Społeczeństwo informacyjne: Szanse, zagro enia, wyzwania

92 2 Społeczeństwo informacyjne
N. Wiener czy J. von Neumann), rewolucję, której nazwa brzmi eksplozja informatyki.
W latach 50-tych pojawiły się pierwsze systemy przetwarzania danych,
w następnej dekadzie zautomatyzowane systemy dowodzenia obroną
powietrzną, potem następne, coraz bardziej doskonałe, takie jak: system
wczesnego ostrzegania AWACS lub lokalizacji obiektów GPS, systemy broni
typu Fire and Forget bądź systemy telekomunikacyjne (satelitarne,
radiokomunikacji ruchomej itp.). Wreszcie, podczas wojny w Zatoce Perskiej,
świat obiegło zdjęcie przedstawiające żołnierza klęczącego na pustyni z
laptopem na kolanie.
Ostatnie lata przyniosły dwie nowe koncepcje: INFOWAR i CYBERWAR, które
są logicznym zamknięciem pewnego etapu w rozwoju techniki wojskowej i jednocześnie
początkiem „ery informacyjnej” obejmującej także działania ludzi
przygotowujących się do nowych wojen i stworzenia warunków w celu ich
uniknięcia. Od pierwotnego wojownika uzbrojonego w maczugę do „Cyberwarior”,
którego sylwetkę eksponowano w 1995 r. na okładkach ilustrowanych magazynów,
przebiegała ewolucja techniki wojskowej. Konsekwencje „Infowojny”
przenikają w dół do zwykłych szeregowych. Dowództwo Sił Lądowych USA ma
nadzieję, że „ucyfrowi pole bitwy” poprzez połączenie każdego żołnierza i broni
z systemem elektronicznym. Zespół badawczy firmy Motorola i Laboratorium
Prac Badawczych i Rozwojowych w Natick (stan Massachusetts) zamierza zaprezentować
prototyp wyposażenia „żołnierza piechoty XXI wieku”. Jego hełm
będzie wyposażony w mikrofon i słuchawki dla celów łączności, noktowizor
i czujniki termiczne umożliwiające widzenie w ciemności. Będzie posiadał też
miniaturowy alarm wskazujący mu jego dokładną pozycję i nieustannie
dostarczający aktualnych danych wywiadowczych.
Wszystko to może stanowić zapowiedź zakrojonej na wielką skalę reorganizacji
sił zbrojnych. W sytuacji, w której mikroprocesory umożliwiają miniaturyzację
systemów uzbrojenia oraz wytwarzanie elektronicznie kontrolowanych
bezzałogowych aparatów zdolnych do śledzenia i atakowania wyznaczonych
celów, lotniskowce i bombowce załogowe mogą stać się przestarzałymi
środkami walki. Podobnie jak komputery spłaszczyły struktury organizacyjne
wielkich firm, mogą one przyczynić się do restrukturyzacji wojska poprzez
zmniejszenie liczby oficerów sztabowych potrzebnych do przekazywania
rozkazów między dowództwem a żołnierzami. A zatem różnica między
żołnierzem a cywilem może ulegać zatarciu, ponieważ przy operowaniu
skomplikowanym sprzętem na polu walki trzeba będzie zatrudniać liczne
firmy prywatne. Uważa się jednak, że te nowe formy prowadzenia walk bez
wątpienia natrafią na biurokratyczne, a nawet kulturowe opory wewnątrz sił
zbrojnych.
W ostatnich latach pojawiły się dwie koncepcje prowadzenia wojny, których
cechy spróbujemy zrekonstruować. „Wojna informatyczna” (INFOWAR) to koncepcja
kompleksowego zastosowania wojskowych systemów informatycznych
do uzyskania przewagi nad przeciwnikiem i osiągnięcia zamierzonych celów