OROZJUSZ CHOROGRAFIA PRZEZ ALFREDA ... - Kultura Antyczna

des Einzelsystems der Mährer, wo Alfred die Lage durch strikte
Nachbarbeziehungen von der Erwähnung des Kärntner Landes bis Griechenland
bestimmt, aber er greift dann auf den Aussgangspunkt, auf die Mährer zurück. Wie
man an den Ostfrankensystem sehen kann, könnte natürlich auch im Einzelfall das
him ebensogut als rückbezüglich auf das Nachbarvolk, wie auf das Mittelpunktvolk
dienen". W sprawie tej kontrowersji ob. G. Labuda, Źródła, sagi i legendy, s. 28 i n.
32 Egzemplarz tej mapy reprodukuje K. Miller, Mappaemundi, Die ältesten
Weltkarten, z. III, s. 29 — 37 ze zbiorów: Ms Cott. Tib. B. V. f. 58. Zdaniem L.
Bagrowa, Geschichte d. Kartographie, s. 373 została ona sporządzona koło r. 1000;
ob. też K. Malone, King Alfred's North, s. 148 (reprodukcja): Egzemplarz tej mapy
odbiega dość znacznie od pojęć geograficznych wyrażonych w chorografii Alfreda;
nie znać też na nim śladów zużytkowania relacji Ohthera i Wulfstana. Cottoniana
sięga więc wzorów przed-Alfredowych (ob. H. Geidel, Alfred der Grosse, s. 5-6).
33 Ob. G. Labuda, Źródła sagi, i legendy, s. 24-26.
34 Ustalenia dotychczasowej literatury w tej sprawie są bardzo skromne. Ob. H.
Geidel, Alfred der Grosse, s. 26: „Die in der Germania niederlegten Nachrichten
empfing der König jedenfalls aus dem Munde der Ausländer"; por. też. G. Hübener,
Alfred d. Grosse, s. 38. Nie zwrócono dotąd uwagi, że chorografia przytacza nazwy
plemienne z reguły w brzmieniu niemieckim, natomiast relacje Ohthera i Wulfstana
w brzmieniu anglosaskim, co pozwala na generalne rozróżnienie źródeł informacji
Alfreda; ob. szerzej G. Labuda, Źródła, sagi i legendy, s. 26-27 (za K. Malone'm).
35 Ob. G. Labuda, Źródła, sagi i legendy, s. 23
36 H. Łowmiański, O pochodzeniu Geografa Bawarskiego, s. 9 i n.
37 Ob. ogólnie W. Levison, England and the Continent, s. 42-44, 166; tenże, Die
Iren und die fränkische Kirche, Historische Zeitschrift, 109 (1912), s. 1-22: K.
Hauck, Kirchengeschichte Deutschlands, t. I (1904) s. 431 i n.; o biskupie
salzburskim Wergilim ob. K. Kretschmer, Die physische Erdkunde, s. 56-58; światło
na tę postać rzuciły badania Heinza Löwego.
38 B. Bischoff, Die südostdeutschen Schreibschulen und Bibliotheken in der
Karolingerzeit, t. I, Leipzig 1940, s. 179 i n.
39 Ob. niżej Wstęp do Herwararsagi i Widsidh.
40 Ch. Plummer, The Life and Times of Alfred the Great, s. 137.
41 K. Müllenhoff, Ueber die Weltkarte, s. 29-34.
42 A. Campbell, The Tollemache Orosius, s. 13 (co do nazwy rkp. ob. niżej
37