OROZJUSZ CHOROGRAFIA PRZEZ ALFREDA ... - Kultura Antyczna

Dąbrowski, Studia nad początkami państwa polskiego, Kraków 1958.
69 Zwykle objaśnia się ten tekst w ten sposób, że Dacja miała leżeć na wschód od
kraju Wiślan (ob. np. K. Malone, King Alfred's North, s. 153). Jest to jednak
niezgodne z sytuacją geograficzną obu krain. Biorąc Morawy za punkt ośrodkowy
całego opisu chorograficznego należy mniemać, że Alfred miał tu na myśli kierunek
wschodni w stosunku do Moraw; tak też ostatnio R. Ekblom, Alfred the Great, s.
131 i 143 (mapa).
70 Cała wstawka o Gotach w Dacji zabłąkała się do chorografii Alfreda z
Orozjusza (I, c. 2, § 53); nie należy więc uważać jej za informację współczesną.
Orozjusz zaś, jak wykazał K, Müllenhoff, Ueber die Weltkarte, s. 14 przejął te
wiadomości z jakiejś mapy z IV w., kiedy to Goci (=Wizygoci) przez dłuższy czas
istotnie rezydowali na terenie antycznej Dacji; ob. L. Schmidt, Geschichte d.
deutschen Stämme, s. 202-203.
72 Znane plemię słowiańskie zamieszkałe na pograniczu Serbo-Łużyc i Czech.
Obok germańskiej nazwy: Dalamensan, Thalaminci itp., nosili oni rdzennie
słowiańską: Głomacze. Należeli oni do związku plemion serbskich i zajmowali
tereny nad górną Łabą w okolicy Drezna i Miśnii; ob. W. Radig, Der Burgberg
Meissen und der Slawengau Daleminzien, Augsburg 1929. Prawdopodobnie
sąsiadowali oni bezpośrednio z Susłami w rejonie Lipska. Ob. L. Ntederle, Pûvod, s.
119-120, W. Hessler, Mitteldeutsche Gaue, s. 27 (i mapa). Dawniejsi
interpretatorzy, jak H. G. Porthan, Försök, s. 51 i H. K. Rask, Ottârs s. 344, dając się
zwieść błędnej lekcji rękopiśmiennej, szukali plemienia Głomaczów na terenie
Wielkopolski lub na Śląsku.
73 Określenie siedzib plemienia Chorwatów wywołało ogromną różnicę zdań,
zresztą w ścisłym związku z ogólną dyskusją nad siedzibami tzw. Białych
Chorwatów. H. G. Porthan, Försök, s. 51, przyp. i, krytykując domysły Forstera,
pierwszego komentatora chorografii Alfreda w wydaniu Barringtona (ob. też jego
History of the Voyages and Discoveries made in the North, London 1786), który
sadowił wymienionych wyżej Chorwatów koło Zgorzelca^ wysunął przypuszczenie,
że byli oni mieszkańcami południowej Litwy! H. K. Rask, Ottars, s. 302, 303 i 346
poprawiał zapis źródła, proponując nazwę: Poritsi (także: Porizzi, Poryzzi), tj.
Pröjserne, czyli Prusowie nad Bałtykiem. Te fantazje odrzucił C. F. Dahlmann,
König Alfreds Germania, s. 455, sam jednak popełnił dalsze; zwracając uwagę na
biblijny lud Chori (1. Mojż. 14, 6; 36, 20, dalej 5 Mojż. 2, 12 i 22) przypomniał, że
pod podobną nazwą odnajdujemy lud Kurów nad Bałtykiem. J. Bosworth, King
Alfreds, s. 37 był zdania, że są to „the Croati or Crowati of Pomerania", ale bliżej nie
oznaczył ich siedzib (wiadomo, że na Pomorzu Chorwatów nie było). Równocześnie
69