PrzeglÄ daj publikację - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

3. Bogini ta znana jest pod dwoma ró¿nymiimionami. Pierwsze jej imiê znaczy po grecku,,dziewczyna, córka’’. I w okresie przedhelleñskim,i w mitach by³a opiekunk¹ kie³kuj¹cegoziarna. Jej atrybutami by³y k³osy,maki, narcyzy i jab³ko granatu. Drugie imiêotrzyma³a jako ¿ona w³adcy królestwa zmar-³ych. (Kora, Persefona)4. By³ synem ateñskiego rzeŸbiarza i akuszerki.Za m³odu tak¿e zajmowa³ siê rzeŸbiarstwem,potem ws³awi³ siê w bitwach wojny peloponeskiej.Poœwiêci³ swoje ¿ycie ulicznej, bezp³atnejdzia³alnoœci nauczycielskiej. Uwa¿anyjest za jednego z najwa¿niejszych filozofówantyku, jednak sam nie napisa³ ani jednegodzie³a. Jego pogl¹dy przekazali uczniowie,Platon i Ksenofont. Dla wspó³czesnychby³ dziwakiem, który chodzi³ po Atenachw podartym p³aszczu, otoczony grup¹uczniów, z którymi prowadzi³ ci¹g³e dyskusjefilozoficzne. Do historii przesz³a tak¿ejego ¿ona Ksantypa – symboljêdzy i sekutnicy,zatruwaj¹cej ¿ycie mê¿owi. (Sokrates)5. Ten grecki mêdrzec ¿y³ w III wieku przednasz¹ er¹, pochodzi³ z Syrakuz. Okreœlanyjest mianem ,,najwiêkszego mechanika staro-¿ytnoœci’’. Uznaje siê go za wynalazcê m.in.œruby wodnej i wielokr¹¿ka. Do legendyprzeszed³ jego okrzyk radoœci, który uczonywyda³ biegn¹c nago do domu z ³aŸni, gdziew czasie k¹pieli dokona³ odkrycia. Okrzyk tenbrzmia³: ,,(H)eureka!’’ (Archimedes)6. Ten najs³ynniejszy ze staro¿ytnych wodzówgreckich nie by³ Grekiem. W wieku 20 latprzej¹³ po ojcu tron w pañstwie s¹siaduj¹cymi sprzymierzonym z Grecj¹. Wkrótcepotem stan¹³ na czele wojsk greckichi pañstw sprzymierzonych i wyruszy³ na jedn¹z najs³awniejszych wypraw wojennychw historii. Zas³yn¹³ jako bohater szukaj¹cychwa³y w walce ,,w ¿yciu krótkim, lecz pe³nyms³awy’’. W ci¹gu 32 lat swego ¿yciadokona³ podboju niemalca³ego ówczesnegocywilizowanego Wschodu. (Aleksander WielkiMacedoñski)II. Pochodzenie imion1. Jakie imiê pochodzenia greckiego oznacza,,m¹droœæ’’? (Zofia, Sophia)2. Jakie imiê pochodzenia hebrajskiego oznacza,,ojciec wielu’’? (Abracham)3. Jakie imiê pochodzenia hebrajskiego oznacza,,daj¹ca ¿ycie, matka’’? (Ewa)4. Jakie imiê pochodz¹ce z ³aciny oznacza,,szczêœliwa, bogata’’? (Beata)5. Jakie imiê pochodz¹ce z ³aciny oznacza,,zwyciêzca’’? (Wiktor)6. Nawi¹zaniem do znaczenia tego imieniawywodz¹cego siê z jêzyka greckiego s¹ s³owaz Ewangelii wed³ug Mateusza (16, 18):,,Ty jesteœ jak opoka, na tej opoce zbudujêKoœció³ mój’’. Jakie to imiê? (Piotr)7. To ¿eñskie imiê pochodzenia ³aciñskiegooznacza ,,szczêœcie’’. (Felicja)8. To mêskie imiê pochodzenia ³aciñskiegooznacza ,,niewinny, prawy’’. (Innocenty)9. To mêskie imiê pochodzenia ³aciñskiegooznacza ,,sta³y, stateczny’’. (Konstanty)10. To mêskie imiê pochodzenia ³aciñskiegooznacza ,,nale¿¹cy do Pana’’. (Dominik)III. Terminy literackie:1. Termin ten oznacza ,,pisanie o w³asnym¿yciu’’. (Autobiografia)2. Termin ten oznacza ,,szaleñstwo pisania’’.(Grafomania)3. Termin ten oznacza ,,wiele naraz znacz¹cy’’.(Symbol)4. Termin ten oznacza ,,do³o¿enie, przydawka’’.(Epitet)5. Termin ten oznacza ,,starodawny, przestarza³y’’.(Archaizm)6. Podaj polskie znaczenie terminu ,,animizacja’’.(O¿ywianie)7. Podaj polskie znaczenie terminu ,,personifikacja’’.(Uosobienie)8. Podaj polskie znaczenie terminu ,,retrospekcja’’.(Spojrzenie wstecz, cofniêcie w czasie)9. Podaj polskie znaczenie terminu ,,apostrofa’’.(Zwrot)10. Podaj polskie znaczenie terminu ,,metafora’’(Przenoœnia)IV. Podaj w³aœciwe odpowiedzi:Ö Tego greckiego twórcê pochodz¹cego z Frygiiuwa¿a siê za ,,ojca bajki’’. (Ezop)Ö By³ najstarszym z trzech wielkich tragikówgreckich, uznaje siê go za ,,ojca klasycznej tragediigreckiej’’. (Ajschylos)Ö Ten s³ynny polski pisarz jako pierwszy przet³umaczy³3 ksiêgi ,,Iliady’’ nadaj¹c t³umaczeniutytu³ ,,Monachomachija Parysowa z Menelausem’’.(Jan Kochanowski)68