Społeczeństwo informacyjne: Szanse, zagro enia, wyzwania

2.3 Szanse i nadzieje 61
• Trzeci nurt opiera się na założeniu, że skutki społeczne są zależne
w decydującym stopniu od tego, czy narzędzi używa się w dobrym, czy
złym kierunku. Ten sposób myślenia jest dość rozpowszechniony. Trafia
do przekonania przede wszystkim dlatego, iż trzyma się zasady złotego
środka, wyważając argumenty za i przeciw. Można by nań przystać,
gdyby nie subiektywizował nadmiernie problemu, nie ujmował go tylko
w kategoriach dobrej i złej woli człowieka, jego odpowiedzialności za
użycie narzędzi, które stworzył, ale nad którymi często traci kontrolę.
• Czwarty nurt, który najbardziej trafia do przekonania autorom, opiera
się na stwierdzeniu, że sposób, w jaki czynimy użytek z nowych
technik informacyjnych i komunikacyjnych, tylko w części zależy
od nas samych, w części zaś jest zdeterminowany przez naturę samej
techniki. Od twórcy i użytkownika techniki zależy jak minimalizować
szkody, a maksymalizować korzyści.
Wyrazem podejmowanych prób syntetycznego ujęcia istoty wspomnianych wyżej
procesów innowacyjnych, poza refleksjami natury filozoficznej (por. Alan Toffler,
Russel Ackoff, Yonsji Masuda, Zbigniew Brzeziński, Lech Zacher i inni), mogą
być pojęcia „ekonomika informacji” F. Machlupa i K. Arrowa oraz „gospodarka
informacyjna” M. Porata. Karl W. Deutsch uważa, że już można mierzyć
postępy rewolucji informacyjnej, miarą ich zaś może być „gęstość informacyjna”
w społeczeństwie. Jej wskaźnikami mogą być stosunki wielkości informacji do:
• czasu (systemy przetwarzają coraz więcej informacji w jednostce czasu),
• masy - tendencja rosnąca (komputery są coraz mniejsze, lżejsze, a jednocześnie
o większej mocy obliczeniowej i niezawodności),
• energii (mikrokomputery zużywają bardzo mało energii przetwarzając
dużo informacji),
• nakładów finansowych (nakłady na jednostkę kapitału rosną, a jednocześnie
koszty przetwarzania informacji na 1000 bitów spadają),
• siły roboczej (zmniejsza się zatrudnienie w zawodach przetwarzających
materię czy energię na rzecz zawodów związanych z przetwarzaniem
i przekazywaniem informacji).
Oprócz „luki informacyjnej”, powstającej pomiędzy pożądaną ilością informacji
a ilością możliwą do uzyskania przez kierownictwo, często ma miejsce zjawisko
nadmiaru informacji niewłaściwej, niepotrzebnej. Coraz częściej zaczęły się pojawiać
informacje błędne, zniekształcające stany systemu i jego otoczenia. Stąd
poszukiwanie środków, dzięki którym możliwa byłaby optymalizacja procesów
zbierania, przesyłania, przechowywania, przetwarzania i udostępniania informacji
zgodnie z potrzebami i wymaganiami decydentów, a także poszukiwanie środków
zabezpieczających te procesy i zasoby informacyjne przed infiltracją,
niepowołanym dostępem oraz celowymi zniekształceniami i zakłóceniami (dezinformowaniem).