SERWIS ELEKTRONIKI

Lampy fluorescencyjne CCFL
doczny, górna po³owa ekranu œwieci³a prawid³owo. Objawy te
wystêpowa³y przez ca³y czas u¿ytkowania monitora z ró¿n¹
intensywnoœci¹ (jeœli pamiêtam, przez kilka dni, na pewno nie
d³u¿ej ni¿ tydzieñ), kiedy to po w³¹czeniu monitora pokaza³
siê obraz z wyciemnion¹ doln¹ po³ow¹ ekranu – dok³adnie wygl¹da³o
to tak, ¿e od po³owy ekranu w dó³, obraz by³ coraz
ciemniejszy. Obserwacja od samego pocz¹tku opisywanej nieprawid³owoœci
wyraŸnie sugerowa³a uszkodzenie lampy, co
szybko zosta³o potwierdzone metod¹ zamiany pod³¹czenia
œwietlówek do wyjœæ inwertera – to najprostszy sposób na zlokalizowanie
uszkodzenia lampy lub inwertera.
Pozosta³o zatem wymieniæ lampê i po naprawie. I tu zaczê-
³y siê problemy, poniewa¿ jeszcze dwa lata temu oferta miniaturowych
lamp CCFL do podœwietlania ekranów LCD by³a
doœæ ograniczona, a ponadto koszt ich nie by³ wcale ma³y. Kieruj¹c
siê d³ugoœci¹ i œrednic¹ (poniewa¿ w instrukcji serwisowej
nie by³o informacji o typie i producencie lamp CCFL) dobra³em
lampê i po zamontowaniu okaza³o siê, ¿e intensywnoœæ
jej œwiecenia jest nieco wiêksza ni¿ poprzedniej (a wiêc
wiêksza w stosunku do tej górnej, do tej, której nie wymienia-
³em). Po minimalnym zmniejszeniu napiêcia zasilaj¹cego doln¹
lampê ró¿nica jaskrawoœci okaza³a siê byæ do zaakceptowania.
Wróæmy zatem do miniaturowych lamp CCFL, których
oferta jest aktualnie znacznie wiêksza, a i ceny znacznie ni¿sze.
Jeœli posiadamy informacje o typie lampy i producencie,
sprawa jest oczywista, jeœli takich informacji nie posiadamy,
musimy na podstawie wymiarów i parametrów dobraæ taki sam
typ, a przynajmniej jak najbardziej zbli¿ony do oryginalnego.
Zbyt du¿e odstêpstwa zarówno w odniesieniu do gabarytów,
jak i parametrów bêd¹ skutkowa³y inn¹ jaskrawoœci¹ i ewentualnie
odcieniem obrazu. Podstawowymi kryteriami lampy,
od których nale¿y rozpocz¹æ poszukiwania zamiennika s¹ jej
wymiary: d³ugoœæ i œrednica. Do dyspozycji s¹ dwa rodzaje
lamp: lampy z wyprowadzonymi elektrodami i lampy tzw. konfekcjonowane,
czyli z zamontowanymi przewodami i wtykiem
do inwertera.
3. Jak dobraæ lampê LCD do podœwietlania
tylnego?
Niestety, tak siê niefortunnie sta³o, ¿e parametry lamp CCFL
stosowanych do podœwietlania ekranów nie zosta³y objête standardami.
Dla przyk³adu w panelu o przek¹tnej 15” rozpiêtoœæ
d³ugoœci lampy CCFL wynosi od 297 mm do 325 mm. Wstawienie
zbyt krótkiej lampy bêdzie widoczne jako zaciemnienie
w rogach. Wstawienie za d³ugiej lampy mo¿e byæ niemo¿liwe
ze wzglêdów mechanicznych, a w przypadku wystawania
lampy poza reflektor równie¿ mo¿e zmieniaæ siê jaskrawoœæ
i kolor w rogach ekranu. W przypadku koniecznoœci wymiany,
gdy nie mamy informacji o typie i producencie lampy
(a jeœli mamy, to wcale nie znaczy, ¿e uda nam siê tak¹ lamp¹
nabyæ), pierwsze co nale¿y zrobiæ, to zmierzyæ d³ugoœæ lampy,
któr¹ zamierzamy wymieniæ. Nastêpnie nale¿y w³aœciwie zinterpretowaæ
otrzymany wynik pomiaru. Jeœli nie zdobêdziemy
oryginalnej lampy, praktycznie nie bêdzie widocznej ró¿nicy
na ekranie, jeœli lampa bêdzie krótsza o 2 do 4 milimetrów od
zmierzonej d³ugoœci. Dla przyk³adu, jeœli zmierzon¹ d³ugoœci¹
jest 320 mm w niektórych konstrukcjach reflektorów du¿o ³a-
42 SERWIS ELEKTRONIKI 5/2007
twiej bêdzie nam zainstalowaæ lampê krótsz¹ np. o d³ugoœci
316 mm ni¿ 320 mm lub trochê d³u¿sz¹, z ¿adn¹ lub niezauwa¿aln¹
strat¹ jakoœci.
