TUESDAY, JULY 9TH, 2002 - ConstitutionNet

William Mmaitsi: Yeah. Uchaguzi wa Rais, ufanywe kado na ule mwingine wa Wabunge (interjection)
Com. Asiyo: Mbele au nyuma?
William Mmaitsi: Utafanywa nyuma. Tutangulia hawa wa madiwani twende bunge halafu twende Rais.
Com. Asiyo: Na kama atachaguliwa Rais ambaye hana watu kwa Bunge? Kwa maana Wabunge wote wamechaguliwa?
Halafu kuchaguliwe Rais ambaye pendine hana watu kwa Bunge itakuwa namna gani? It is possible.
William Mmaitsi: Yeye ni Rais na ni kiongozi wa ndowa. Kwa mapendekezo yangu tumesema kiongozi wa serikali ni
waziri mkuu.
Com. Asiyo: Na huyu President awe MP wa bunge au awe president?
William Mmaitsi: President pekee yake. Mbali na kuzaa na zile asilimia ishirini na tano that is uchaguzi wa Rais, awe amepata
asilimia ishirini na tano katika mikoa mitano. Lakini huyu ni lazima awe ni kiongozi ambaye anawasilisha matakwa ya walio
wengi. Kwa hivyo, ikiwa kuna waombeaji watano hivi ambao wanagombea urais, halafu kuonekane ya kwamba yule ambaye
ameshida ako na kura may be kati ya kura elfu kumi ako na kura elfu nne na yeye ndiye anaongoza haakilishi matakwa ya
waliowengi, kwa hivyo tuwe na ule uchaguzi wa pili. Ambapo mshidi ya pili, na mshidi wa kwanza, watabaki kung’eng’ana
tena.
Com. Asiyo: Ok next? (inaudible)
William Mmaitsi: Bado wacha nilike ingine kwa sababu naona wakati. Kuna hii tatizo la ardhi. Ninapendekeza ya kwamba
mtu awe na kiwango chochote cha ardhi ambaye anaweza kuwa nayo. Lakini bora ile ardhi iwe imetumika to the maximam.
Inatoa mazao ambayo tutakuwa na kamati (interjection Com. Asiyo: Kamati ya kufanya nini?) Kama hatumii kutoa, itoe mazao
ambayo ni ya kutosheleza basi board ipewe uhuru wa kunyakua ile shamba itanyakua kwa kununua, kuchukua pesa ipewe
mwenye shamba ile, aachane na shamba kwa sababu shamba hatutaki ilale tu. Halafu baadaye wale wanagaa sehemu hiyo na
hawana mashamba, waambiwe kujeni kwa shamba hapa donor inawauzia.
Com. Asiyo: Next?
William Mmaitsi: Kulinda wamama, wanawake, napendekeza ya kwamba wanaume wengi siku hizi wameoa nyumbani
halafu pengine wanaenda mijini wanapata kazi wanaishi huko, wanapata mabibi wengine wa kado, wanaoa pia. Hawa kado ni
welevu sana. Wanaambiwa twende kwa DC wanachukua wanaoana. Wale wakinyumbani waliolewa kinyumbani, wanabaki
nyumbani. Halafu sasa shida itakapotokea, mzee akiaga, kutatokea mng’ang’ano wa urithi. Napendekeza ya kwamba, ndoa
zote hizi za kienyeji ziwe registered.
23