05.04.2013 Views

SERWIS ELEKTRONIKI

SERWIS ELEKTRONIKI

SERWIS ELEKTRONIKI

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ekran OLED - nastêpca ekranów LCD<br />

Andrzej Brzozowski<br />

Technologia Organic LED zosta³a opracowana i<br />

opatentowana przez firmê Kodak / Sanyo i umo¿liwia<br />

produkcjê p³askich, kolorowych wyœwietlaczy o jasnoœci<br />

i ostroœci obrazu przewy¿szaj¹cej technologiê LCD.<br />

Wyœwietlacz wykonany w technologii OLED nie wymaga<br />

stosowania podœwietlenia, dyfuzorów, polaryzatorów jakie stosowane<br />

s¹ w wyœwietlaczach LCD. Wyœwietlacz OLED sk³ada<br />

siê z cienkich organicznych cz¹stek, które emituj¹ œwiat³o<br />

pod wp³ywem przy³o¿onego napiêcia. Na rysunku 1 przedstawiono<br />

budowê wyœwietlacza OLED.<br />

-<br />

V<br />

+<br />

œwiat³o<br />

katoda<br />

warstwa emisyjna<br />

warstwa przewodz¹ca<br />

anoda<br />

pod³o¿e<br />

œwiat³o<br />

Rys.1. Budowa wyœwietlacza OLED<br />

Wyœwietlacz OLED sk³ada siê z:<br />

• pod³o¿a wykonanego z przezroczystego plastiku, szk³a lub<br />

folii;<br />

• przezroczystej anody;<br />

• dwóch warstw organicznych wykonanych z moleku³ organicznych<br />

lub polimerowych; jedna z nich to warstwa przewodz¹ca<br />

wykonana z organicznych moleku³; druga to<br />

warstwa emisyjna wykonana równie¿ z moleku³ organicznych<br />

ale innego rodzaju ni¿ warstwa przewodz¹ca, jej zadaniem<br />

jest emisja œwiat³a; jednych z polimerów stosowanych<br />

dla tej warstwy jest polifluoren;<br />

• katody, która mo¿e byæ przezroczysta lub nie w zale¿noœci<br />

od rodzju wyœwietlacza OLED.<br />

Emisja œwiat³a w wyœwietlaczu OLED dzia³a na podobnej<br />

zasadzie jak emisja œwiat³a w diodzie LED:<br />

• Ÿród³o napiêcia zasila katody i anody wyœwietlacza OLED;<br />

• pr¹d p³yn¹cy od katody do anody przep³ywa przez warstwy<br />

organiczne;<br />

• katoda dostarcza ³adunki ujemne do warstwy emisyjnej;<br />

• anoda usuwa ³adunki ujemne z warstwy organicznej przewodz¹cej<br />

- jest to równowa¿ne dostarczeniu do warstwy<br />

przewodz¹cej ³adunków dodatnich;<br />

• na styku warstw emisyjnej i przewodz¹cej nastêpuje po³¹czenie<br />

³adunków ujemnych i dodatnich (elektronów i dziur)<br />

w wyniku czego zostaje wyemitowane œwiat³o widzialne.<br />

Kolor emitowanego œwiat³a zale¿y od materia³u, z jakiego<br />

wykonana jest warstwa emisyjna. W wyœwietlaczach kolorowych<br />

warstwa emisyjna wykonana jest z kilku ró¿nych materia³ów.<br />

Intensywnoœæ œwiecenia (jaskrawoœæ) zale¿y od pr¹du<br />

p³yn¹cego przez wyœwietlacz. Im wiêkszy jest pr¹d, tym wiêksza<br />

jasnoœæ œwiecenia.<br />

W pierwszych wyœwietlaczach firmy Kodak z roku 1987<br />

stosowano moleku³y organiczne. Proces nanoszenia moleku³<br />

organicznych by³ kosztowny poniewa¿ wymaga³ pró¿ni.<br />

Ekran OLED-nastêpca ekranów LCD<br />

Od roku 1990 w wyœwietlaczach OLED zaczêto stosowaæ<br />

moleku³y polimerowe, których produkcja jest tañsza i mog¹<br />

byæ wytwarzane w du¿ych arkuszach. Polimery stosowane s¹<br />

w du¿ych wyœwietlaczach.<br />

Wyró¿nia siê dwa podstawowe typy wyœwietlaczy OLED:<br />

• matryca pasywna<br />

• matryca aktywna<br />

oraz nastêpuj¹ce rodzaje wyœwietlaczy, które mog¹ byæ typu<br />

pasywnego lub aktywnego:<br />

• wyœwietlacze przezroczyste<br />

• wyœwietlacze emituj¹ce œwiat³o w jednym kierunku<br />

• wyœwietlacze zwijane<br />

• bia³e wyœwietlacze.<br />

Matryce pasywne PMOLED (Pasive-Matrix OLED)<br />

Na rysunku 2 przedstawiono budowê matrycy pasywnej.<br />

anody<br />

pod³o¿e<br />

Rys.2. Matryca pasywna PMOLED<br />

Warstwy<br />

organiczne<br />

katody<br />

Matryca PMOLED sk³ada siê pasków stanowi¹cych katodê,<br />

warstw organicznych i pasków stanowi¹cych anodê. Paski<br />

anody s¹ umieszczone pod k¹tem 90 0 w stosunku do pasków<br />

katody. Takie rozmieszczenie elektrod powoduje, ¿e piksele<br />

wyœwietlacza powstaj¹ na przeciêciach elektrod - w tych punktach<br />

emitowane jest œwiat³o.<br />

Uk³ady zewnêtrzne dostarczaj¹ pr¹d do wybranych elektrod<br />

- kolumn i rzêdów - decyduj¹c o tym, które piksele s¹<br />

w³¹czone a które wy³¹czone. Jaskrawoœæ œwiecenia ka¿dego<br />

piksela zale¿y od wielkoœci pr¹du p³yn¹cego przez odpowiednie<br />

paski elektrod.<br />

Uk³ad steruj¹cy matryc¹ dostarcza mocy niezbêdnej do uzyskania<br />

œwiecenia, a tak¿e sygna³u odpowiadaj¹cego wyœwietlanemu<br />

obrazowi. Sygna³ danych zwykle steruje liniami kolumn<br />

i jest zsynchronizowany z sygna³em steruj¹cym rzêdami<br />

matrycy. Gdy wybrany jest rz¹d matrycy, sygna³ danych dostarczony<br />

do kolumn matrycy decyduje o tym, które piksele s¹<br />

w³¹czone. Sygna³ wideo jest wyœwietlany poprzez sterowanie<br />

wszystkich rzêdów matrycy z czêstotliwoœci¹ odœwie¿ania (1/<br />

60 lub 1/50 sekundy).<br />

Produkcja matryc pasywnych jest prosta, lecz pobór mocy<br />

przez PMOLED jest wy¿szy ni¿ pobór mocy matrycy aktywnej.<br />

Matryce PMOLED s¹ stosowane w prostych ekranach wyœwietlaj¹cych<br />

g³ównie tekst lub w ma³ych ekranach telefonów<br />

komórkowych, odtwarzaczy MP3 itp. W stosunku do wyœwietlaczy<br />

LCD pobieraj¹ one znacznie mniej mocy.<br />

<strong>SERWIS</strong> <strong>ELEKTRONIKI</strong> 4/2007 13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!