3.1. Metody pomiaru d³ugoœci lampy CCFL
3.1.1. Metoda 1 – bezpoœredni pomiar d³ugoœci lampy
Jest to najlepsza metoda uzyskania informacji o faktycznej
d³ugoœci lampy. W tym celu nale¿y bardzo ostro¿nie wysun¹æ
(wyci¹gn¹æ) lampê z reflektora, powoli œci¹gn¹æ plastikowe
nasadki z koñców lampy i zmierzyæ jej d³ugoœæ tak, jak pokazano
na rysunku 2. Nie nale¿y zapominaæ równie¿ o precyzyjnym
zmierzeniu œrednicy lampy. Zgodnie z wczeœniejszymi
informacjami wybraæ lampê o minimalnie krótszej d³ugoœci.
3.1.2. Metoda 2 – poœredni pomiar d³ugoœci lampy
Lampy CCFL do podœwietlania tylnego ekranów LCD s¹
zamocowane wewn¹trz reflektora za pomoc¹ silikonowo-kauczukowych
nak³adek umieszczonych na obu ich koñcach. Pomiaru
lampy mo¿na dokonaæ poprzez zmierzenie d³ugoœci dostêpnej
rurki szklanej (od nak³adki do nak³adki), a nastêpnie
dodaj¹c do niej jeszcze jedn¹ d³ugoœæ nak³adki. Dla przyk³adu:
je¿eli d³ugoœæ rurki szklanej wynosi 310 mm, d³ugoœæ nasadki
silikonowej wynosi 4 mm, a wiêc d³ugoœæ lampy wynosi
314 mm. Wybieramy lampê nie d³u¿sz¹ ni¿ 314 mm, na przyk³ad
310 mm.
D³ugoœæ rurki szklanej pomiêdzy nasadkami
Œrednica
D³ugoœæ rurki szklanej
Œrednica
Rys.2. Bezpoœredni pomiar d³ugoœci lampy CCFL.
Rys.3. Poœredni pomiar d³ugoœci lampy CCFL.
3.1.3. Metoda 3 – pomiar widocznej czêœci ekranu.
Jest to najgorsza metoda, obci¹¿ona najwiêkszym b³êdem
pomiaru, ale mo¿e równie¿ znaleŸæ swoje zastosowanie. Nie
jest najlepszym rozwi¹zaniem zdemontowanie ekranu laptopa,
wyjêcie z niego lampy, zmierzenie jej i ponowne z³o¿enie
lub pozostawienie roz³o¿onego laptopa do czasu zdobycia nowej
lampy. W takiej sytuacji mo¿na spróbowaæ oszacowaæ d³ugoœæ
lampy poprzez pomiar aktywnej powierzchni ekranu. W
tym celu nale¿y zmierzyæ szerokoœæ widocznej czêœci ekranu
od lewego krañca do prawego i od otrzymanego wyniku odj¹æ
od 1 do 3 milimetrów. Na przyk³ad: jeœli dla ekranu o przek¹tnej
13.3” szerokoœæ widocznej czêœci ekranu wnios³a 278 mm,
nale¿a³oby zastosowaæ lampê o d³ugoœci 275 mm, jeœli dla ekranu
o przek¹tnej 15” szerokoœæ ekranu wynios³a 308 mm, d³ugoœæ
lampy mo¿e wynosiæ 305 mm.
W 99% ekranów laptopów lampy CCFL s¹ montowane
poziomo na górze lub na dole panelu. W laptopach 13.3” spotkaæ
siê jednak mo¿na z pionowym zamontowaniem lampy.
Wówczas nale¿y dokonaæ pomiaru wysokoœci aktywnej czêœci
ekranu: z góry na dó³.