OROZJUSZ CHOROGRAFIA PRZEZ ALFREDA ... - Kultura Antyczna

czasów Ptolemeusza mieszkali oni między Donem i Dnieprem; nazwa wywodzi się z
irań.: ors, uors 'biały'; por. G. Vernadsky, Ancient Russia, s. 88.
9 Don i Morze Czarne są tutaj potraktowane jako jeden ciąg wód, wpadających
bezpośrednio do Morza Śródziemnego.
10 Fenicki Gadir, grec. Gadeira, łac. Gades; dzisiejsze Cadiz. Była to kolonia
handlowa założona przez Fenicjan na południowo-zachodnim brzegu Hiszpanii,
prawie na przejściu Oceanu Atlantyckiego do Morza Śródziemnego. Odgrywał on
rolę punktu orientacyjnego u geografów antycznych jako najbardziej na zachód
położony punkt ziemi.
11 Słupami Herkulesa określano dwie przeciwległe góry, zamykające przejście
między Oceanem Atlantyckim a Morzem Śródziemnym, dzisiejszy Gibraltar, który
w czasach antycznych nosił nazwę Kalpe; na przeciwległym brzegu znajdowała się
góra Dżebel Musa, antyczna Abila. Obszerną tradycję starożytną o tych górach
omawia A. Schulten, Iberische Landeskunde, s. 399 i n.
12 Tutaj w znaczeniu Irlandii (ob. niżej przyp. 183). Należy przypuszczać, że
określenie Irlandii jako położonej na zachód od Słupów Herkulesa jest wynikiem
studiowania mapy nie zaś doświadczenia; por. uwagi K. Malone'a, King Alfred's
North, s. 140.
13 Także Atlans. Niektórzy identyfikowali ją z pasmem górskim Syrty lub
ogólnie z Górami Mauretańskimi w północnej Afryce.
14 Wyspy Kanaryjskie (Plinius, Hist. naturalis, 6, 201-205).
15 Rzeka Ganges w Indiach.
16 Orozjusz wymienia w swoim tekście: promunturium Caligardamana;
położenie tej miejscowości niepewne; ob. H. Geidel, op. cit., s. 10, przyp. 1
(Colligicium, Coliacum?).
17 Taprobane, czyli Cejlon na Oceanie Indyjskim (Ptolemeusz, Geogr., 7, 4, 1;
Plinius, Hist. naturalis, 6, 81).
18 Orozjusz (Hist. adv. pagan., I, 2, § 46) ma tu znowu: promunturium
Samarae.
19 U Pliniusa (Hist. naturalis, 6, 20): Attocori; Ptolemeusz, Geogr., 7, 4.
20 Ocean Chiński, leżący według wyobrażeń starożytnych na północ i na
wschód od Indii (Plinius, Hist. naturalis, 6, 54, 88; Ptolemeusz, Geogr., 1, 11, 4-7).
21 Tłumaczenie Alfreda jest tu wyjątkowo niezdarne; celem zrozumienia treści
trzeba sięgnąć do tekstu łacińskiego.
22 Arokazja, kraj na zachód od środkowego biegu rzeki Indus i na południowschód
od Kabulu w Afganistanie; dzisiejszy Kandahar.
23 Asyria, za czasów Orozjusza określenie anachroniczne dla kraju na
wschodnim brzegu dolnego Eufratu.
24 Dwie rzeki wpadające do Zatoki Perskiej; zdaniem H. Geidla, op. cit., s. 11
Idaspes był prawym dopływem rzeki Indus.
25 Kraj zamieszkały przez irańskich Partów, rozciągał się w II w. n. e. od
Morza Kaspijskiego aż po granice tzw. Asyrii.
26 Alfred nieudolnie przetłumaczył tu tekst Orozjusza, który wymienia każdy z
tych krajów jako nazwę państwa następującego kolejno po sobie.
27 Orozjusz podaje: Arabia Eudaemon jako jedno określenie. Alfred w oparciu
o mapę(?) wprowadził na to miejsce nazwy trzech odrębnych krajów.
28 Kraj w Małej Azji, ciągnący się na północny wschód od Aleksandrii aż po
64