Społeczeństwo informacyjne: Szanse, zagro enia, wyzwania

18 1 Komunikacja i media
ruchomej, a zatem bezprzewodowej. Potrzebne były nowe formy
telekomunikacji, także masowej.
Włoch Guglielmo Marconi wykorzystał fale radiowe do przenoszenia dźwięku.
W 1895 roku łącząc cewkę oscylacyjną Herza z kluczem telegraficznym Morse'a
i uziemioną anteną nadawczą, Marconi zdołał przekazać sygnały na odległość
kilku kilometrów. Tak narodziła się nowa forma komunikowania - radio, czyli
telekomunikacja bezprzewodowa. Jeszcze do niedawna w Anglii odbiornik radiowy
nazywano powszechnie wireless, czyli bezprzewodowiec.
Jednak, choć początkowo radio było w istocie radiotelegrafem, czyli łącznością
między ustalonymi użytkownikami, to karierę zrobiło w dwadzieścia lat później
jako całkiem nowa forma komunikowania, zbliżona do druku - jako radiodyfuzja,
ang. broadcasting. Radio w pewnym sensie stało się w swej istocie medium
masowym, umożliwiając natychmiastowy przekaz dźwięku rozproszonej,
anonimowej i na ogół ogromnej masie odbiorców. Było jednak nadal
środkiem ograniczonej, wyłącznie audialnej komunikacji. Przekaz obrazu
wymagał wynalezienia innych urządzeń.
Transmisja na odległość nieruchomych obrazów, fotografii i rysunków ma swój
początek jeszcze w połowie XIX wieku. Zasadę przetwarzania światła w prąd
elektryczny - zasadniczą tak dla faksymile, jak i dla telewizji - odkrył Anglik May
w 1873 roku. Jednak dopiero w XX wieku stało się możliwe przekazywanie
ruchomych obrazów drogą radiową, czyli telewizja. W 1925 roku Baird założył
firmę Television Limited, pierwszą instytucję zajmującą się transmisją obrazów
na odległość. Prawdziwa kariera telewizji zaczęła się po II wojnie światowej,
choć już na Olimpiadzie w Berlinie w 1936 roku używano kamer i ekranów
telewizyjnych do przewodowej transmisji zawodów sportowych.
Od swego powstania telewizja przechodziła wiele etapów ewolucji. W
dziedzinie nadawania polegała ona na wynalazku telewizji kablowej (CATV),
potem telewizji satelitarnej, a w dziedzinie odbioru - od telewizji czarno-białej do
kolorowej, od kiepskiej jakości obrazu do telewizji HDTV, wysokiej
rozdzielczości.
Rysuje się obecnie wizja telewizji interakcyjnej, której program „na żądanie”
będzie układał użytkownik, sam wybierając audycje z archiwum wideotaśm centralnego
serwera kanału telewizyjnego. Upowszechni się zapewne telewizja wideokonferencyjna;
usługa, którą już dzisiaj oferuje Internet.
Internet, obok globalnej sieci telefonicznej, globalna sieć telekomputerowa, tworzy
multimedialną superstradę, do której dołączane są najróżnorodniejsze urządzenia:
komputery, telefony, ekrany, pamięci dyskowe. W sumie tworzy nową sferę komunikacyjno-kulturową:
rzeczywistość wirtualną on line. Człowiek współczesny
wkracza w nowy wymiar przestrzeni: cyberprzestrzeń.
Rewolucyjność tych zmian staje się oczywista, gdy zwrócimy uwagę, że przez
wiele tysiącleci techniki komunikowania się ludzi nie ulegały poważniejszym
zmianom. Jeśli przyjmiemy, iż system językowy wykształcił się w pełni w erze