SERWIS ELEKTRONIKI

wyjœciowego, kontrolowane jest napiêcie zasilaj¹ce stopieñ linii,
oko³o 110V (w zale¿noœci od wersji kineskopu). Jako wyjœcie
o charakterze pr¹dowym nale¿y traktowaæ pr¹d kolektora
TP53 (to jedyny tranzystor pracuj¹cy na liniowej czêœci swojej
charakterystyki). •ród³o to pracuje na obci¹¿enie pojemnoœciowe,
CP54. Kondensator ten stanowi istotny biegun charakterystyki
ca³ej pêtli sprzê¿enia zwrotnego. Funkcj¹ kondensatora
CP55 i diody DP56 jest zapewnienie miêkkiego startu
zasilacza. Aby cz³on ten wp³ywa³ na pracê uk³adu jedynie podczas
startu, zastosowano dwójnik DP58-RP59. Jest on pod³¹czony
do napiêcia pozyskanego z wyjœcia trafopowielacza.
Sta³a czasowa RP59-CP55 jest bardzo d³uga, oko³o 22 sek.
Jednak ju¿ po czasie kilku sekund (od fazy któr¹ mo¿na uznaæ
za zakoñczenie startu) CP55 na³aduje siê do napiêcia skutecznie
blokuj¹cego DP56. Od tego momentu uk³ad ten nie bêdzie
ingerowa³ w pracê modulatora PWM. Natomiast diodê DP58
zastosowano, aby roz³adowanie CP55 by³o szybkie. Zatem,
nawet po krótkim wy³¹czeniu odbiornika, ponowne jego w³¹czenie
odbêdzie siê z miêkkim startem. Jako modulator PWM
pracuje tranzystor TP54. Modulacja ta odbywa siê w oparciu o
przebieg pi³ozêbny pozyskany z uk³adu linii.
Warto zwróciæ uwagê na jego parametry. Pi³ê uzyskuje siê
ca³kuj¹c prostok¹t o amplitudzie 28V i wype³nieniu odpowiadaj¹cym
stosunkowi czasów wybierania i powrotu linii, uk³adem
RC (RL40-CL12). Amplituda prostok¹ta jest ograniczona diodami
Zenera DL39, DL40, DL41 (suma=26V). Sta³a czasowa
RL40-CL12 wynosi 85msek. Jest wiêc niewiele d³u¿sza od parametrów
czasowych przebiegu prostok¹tnego. Ucierpi na tym liniowoœæ
pozyskanej pi³y. Faktycznie, jej aktywny odcinek ujawnia
wyraŸn¹ inercjê. Nie ma to jednak wiêkszego znaczenia dziêki
zbawczemu dzia³aniu pêtli ujemnego sprzê¿enia zwrotnego, którym
objêta jest ca³oœæ uk³adu. Pozyskana pi³a doprowadzona jest
do bazy TP54 przez CP57. Kondensator ten (o niewielkiej pojemnoœci
10nF) wraz z rezystancj¹ widzian¹ z wejœcia tak utworzonego
modulatora PWM stanowi cz³on ró¿niczkuj¹cy (sta³a
czasowa oko³o 100ms). Poprawia on nieco liniowoœæ wczeœniej
pozyskanej pi³y, co nadal nie jest zbyt istotne.
Istotna natomiast jest amplituda tej pi³y. Uwzglêdniaj¹c wymienione
wy¿ej cz³ony RC, z prostok¹tu o amplitudzie 28V uzyskujemy
pi³ê o amplitudzie 10-cio krotnie mniejszej (oko³o 2.8V).
Aktywne zbocze pi³y jest wolno opadaj¹ce. Jeœli znajdziemy siê
w punkcie pi³y, kiedy napiêcie na bazie stanie siê ni¿sze o 0.7V
od napiêcia na emiterze (wypracowanego wzmacniaczem b³êdu)
zostanie w³¹czony TP54, a za nim TP69. TP69 to ju¿ driver zimnej
strony zasilacza, pracuje wprost na transformator-ek impulsowy.
