KOMPUTERY,INTERNET,MULTIMEDIAWioletta LitwinŻaryKomputer w nauczaniu języków obcychÖDefinicja CALLPierwsze komputery wykorzystano w latach40-tych do celów wojskowych, ale zastosowaniekomputerów w nauczaniu nast¹pi³o dopierow latach 60-tych, gdy uniwersytety w StanachZjednoczonych zaczê³y ich u¿ywaæ do tego celu.Ten fakt oraz dalszy rozwój nowej technologiiw przeci¹gu ostatnich trzydziestu lat zapocz¹tkowa³ynow¹ erê w nauczaniu jêzyków obcych,nazwan¹ z czasem CALL (Computer Assisted LanguageLearning – nauka języków obcych wspomaganakomputerowo). Nie by³ to jedyny terminu¿ywanydookreœleniatejdziedzinynauki.Ahmadi inni 1) wymieniaj¹ ich co najmniej osiemrodzajów, z kolei Kenning i Kenning 2) pos³uguj¹siê terminem CALT (Computer Assisted LanguageTeaching – nauczanie języków obcych wspomaganekomputerem). Termin CALL zosta³ jednak uznanyza najbardziej neutralny i zarazem opisuj¹cyka¿dy rodzaj wykorzystania komputera do wspieraniaczy wspomagania nauki jêzyków obcych.ÖRole komputeraKomputer w nauczaniu jêzyków obcychmo¿e przyjmowaæ kilka ról, pierwsza z nich tokomputer jako bodziec dyskusji, krytycznegomyœlenia, pisania jak te¿ porozumiewania siê 3) .Wykorzystanie komputera w tym celu, bêdziezale¿eæ od nauczyciela i sposobu w jaki wykorzystaon potencja³ oprogramowania komputerowegodostêpnego w klasie. Dla przyk³adu,opinia jednego ucznia wys³ana za poœrednictwemsieci lokalnej do drugiego ucznia lubca³ej grupy, mo¿e spowodowaæ wiele komentarzy,a co za tym idzie wiele zajmuj¹cychinterakcji jêzykowych, bêd¹cych odzwierciedleniemtego, co dzieje siê na listach dyskusyjnychw realnym œwiecie, gdzie cz³onkowie tych¿e listwymieniaj¹ doœwiadczenia i opinie na tematy,którymi zajmuje siê dana lista dyskusyjna.Druga rola to komputer jako partner 4)przyjmowana podczas gry czy symulacji, podaj¹caucz¹cemu siê ustn¹ lub pisemn¹ informacjezwrotn¹. Przyk³adem takiej symulacji jestpogawędka (ang. chit-chat simulation), gdziekomputer wystêpuje jako partner w sposóbprzypominaj¹cy otwarty dialog z u¿ytkownikiem.Musimy jednak dodaæ, ¿e tego typu symulacjanie jest prawdziw¹ rozmow¹, poniewa¿jest ona oparta na zestawie wczeœniej zaprogramowanychodpowiedzi. Najs³ynniejszymprzyk³adem tego typu symulacji jest Eliza wyprodukowanaprzez Winzenbaum, gdzie u¿yt-1)Ahmad K., G. Corbett, M. Rogers i R. Sussex (1985), Computers, language learning and language teaching. Cambridge,Cambridge University Press, s. 3.2)Kenning M. J. i M. M. Kenning (1983), An introduction to the computer assisted language learning, Oxford, OxfordUniversity Press.3)Jones C. (1986) It’s not so much the program, more what you can do with it: The importance of methodology in CALL,,,System’’, nr 14/2, s. 173. Jones C. i S. Fortescue (1987), Using computers in the language classroom, Harlow,Longman.,s.6.4)Kenning i Kenning, 1983.32
