterecektir. Bu duruma, Devlet-Hukuk, bireysel haklar veDevlet kudreti, Devlet sistemleri konularında da rastlanacaktır 12 .Devlet'in kaynağı ve doğuşu hakkında pek çok kuram mevcuttur;biz bunlardan ancak en önemlilerini, ana hatları ile açıklamayagayret edeceğiz n .Aileyi Devletin Temeli Sayan Görüş :Din efsanelerine bakılırsa, toplum ve Devlet, Adem ile Havva'nın oluşturdukları ilk aileye dayanmaktadır. Ezcümle Tevrat'ta,KOKANDAN, R. G. : 'Umumi Amme Hukuku', ÎÜHF; Yayını, İstanbul1966, s. 26.» WILLIOUGHBY, W. W. : age. s. 149-158; VILLENEUVE, M. de la B. : age.s. 36-62; OKANDAN, R. G. : age. 25-112; ayrıca OKANDAN, R. G. : 'DevletinMenşei', IÜHF; Yayını, istanbul 1945.48
- Page 1 and 2:
ANKARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜ
- Page 3 and 4: ÖNSÖZBu küçük kitap, Devlet'i
- Page 5 and 6: — Zorlayıcı Üstün Kudret 40-
- Page 7 and 8: G — Devlet'in İktidar Unsurunun
- Page 9 and 10: landığmda, siyaset edilenlerin me
- Page 11 and 12: Günümüzün ünlü bir siyasal bi
- Page 13 and 14: ine ulaşmak veya onu bırakmamak f
- Page 15 and 16: a) İKTİDAR, etki (= nüfuz) iliş
- Page 17 and 18: tında, siyaseti «bir toplumda de
- Page 19 and 20: ta ve ikisi birden «siyasal bilim
- Page 22 and 23: elirtilmesi gereken nokta burada ka
- Page 24 and 25: 3.— Nihayet, siyasal bilimin kesi
- Page 26 and 27: siyasaların sonuçlarının değer
- Page 28 and 29: Teknolojideki akıl almaz gelişmel
- Page 30 and 31: duğu kadar şekilsel ve statik yan
- Page 32 and 33: ha kısır sayıldıkları bugün a
- Page 34 and 35: DEVLETTANIMIÖZELLİKLERİKAYNAĞIU
- Page 36 and 37: kuku tüzel kişileridir; bu kamusa
- Page 38 and 39: Örneğin canı isterse kiracısın
- Page 40 and 41: nun başına bir 'genel' yada 'umum
- Page 42 and 43: DEVLET NE DİR ?Buraya kadar süren
- Page 44 and 45: DEVLETİN MAHİYETİ :Bir Soyutlama
- Page 46 and 47: minia beraber, siyasal yapı, yani
- Page 48 and 49: yıcı kuvveti kullanma durumunda k
- Page 50 and 51: ma fikrinin birlikte barınabilece
- Page 52 and 53: nellikle, «Devlet'in ortaya çık
- Page 56 and 57: Beni İsrail Devleti'nin bir aileni
- Page 58 and 59: ahsedilemez. Bu kurama göre, birey
- Page 60 and 61: es'un sözlüğünde Devlet'in adı
- Page 62 and 63: yılacaktır; bu suretle bireyin ki
- Page 64 and 65: sen'dir 25 . Kelsen'e göre Devlet,
- Page 66 and 67: ancak en güçlü olanların yaşam
- Page 68 and 69: ak diyebilirizki, sosyal organizmal
- Page 70 and 71: üzerindeki ekonomik etkenin egemen
- Page 72 and 73: ki haklılık payı ve oranı, doğ
- Page 74 and 75: dir. Bu ihtiyacın karşılanması
- Page 76 and 77: söylemek olanağımız da, en azı
- Page 78 and 79: kendilerini savunmak, yaşamların
- Page 80 and 81: DEVLETİN UNSURLARI :Buraya kadar s
- Page 82 and 83: Iarmdan bu derece gerekirliğinin,
- Page 84 and 85: ek mefharetlere ve bugün müştere
- Page 86 and 87: Terim konusundaki. açıklamalarım
- Page 88 and 89: izki, insan unsurunun sayısı veya
- Page 90 and 91: Buraya kadar söylenilenlerden çı
- Page 92 and 93: hukuk alanında ancak Devletler ile
- Page 94 and 95: ir Devlet'e sahip olabilmişlerdir.
- Page 96 and 97: lerin sayılarının sınırsızlı
- Page 98 and 99: guit'ye göre, millet, Devlet denil
- Page 100 and 101: Vatandaş ya da uyruk, Devlet'e ita
- Page 102 and 103: kaynaşmaları ve bunun sonucunda D
- Page 104 and 105:
mıştır. Biz de bu tartışmaya,
- Page 106 and 107:
lunmadığı da bilinmelidir. Ayrı
- Page 108 and 109:
ği belirgin ise, Devlet'in onu gen
- Page 110 and 111:
Üstün aynî hak kuramı çok eski
- Page 112 and 113:
ten ayrı bir mevcudiyeti yoktur.
- Page 114 and 115:
unsurdur' şeklinde başlangıçta
- Page 116 and 117:
ve uygulama, yukarda değindiğimiz
- Page 118 and 119:
Devlet'in insan unsurunun açıklan
- Page 120 and 121:
ve modem anlaşılışına uygun su
- Page 122 and 123:
veya Sultan'm Tanrı'dan gelen ikti
- Page 124 and 125:
Devletleşme durumunda ortaya çık
- Page 126 and 127:
kabul edilmektedir : Antlaşmalar s
- Page 128 and 129:
Devlet için hayatî bir önem taş
- Page 130 and 131:
ya çalışacağımız gibi, hukuk
- Page 132 and 133:
görüşünü benimseme, tehlikeli
- Page 134 and 135:
ve temel kavram olan Devlet'in gös
- Page 136 and 137:
B) Hukukî Kişilik :Hemen belirtel
- Page 138 and 139:
ireyle herhangi bir şekilde irtiba
- Page 140 and 141:
E) Tüzel Kişiler :Hukukî kişile
- Page 142 and 143:
me, ilgili hukuk dalındaki adı il
- Page 144 and 145:
iradesinin muhtevası ve görünüm
- Page 146 and 147:
«beyni ve elleri hükmündedir. Bu
- Page 148 and 149:
maktadırlar; bu iktidar, kapsam ve
- Page 150 and 151:
olunmuş ise, aynı şekilde, Devle
- Page 152 and 153:
AD DİZİNİABADAN, Y. 34.ABBO, J.
- Page 154 and 155:
KAVRAM DİZİNİAlt yapı, 62.Aile
- Page 156 and 157:
BİBLİYOGRAFYAI.— Kitaplar:ABBO,
- Page 158 and 159:
KELSEN, H.KOHN, H.KOHN, H.KÜBALI,
- Page 160:
LASKI, H. J.OKANDAN, R. G.POUND, R.