W pracy modulatora PWM jest jeszcze istotna sk³adowa
sta³a napiêcia polaryzuj¹cego bazê TP54. Czyni to dzielnik RP55-
RP58. Jest to napiêcie bliskie 5-ciu wolt. Uderza fakt, ¿e marginesy
poprawnej pracy uk³adu (braku nasycenia wzmacniacza
b³êdu lub modulatora) s¹ w ka¿d¹ stronê bardzo ma³e. Na sk³adow¹
sta³¹ ustalaj¹c¹ punkt pracy modulatora mo¿e mieæ wp³yw
sygna³ SP podany przez DP57. To sygna³ zabezpieczenia. Gdy
jest uaktywniony, wartoœæ jego znacznie przekracza zakres napiêciowy
wzmacniacza b³êdu-modulatora PWM (oko³o 15V). Zablokuje
on zatem skutecznie pracê ca³ej czêœci „zimnej” sterownika
zasilacza. Zauwa¿my równie¿, i¿ sk³adowa sta³a polaryzacji
bazy tranzystora pe³ni¹cego funkcjê modulatora PWM (TP54)
ma istotne znaczenie dla maksymalnej wartoœci PWM. Dlatego
dzielnik RP55-RP58 ma tak ma³¹ wartoœæ.
Przetwornice napiêcia „master-slave”
Wynika z niego, ¿e maksymalny wspó³czynnik wype³nienia
wynosi oko³o 50%, co nale¿y traktowaæ jako jedno z wielu zabezpieczeñ
zastosowanych w tym chassis. W synchronizowanym
zasilaczu typu flyback jest szczególnie wa¿ne, aby nie pozwoliæ
uk³adowi na przejœcie do pracy z ci¹g³¹ przewodnoœci¹
pr¹du w uzwojeniu pierwotnym trafa. Stan taki prowadzi do powstania
sk³adowej sta³ej magnetyzacji rdzenia, a jego wejœcie w
zakres nasycenia grozi uszkodzeniem tranzystora kluczuj¹cego.
Na zakoñczenie opisu tego podpunktu przeœledŸmy kierunek
zmian w sytuacji wzrostu obci¹¿enia zasilacza: wzrost obci¹¿enia
- spadek +110V - baza-emiter TP53 silniej wysterowana
- wzrost pr¹du kolektora TP53 - wzrost napiêcia na emiterze
TP54 - warunki otwarcia TP53 przesun¹ siê na wczeœniejsz¹
fazê opadaj¹cego zbocza przebiegu pi³ozêbnego - czas
w³¹czenia TP69 wyd³u¿a siê - szerszy impuls zostaje przekazany
do gor¹cej czêœci drivera klucza.
2.3 Driver klucza po stronie „gor¹cej”
„Gor¹c¹” czêœæ drivera tranzystora kluczuj¹cego pokazano
na rysunku 2.3.
310V
ISTART RP06
12k
Rp13 47k
DP18
CP14
47µ
RP14
1k
TP13
DP16 + DP17
LP42
(2)
PWM
ISTART = 2 / × USIEÆ-SK × 1 ~
Π
/
RP06
+300V
U ~
CP28(START) =I (START) × RP14 = ok. 8V
2V=DP24, DP26, DP27, CP24
TP16
TP29
Sk³ada siê ona z przeciwsobnego stopnia wykonanego na
tranzystorach komplementarnych TP16-TP17 których prac¹
steruje TP13. TP13 „napêdzany” jest wprost ze strony „zimnej”
przez transformatorek impulsowy LP42. Transformator
ten w torze sygna³u PWM stanowi nieuchronnie element ró¿niczkuj¹cy,
jednak mo¿na przyj¹æ, ¿e na czêstotliwoœci na której
pracuje przenosi wiernie sygna³ z modulatora. Brak sygna-
³u t¹ œcie¿k¹ oznacza nasycenie tranzystora TP13 pr¹dem RP13,
stan niski na jego kolektorze, klucz TP29 wy³¹czony. Stan ten
mo¿e trwaæ dowolnie d³ugo, przetwornica jest wy³¹czona. W
rzeczywistoœci wtedy kontrolê przejmuje sterownik trybu
„burst”, jednak na razie fakt ten pomijamy. Ujemne napiêcie z
SERWIS ELEKTRONIKI 8/2007 7
33
2V
TP17
(1)
U CP28
DP28
CP28
100µF
RP32 + RP34
0.2
2
7
10
9
LP36
(1)-douk³adu zabezpieczenia nadpr¹dowego
(2) - wyjœcie uk³adu zabezpieczenia nadpr¹dowego
obwód ³adowania CP14
obwód bootstrapu zapewniaj¹cy
nasycenie TP16
Rys. 2.3. Uproszczony schemat drivera strony
gor¹cej zasilacza