kownik ulega iluzji ,,prawdziwej’’ rozmowyz psychiatr¹ 5) . Innym przyk³adem symulacji jestsymulacja sytuacyjna, która u³atwia przyswajaniejêzyka obcego w poszczególnych dziedzinachjêzykowych poprzez reprodukcje sytuacji,które ucz¹cy siêmo¿e napotkaæ poza œrodowiskiemklasy jêzykowej 6) . Ten typ symulacji wymagaod u¿ytkownika wykonania konkretnychzadañ np.: zarz¹dzania fabryk¹, zarz¹dzeniakrajem, czy robienia zakupów.Trzecia rola to ,,komputer jako narzędzie’’7) . Komputer wystêpuj¹cy w tej funkcjipozwala ucz¹cemu siêposzukiwaæ informacjiprzy u¿yciu bazy danych, czy innych Ÿróde³informacji takich jak: encyklopedie, s³owniki,czy konkordancje. Ucz¹cy siêmog¹ te¿ szukaæinformacji przy u¿yciu poczty elektronicznej,archiwów elektronicznych list dyskusyjnych lubstron WWW. Komputer mo¿e tak¿e, przy pomocyodpowiednich programów narzêdziowych,sprawdziæ poprawnoœæ ortografii orazwp³yn¹æ pozytywnie na stosunek ucz¹cych siêdo samego procesu pisania uwalniaj¹c ich odpracoch³onnego przepisywania ca³ego tekstu,w razie potrzeby wprowadzenia zmian. Nale¿yjednak dodaæ, ¿e komputer nie mo¿e niczegonapisaæ za ucz¹cego siê, a komputerowe poprawkiortograficzne mog¹ niekiedy prowadziæ dotak zwanych ,,czeskich b³êdów’’, gdzie poprawkazaproponowana przez program nie zawszepasuje do kontekstu zdania.ÖUczący się a komputer× Uczący się a zalety wykorzystaniakomputeraRola ucznia w klasie jêzykowej polegana komunikowaniu siê, w najbardziej dla niegonaturalny sposób, w³¹czaj¹c wybór tego co zamierzaon powiedzieæ, przeczytaæ, pos³uchaæ,napisaæ czy zrozumieæ. W klasie CALL uczniowiemaj¹ lepsze narzêdzie, aby ten cel osi¹gn¹æ– komputer, który zaspokaja ró¿ne style uczeniasiê, preferencje ucz¹cych siê oraz oferujeelastycznoœæ pozwalaj¹c unikn¹æ ograniczeñi monotonii uczenia siê. Komputer pozwalaucz¹cym pracowaæ w ich w³asnym tempie i dostarczaim zadañ maj¹cych odzwierciedleniew rzeczywistym œwiecie.Inna cech¹ komputera jest mo¿liwoœæzwiêkszenia czasu kontaktu z jêzykiem obcym,na klikniêcie myszki, a bez koniecznoœci byciazale¿nym od æwiczeñ przygotowanych i zaplanowanychprzez nauczyciela. Komputer mo¿edostarczyæ ucz¹cym siêmodel wymowy, a nagrywaj¹cich g³os, daæ im mo¿liwoœæ powtarzanias³ów potrzebn¹ dla nich iloœæ razy. Podobniejak w przypadku æwiczenia wymagaj¹cegood ucz¹cego siêrozpoznania/us³yszenia poszczególnychwyrazów w nagraniu bez niebezpieczeñstwa,¿e po czwartym pytaniu o powtórzenietego samego, komputer siêzdenerwuje,jak niestety, mo¿e siêto zdarzyæ w przypadkunauczyciela.Nastêpnie, komputer pozwala ucz¹cemusiêprowadziæ odkrywanie zagadnieñ jêzykowych,w ¿aden sposób nie ocenianych, alepozwalaj¹cych zobaczyæ mu rezultaty tych decyzji(np. ang. word-processing – edytowanietekstów wraz z akceptowaniem poprawek proponowanychprzez komputer, programy symulacyjnew których mo¿emy doœwiadczyæ wra¿eñpodró¿owania metrem czy robienia zakupów,oraz dokonywania prawdziwych decyzji w œwiecieInternetowym).Komputer mo¿e byæ te¿ wspania³ymŸród³em informacji, daj¹c ucz¹cym siêdo rêkitakie Ÿród³a jak: elektroniczne s³owniki, encyklopedieczy informacje w sieci WWW.Dodatkowo, komputer podsumowujepracêucz¹cego siêdaj¹c mu zarazem szansêspróbowania jeszcze raz, gdy za pierwszym razemnie uda³o mu siê. Zbiera równie¿ informacjena temat sposobu wykonywania æwiczeñprzez ucz¹cego i robi z tego zestawienia statystyczne.Element ten wp³ywa pozytywnie namotywacje ucz¹cych siê, skoro ci¹g³e podsumowaniarezultatów pokazuj¹ postêp ucz¹cego siê,jak te¿ ostrzegaj¹ go, gdy nie czyni tych postêpów.Dziêki tej funkcji, komputer mo¿e te¿pomóc ucz¹cemu siêw zaplanowaniu dalszegouczenia siênp. daæ mu dodatkowe æwiczenia,5)ibid., s. 156.6)ibid.7)Jones i Fortescue, 1987, s. 6.33
- Page 3 and 4: • angielski• francuski• ³aci
