OROZJUSZ CHOROGRAFIA PRZEZ ALFREDA ... - Kultura Antyczna

TU ROZPOCZYNA SIĘ KSIĘGA, KTÓRA ZWIE SIĘ OROSIUS
I. Jak nasi przodkowie dzielili całe międzyziemie na trzy części
Księga I. Rozdział I.
[1] Nasi przodkowie powiada Orozjusz, dzielili cały obszar „międzyziemia" 1 , oblanego
zewsząd oceanem, który my nazywamy garsecg 2 , na trzy części. I oni nazywali trzy te części
potrójnie: Azją, Europą, i Afryką; chociaż niektórzy powiadają, że są tylko dwie części:
Azja i Europa 3 .
[2] Azja jest otoczona oceanem, mianowicie garsecgiem, od południa, od północy i od
wschodu; i to tak, że od wschodniej strony zajmuje ona połowę międzyziemia. A oto w
północnej części jest Azja, po prawej zaś strome, gdzie jest rzeka Don, tam schodzą się
granice Azji i Europy 4 . A od tejże samej rzeki Donu na południe ku Morzu Śródziemnemu 5 ,
idąc na zachód, gdzie jest miasto Aleksandria, tam schodzą się granice Azji i Afryki.
[3] Europa, jak już powiedziałem, zaczyna się na rzece Donie, która wypływa z
północnych stoków Gór Ryfejskich 6 , leżących blisko oceanu, zwanego Sarmackim 7 . Ta zaś
rzeka Don spływa na południe, obmywając od zachodu Ołtarze Aleksandra w ziemi
Rhohobasków 8 , tworząc tam bagna, które nazywają się Meotydzkie; a dalej spływa
ogromnymi wodami w pobliże miasta zwanego Teodozją, wpadając do morza, które się
nazywa Euxinus, od wschodu; a następnie 9 długimi cieśninami bieży w kierunku
południowym, gdzie od wschodu leży greckie miasto Konstantynopol; i tak dalej aż do
Morza Śródziemnego. A południowo-zachodnie granice Europy znajdują się w zachodniej
Hiszpanii nad oceanem, mianowicie przy wyspie, która nazywa się Gades 10 . Tutaj Morze
Śródziemne przelewa się do oceanu; tutaj też stoją Słupy Herkulesa 11 wśród samego morza.
A stąd na zachód jest Szkocja 12 .
[4] Granice Afryki i Azji zaczynają się koło miasta egipskiego Aleksandria i biegną ku
południowi wzdłuż wód Nilu; i tak aż do pustkowi etiopskich nad południowym oceanem.
Północną granicę Afryki stanowi Morze Śródziemne, które wylewa się do oceanu, gdzie
stoją Słupy Herkulesa. Zachodni wierzchołek Afryki znajduje się przy górze Atlas 13 i przy
wyspach zwanych Szczęśliwymi 14 .
[5] Pokrótce opowiedziałem o trzech częściach tego oto międzyziemia. A teraz, jak
poprzednio obiecałem, opiszę granice owych trzech części idąc biegiem wód, które je
oddzielają.
53