TUESDAY, JULY 9TH, 2002 - ConstitutionNet

Director kule, halafu kama kuna kijana akienda kuuliza kazi anaulizwa, “wewe unatoka wapi, wewe ni mtoto ya nani, hiyo kitu
tunauliza serikali yetu au tunauliza commission hiyo kitu irudishwe kwa mwananchi. Sababu wananchi wenyewe wanajua tuko
na watu wa universities wanaweza kufanya kazi kama hiyo.
Ingine Bw. Commissioner ni kuhusu President, yule anataka kuwa President. Awe akichaguliwa na watu kutoka chini sio
kwamba kwa sababu wakati huu tunaona tukiwa chini tukiwa macouncillors, tunaona wabunge wanakuja chini na kuombea mtu
kazi au President, hatutaki namna hiyo. Sisi tunataka mtu auze policy yake kwa mwananchi sio mimi nikiwa chairman ya
Councillor nikiwa Mbunge mimi naenda kiwajani kusema nani anaosha kuwa President. Hapana. Sisi tunataka mtu akitaka
kuwa President yeye anakuja kuuza policy yake country wide, wananchi wenyewe wataumua kama yeye anatosha, au hatoshi.
Hiyo tunaomba kabisa Commissioners iwekwe iwe clean kabisa.
Com. Asiyo: Ok, the next one.
Cllr. Mitei: Neno la pili, hata Speaker wa Bunge achaguliwe na raia. Sio kwamba yeye ni bunge aende achaguliwe kwa
sababu yeye yuko na rafiki yake hapo. Yeye atoke nje tu aseme mimi nimesoma nimefika class fulani na mimi niko na
experience fulani na mimi naweza kuwa Speaker wa parliament.
Com. Asiyo: Achaguliwe na bunge?
Cllr. Hosea Mitei: Achaguliwe na raia. Ya mwisho ni kuhusu mshahara ya wabunge. Mshahara wakati wanataka
kuongezewa mshahara, hata mfanyi kazi wowote wa serikali waongezwe vile wanavyotaka, vile wanapigania yao. Kwa sababu
hata wafanyi kati wa serikali wanafanyia service mwananchi kama wabunge vile wanavyofanyia. Kwa hivyo mshahara
wakiongeza yao mfanyi kazi wa serikali aongezewe. (clapping) Kwa sababu unaweza kuta waalimu wanaumia hapa na hao hao
waalimu walifundisha yule Professor Mbunge. Kwa hivyo ni heli akiongeza mshahara wake waalimu waongezewe, polisi
aongezewe, councillors waongezewe. Sio kwamba mtu akifika mahali fulani akifika anajua yeye ameshiba anaenda kushiba
zaidi na amesahau ni nani alimchagua.
Com. Ayonga: Tengeneza point yako. Na unataka nani awaongeze mshahara?
Cllr. Hosea Mitei: Mshahara watangaze kwamba mshahara inatakiwa kuongezwa watangaze hata kama wako parliament
itangazwe pale na iwe mshahara ni uniform.
Com. Ayonga: Lakini wewe umeshajua nchi ambayo wananchi watatangaziwa ndipo waseme mshahara utakuwa namna hivi
mbila ya kuwa na body ambayo ingekuwa inangalia maneno ya mshahara?
Cllr. Hosea Mitei:Hawajatengeneza board wanapitisha tu.
Com. Ayonga: Ndio, lakini to recommendation.
Cllr. Hosea Mitei: Recommendation yangu itengenezwe board yao na mfanyi kazi wa serikali.
Com Ayonga: Sindio, uwaambie unachotaka board iwemo ya kutengeneza mambo ya mishahara.
Cllr. Hosea Mitei: Asante kwa kunisaidia bwana. Basi ni heli board itengenezwe ya kuangalia mshahara ya wabunge, mfanyi
kazi wa serikali na mtu yeyote anaetumikia mwananchi. Kwa hivyo Bw. Commissioners nimechelewa na ningekuwa tu na
48