SERWIS ELEKTRONIKI

60kHz
250mV ss
100R
Regulacja testera
Na pocz¹tek kilka wa¿nych wskazówek, których uwzglêdnienie
jest niezbêdne dla prawid³owego funkcjonowania urz¹dzenia,
a przede wszystkim dla wykonywania prawid³owych i
miarodajnych pomiarów.
W celu zmniejszenia wp³ywu przewodów pomiarowych na
wyniki pomiarów oba przewody nale¿y po³¹czyæ z sob¹ taœm¹
mniej wiêcej co oko³o 10 cm.
Wtyki przewodów pomiarowych powinny byæ umieszczone
bardzo pewnie w gniazdach miernika, musi byæ bardzo dobry
kontakt, bez jakichkolwiek luzów. Tylko pewne zamocowanie
i dobry kontakt zapobiega b³êdom pomiaru (wyeliminowana
zostanie opornoϾ tego kontaktu).
Przed pierwszym uruchomieniem miernika (w przypadku
samodzielnego monta¿u) konieczna jest regulacja „inicjalizacyjna”
miernika. W przypadku zauwa¿enia nieprawid³owoœci
wskazañ, b³êdnego funkcjonowania przyrz¹du lub potrzeby
skontrolowania ustawienia mo¿na j¹ powtórzyæ w dowolnym
momencie, jednak¿e w praktyce serwisowej nie czyni siê tego
czêœciej ni¿ raz – dwa razy w roku. Do przeprowadzenia regulacji
nie s¹ potrzebne ¿adne specjalne przyrz¹dy, a jedynie
opornik o rezystancji 10 omów o tolerancji mniejszej ni¿ 1%
(jest on do³¹czony do miernika). Procedura regulacyjna jest
nastêpuj¹ca: po w³¹czeniu miernika nale¿y zewrzeæ ze sob¹
koñcówki przewodów pomiarowych i rezystorem regulowanym
R6 (opis na obudowie “Null”) ustawiæ na wyœwietlaczu
dok³adnie “0.00”. Nastêpnie pod³¹czyæ koñcówki przewodów
pomiarowych do wyprowadzeñ wspomnianego wczeœniej opornika
10R i rezystorem regulowanym R23 (opis na obudowie
“Skala¨) ustawiæ na wyœwietlaczu wskazanie “10.00”. To ustawienie
koñczy procedurê regulacji.
Interpretacja wyników
ESR
Rys.3. Metoda pomiarowa zastosowana w mierniku
ESR 1
Cx
Przy wykonywaniu pomiarów ESR kondensatorów elektrolitycznych
w uk³adzie nale¿y zwróciæ uwagê, aby urz¹dzenie
by³o wy³¹czone, w szczególnoœci od³¹czone od sieci. Nie
ma ¿adnej generalnej regu³y, na podstawie której mo¿na by
wnioskowaæ, od której wartoœci ESR kondensator elektrolityczny
jest uszkodzony lub nie. Tutaj licz¹ siê doœwiadczalnie
wykonane pomiary i porównanie tych wartoœci z nowymi lub
dzia³aj¹cymi poprawnie kondensatorami. Jeœli dla mierzonego
kondensatora pokazuje siê wartoœæ poni¿ej 1 oma, to jest
ona w ka¿dym przypadku uznana za prawid³ow¹. Wartoœæ ESR
powy¿ej 10 omów nie jest dla kondensatora elektrolitycznego
wartoœci¹ niezwyk³¹, ale taki kondensator nie powinien byæ
stosowany ju¿ na przyk³ad w przetwornicach impulsowych.
Zasadniczo przy interpretacji wyników pomiaru ESR obowi¹zuj¹
nastêpuj¹ce regu³y:
V
Przyrz¹d do pomiaru wspó³czynnika ESR
Tabela 1. WartoϾ ESR w omach dla wybranych
kondensatorów
25V 63V 100V 350V
1µF 3.86
2.2µF 2.76
4.7µF 1.68 1.25 2.37
10µF 0.90 1.46 2.94
22µF 0.74 0.95
47µF 1.10 0.40
100µF 0.12 0.47 0.12
220µF 0.23 0.16 0.10
470µF 0.36 0.40
1000µF 0.01 0.01
2200µF 0.01 0.01
• im wy¿sza wytrzyma³oœæ napiêciowa kondensatora, tym
wiêkszy jest równie¿ jego wspó³czynnik ESR; dotyczy to
przede wszystkim kondensatorów elektrolitycznych o pojemnoœciach
z zakresu od 1µF do 47µF,
• im wiêksza wartoœæ pojemnoœci, tym mniejsza jest wartoœæ
ESR,
• kondensatory elektrolityczne o pojemnoœci wiêkszej ni¿
100µF powinny w ka¿dym przypadku wykazywaæ ESR
poni¿ej 1 oma,
• wartoœæ ESR wiêksza ni¿ 20 omów z ca³¹ pewnoœci¹ wskazuje
na uszkodzenie kondensatora.
W tabeli 1 zosta³y przedstawione œrednie wartoœci wspó³czynnika
ESR kondensatorów elektrolitycznych dla ró¿nych
wartoœci pojemnoœci i przeznaczonych na ró¿ne dopuszczalne
napiêcia pracy. Wartoœci te s¹ wyra¿one w omach. Wartoœci
tych nie nale¿y traktowaæ jako obligatoryjne i sztywno obowi¹zuj¹ce,
ale mog¹ one s³u¿yæ jako punkt odniesienia przy
wykonywaniu pomiarów. W praktyce mo¿na równie¿ zauwa-
¿yæ, ¿e wartoœæ ESR dla tego samego kondensatora (to znaczy
o tej samej pojemnoœci i dopuszczalnym napiêciu pracy) mo¿e
znacznie siê ró¿niæ w zale¿noœci od producenta tego elementu.
Warto zauwa¿yæ równie¿, ¿e temperatura otoczenia, jak równie¿
czas sk³adowania (co zosta³o ju¿ wczeœniej wspomniane)
nie pozostaje bez wp³ywu na wyniki pomiarów.
Na koniec jeszcze trzeba wspomnieæ, ¿e miernik “ESR 1”
mo¿e byæ z powodzeniem stosowany równie¿ do pomiaru rezystorów
nawet bez potrzeby jego demonta¿u z uk³adu. Napiêcie
pomiarowe 250mVss jest na tyle ma³e, ¿e na przyk³ad
równolegle do³¹czone elementy pó³przewodnikowe w uk³adzie
nie przewodz¹ i tym samym nie maj¹ wp³ywu na wyniki pomiarów.
Jedynym wyj¹tkiem s¹ niskoomowe elementy indukcyjne,
które mog¹ zafa³szowywaæ wyniki pomiarów.
Dane techniczne
Dane techniczne miernika “ESR 1” s¹ nastêpuj¹ce:
• napiêcie zasilaj¹ce 9V (z baterii)
• pobór pr¹du 8mA
• zakres pomiaru rezystancji 0.01 ÷ 19.99 oma
• dok³adnoœæ ±5%
• wskaŸnik zu¿ycia baterii
• automatyczne wy³¹czenie zasilania (Auto-Power-OFF).
Przyrz¹d mo¿na zamówiæ w firmie APROVI – patrz kolorowe
strony reklamowe. }
SERWIS ELEKTRONIKI 12/2007 39