Społeczeństwo informacyjne: Szanse, zagro enia, wyzwania

2.3 Szanse i nadzieje 59
Z kolei Habermas, w swojej znanej koncepcji „sfery publicznej” (a dokładniej
„burżuazyjnej sfery publicznej”) jako podstawy demokracji, oskarża rynek medialny
o likwidację warunków swobodnego wyrażania opinii, m.in. przez deregulację
telewizji, telefonii, komercjalizację mediów. Zanikają dziś biblioteki publiczne,
a książki na płytach kompaktowych oraz Internet wzmacniają trend ku fragmentaryzacji
i indywidualizacji życia społecznego. W 1997 roku samobójstwo
członków kalifornijskiej komputerowej sekty „Najwyższe źródło” wykazało, że
jest możliwe połączenie quasi-religijnej wiary, New Age'u, oraz komputerów
w zadziwiającej formie świadomości zbiorowej. Nie ma zatem róży bez kolców.
Przejdźmy do ich przedstawienia.
2.3 Szanse i nadzieje
Nowe media, szczególnie te, które operują kodem cyfrowym, mocno się już
zakorzeniły - na dobre i na złe w życiu społeczeństw Zachodu; w innych krajach
dopiero tworzą wyzwanie dla przyszłości, stanowiąc być może obietnicę
postępu, ale na razie tylko zagrożenie pozostania w cieniu krajów, które je
rozwinęły.
Nowe media nikogo niemal na świecie nie pozostawiają obojętnym. Zwykli
ludzie dowiadują się o możliwościach zmiany stylu wypoczynku i rozrywki po
pracy, czasami czują się zagrożeni przez automatyzację, której nowe media są
nieodłącznym składnikiem. Intelektualiści i ludzie nastawieni poznawczo odkrywają
w nich szansę przezwyciężenia izolacji terytorialnej i zaściankowości.
Politycy obawiają się utraty kontroli, którą posiadają wobec „starych mediów”.
Ekonomiści rozważają zmiany w strukturze zatrudnienia, charakterze pracy,
środkach tworzenia dochodu narodowego. Moraliści i humaniści zastanawiają
się nad ich konsekwencjami dla dotychczasowych wartości społecznych, pisarze
i artyści myślą o ich wykorzystaniu w swej pracy twórczej jako narzędzi wspomagania
pracy umysłowej.
Syntetycznie, wpływ tych nowych mediów widzi się na czterech płaszczyznach
(Slack 1984):
1. wpływu na politykę i podejmowanie decyzji;
2. wpływu na struktury instytucjonalne;
3. wpływu na struktury organizacyjne;
4. wpływu na jakość życia codziennego.
W innym studium (Bates, 1989), ich wpływ sklasyfikowano w ośmiu kategoriach:
1. praca - do jakiego stopnia praca może być wykonywana w domu przy
użyciu nowych technologii (tzw. telepraca);
2. zatrudnienie - do jakiego stopnia bezrobocie i zatrudnienie jest kształtowane
przez wprowadzenie nowych technologii;
3. jakość życia - do jakiego stopnia jakość życia ulega poprawie dzięki
nowej telekomunikacji i komputeryzacji;