- Page 5 and 6: Od Ministra Edukacji NarodowejSzano
- Page 7 and 8: S³owniki równie¿ podaj¹ to podw
- Page 9 and 10: one równolegle w bardzo wielu jêz
- Page 11 and 12: nej tym rzeczownikiem, opisuje tê
- Page 13 and 14: dysgrafii 4) i dysleksji, czyli tru
- Page 15 and 16: niem 16) . H. Komorowska okreœla f
- Page 17 and 18: z¹ siê z has³em g³ównym. ,,Kie
- Page 19 and 20: wymagañ i egzekwowania ich konsekw
- Page 21 and 22: siê w ten sposób prace lepsze, co
- Page 23 and 24: mo¿e wprowadziæ pierwsz¹ fazê -
- Page 25 and 26: ÖĆwiczenie VWskazując ołówkiem
- Page 27 and 28: puj¹ce przyk³ady dla tej kategori
- Page 29 and 30: polskie i angielskie wraz z przyk³
- Page 31 and 32: Inn¹ formê nauki jêzyków obcych
- Page 33: z partnerami zagranicznymi. Wspó³
- Page 37 and 38: Temat: Stuff for cleaning windowsPo
- Page 39 and 40: Powy¿sze porównanie pozwala nam z
- Page 41 and 42: nikami nauczania jêzyków, wspó³
- Page 43 and 44: Z DOŚWIADCZEŃNAUCZYCIELIAnna Turu
- Page 45 and 46: OdpowiedŸ na takie w¹tpliwoœci m
- Page 47 and 48: ÖPrzestawiamyławki i formy czyliw
- Page 49 and 50: ÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖÖZakres mate
- Page 51 and 52: Exercice IV: Mettez le dialogue ent
- Page 53 and 54: Ö I would like to:be famous, be sa
- Page 55 and 56: PortfolioA collection of documents,
- Page 57 and 58: X.: Mrs Allen to see you, sir.Mr Ha
- Page 59 and 60: Goethe machte das, worauf er Lust h
- Page 61 and 62: KONKURSAlicja Fanderowska, Elżbiet
- Page 63 and 64: - Michel, es-tu un bonami?- Je ne s
- Page 65 and 66: Il est ................. et toujour
- Page 67 and 68: Comment avoir de bonnes notes?Pour
- Page 69 and 70: 5. Wyjaœnij wspó³czesne znaczeni
- Page 71 and 72: Ö Nazwisko tego rzymskiego dyploma
- Page 73 and 74: TESTYMarek LaskowskiWolsztynTesty z
- Page 75 and 76: ÖTestdla uczniów LOI. Przeczytaj
- Page 77 and 78: (21) ..... Bundesinstitut für Beru
- Page 79 and 80: II. Comprèhension écrite:Libre Ec
- Page 81 and 82: extra as well - clean the windshiel
- Page 83 and 84: Domingo tackles Otello from the pit
- Page 85 and 86:
A. As a medium of open standards in
- Page 87 and 88:
cję wypowiedzi, dobór odpowiednie
- Page 89 and 90:
Część I B - 5 punktówUsłyszysz
- Page 91 and 92:
civilisations: the Nabataean, Greek
- Page 93 and 94:
ZADANIE III - TEST LEKSYKALNO-GRAMA
- Page 95 and 96:
× CorrigéÖ PARTIE IQuestions de
- Page 97 and 98:
laisserai le nouveau à ma femme de
- Page 99 and 100:
s’effectue aux heures les plus ch
- Page 101 and 102:
1) ne pas attendre 11) ne pas march
- Page 103 and 104:
stände’’, so die Heidelberger
- Page 105 and 106:
4. Wie wird die Notwendigkeit der A
- Page 107 and 108:
Offenbar kommt der Berichterstattun
- Page 109 and 110:
Pisemny egzamin dojrzałości 2000z
- Page 111 and 112:
erzeugt werden. Es besitzt ein oder
- Page 113 and 114:
n.p. Polen Pole polnisch ×1. Frank
- Page 115 and 116:
Pisemny egzamin dojrzałości 2000z
- Page 117 and 118:
, -, . , , ... . -
- Page 119 and 120:
SPRAWOZDANIAAlicja Fanderowska, El
- Page 121 and 122:
Drugie zadanie polega³o na prezent
- Page 123 and 124:
obecnie literatur¹ obowi¹zkow¹ n
- Page 125 and 126:
Pan Luc Leguérinel reprezentuj¹cy
- Page 127 and 128:
powiadaj¹c na zamieszczone pod nim
- Page 129 and 130:
Danuta StanulewiczGdyniaLetters 1)N