Społeczeństwo informacyjne: Szanse, zagro enia, wyzwania

132 4 Polska na drodze do społeczeństwa informacyjnego.
Regulamin wprowadza wprost definicję wielu terminów sieciowotelekomunikacyjnych.
NASK wyszedł tu z założenia, że polskie prawo
administracyjne i karne nie dostrzega w ogóle problemu sieci komputerowych, a
zatem wszelkie regulacje wzajemnych stosunków NASK i jego partnerów muszą
opierać się na umowie i kodeksie cywilnym.
W przypadku umowy międzyoperatorskiej operator-partner musi posiadać zezwolenie
telekomunikacyjne. Uczelnie lub grupy uczelni, budujące sieci miejskie, będą
także musiały takie zezwolenie uzyskać. Jednakże nie będzie to łatwe. Telekomunikacja
Polska widzi w nowo powstających sieciach zalążki konkurencji, mimo,
że powstają one dla instytucji naukowych. Ten punkt widzenia
Telekomunikacji uwidacznia się najwyraźniej od grudnia 1994, kiedy to
zakończył się okres względnie dobrej współpracy pomiędzy uczelniami a
Telekomunikacją, a rozpoczęły się problemy (Poznań, Kraków, Gliwice,
Trójmiasto). Nie jest przypadkiem, że problemy te wystąpiły dokładnie wtedy, gdy
NASK uzyskał nowe, już własne, zezwolenie telekomunikacyjne Ministra
Łączności 9 grudnia 1994 roku. Także Telekomunikacja Polska S.A. uruchomiła
bezpłatny dostęp do serwisów www, czerpiąc jednak z tego zyski poprzez opłatę za
czas korzystania z połączenia.
Podczas budowy miejskich sieci komputerowych uwidaczniają się i inne
problemy. Z jednej strony Komitet Badań Naukowych zachęca uczelnie budujące
sieć do wchodzenia w lokalne układy z dysponentami kabli światłowodowych
(Telbank, Kolpak, telewizja kablowa, itp.), z drugiej zaś Telekomunikacja
Polska S.A. traktuje te instytucje jak konkurencję. Kable światłowodowe leżą w
kanalizacji teletechnicznej będącej własnością Telekomunikacji i w związku z
tym niechętnie patrzy ona na ewentualne wzmacnianie konkurencji potencjałem
uczelni. Sytuację komplikuje fakt, że w obecnym systemie prawnym telewizja
kablowa działa w ramach ustawy o radiofonii i telewizji, a sieci komputerowe w
ramach ustawy o Łączności. Uczelnia zatem, używając światłowodów telewizji
kablowej, współdziałałaby z podmiotem, któremu nie wolno wykonywać usług
telekomunikacyjnych. A uczelnie myślą o lokalnej telefonii. Nie mówiąc już o
tym, że Internet już służy niekiedy do rozmów telefonicznych.
Biorąc powyższe pod uwagę należałoby stwierdzić, że zarówno NASK, jak i inni
zapaleńcy budujący sieci komputerowe dla potrzeb głównie nauki, znaleźli się w
samym centrum walki konkurencyjnej o opanowanie rynku w zakresie szeroko
rozumianej telekomunikacji. Specjaliści, wiedzący na czym ma polegać infostrada,
wykorzystywani są w rozgrywkach zagrożonego monopolisty z innymi, powoli
budującymi swą siłę, podmiotami.
4.4.1 Aktualne tendencje
Przełom demokratyczny 1989 roku w Polsce stworzył warunki do przejścia
od systemu realnego (autorytarnego) socjalizmu do gospodarki rynkowej i ładu