Społeczeństwo informacyjne: Szanse, zagro enia, wyzwania

2.1 Prorocy nowej ery 43
Johoka shakai stało się przedmiotem analizy rządowej i oficjalnym celem działań
wielu ministerstw.
Do Europy pojęcie „społeczeństwa informacyjnego” dotarło w 1978 roku za pośrednictwem
dwóch ekspertów, Simona Nory i Alaina Minca w raporcie przedłożonym
prezydentowi Francji. W latach osiemdziesiątych przyjęło się powszechnie
także w Stanach Zjednoczonych.
Powstaje jednak pytanie, czym w istocie charakteryzuje się to społeczeństwo
informacji? Społeczeństwo informacyjne to z pewnością społeczeństwo, które
(Mączyński, 1997: 7):
wytwarza informację,
przechowuje informację,
przekazuje informację,
pobiera informację,
wykorzystuje informację.
Jednak przecież informacja była ważna dla człowieka od zawsze. Tym się
różnimy od zwierząt, iż świadomie i stale wymieniamy informację. Ludzie to
prawdziwy łowcy informacji.
Dopiero jednak w gospodarce rynkowej, choć bardzo dawno temu, informacja
stała się towarem, który można kupić i sprzedać. Tutaj wynalazek pieniądza miał
podstawowe znaczenie. Już starożytni retorzy i filozofowie-sofiści odkryli zyskowność
sprzedawania umiejętności prezentacji wiedzy i informacji. W istocie
jednak dopiero rewolucja technologiczna XX wieku opiera się na informacji
i wiedzy, które dodają wartości ekonomicznej produkowanym towarom. Toteż
można powiedzieć, że zalążki nowej epoki tkwią w rewolucji przemysłowej,
w gospodarce wolnorynkowej i w demokracji, tak jak rodziły się w Europie
i Ameryce Północnej od połowy XIX wieku, w okresie trafnie nazwanym przez
Benigera - rewolucją środków sterowania i kontroli.
Inaczej mówiąc, społeczeństwo informacyjne zależy nie tylko od informacji
(informacja była ważna „od zawsze”), lecz także od środków jej gromadzenia
i przesyłania, które są środkami zwiększania wartości produktów. Może najlepiej
przykładem zilustrować tę przemianę.
Przesyłanie pilnych listów było znane już imperiom starożytności. Temu m.in.
służyły słynne rzymskie drogi, którymi mógł szybko podróżować posłaniec na
koniu. Mimo systemu zmienników, dystans dwustu kilometrów mógł pokonać
przez co najmniej 5 do 7 godzin. Ta szybkość przesyłania wiadomości nie uległa
zmianie przez dwa tysiąclecia. Co więcej, szybkość miała znaczenie przede
wszystkim dla władców i wojskowych, a nie dla kupców.
Przełomem w transmisji danych handlowych stał się dzień 28 kwietnia 1850
roku, gdy Juliusz Reuter pożyczył od brukselskiego piwowara stadko 44 gołębi
i z ich pomocą uruchomił pocztę handlową między Brukselą a odległym o 200