fysiologia

ΔΙΑΧΥΣΙΣ
Διάχυσις τριχοειδοκυψελιδική καλείται η λειτουργία κατά την οποίαν το
μεν οξυγόνον περνά όλα τα εμπόδια από του κυψελιδικού τοιχώματος
μέχρι και της ερυθροκυτταρικής μεμβράνης και εισέρχεται εις τα ερυθρά
αιμοσφαίρια οξυγονώνοντας την αιμοσφαιρίνην, το δε CO 2 εκ του αίματος
οδεύει προς τας κυψελίδας. Από φυσικοχημικής απόψεως, η διάχυσις
αποτελεί σύνθετον φαινόμενον, το οποίον ως επί μέρους φαινόμενα
περιλαμβάνει την διάλυσιν αερίων εις υγρά, την διαπήδησιν μέσω της
μεμβράνης, την διαπήδησιν μέσω της ερυθροκυτταρικής μεμβράνης και
την σύνδεσιν μετά της αιμοσφαιρίνης. Ευνόητον ότι, ενώ η
κυψελιδοτριχοειδική μεμβάνη αποτελείται εκ της επιφανειοδραστικής
ουσίας (surfactant), των κυττάρων του κυψελιδικού τοιχώματος, της
βασικής μεμβράνης, του διαμέσου χώρου, της βασικής μεμβράνης των
τριχοειδών και των ενδοθηλιακών κυττάρων των τριχοειδών,το οξυγόνον
δια να οξυγονώσει την αιμοσφαιρίνην θα πρέπει, πλην της μεμβράνης
αυτής, να διέλθει επί πλέον δια του πλάσματος, της μεμβράνης των
ερυθροκυττάρων και να εισέλθει εις το μόριον της Ηb.
Το ποσόν που διαχέεται εις την μονάδα του χρόνου δια της μεμβράνης
δίδεται υπό της σχέσεως ΔV/Δ t = (P A -P C ) x D L (δια το οξυγόνον).
όπου P A : Η μερική πίεσις του Ο 2 εις τον κυψελιδικόν αέρα
P C : Η μερική πίεσις του Ο 2 εις το τριχοειδές
D L :Σταθερά καλουμένη ικανότης διαχύσεως
H ικανότης διαχύσεως ισούται προς
D L = S x Δ/Τ, όπου S η επιφάνεια της μεμβράνης, Τ το πάχος αυτής,
Δ συντελεστής εξαρτώμενος εκ του συντελεστού διαλυτότητος του αερίου
εις το υγρόν , εκ της ικανότητος του αίματος να δεσμεύει χημικώς το Ο 2
και να αποδεσμεύει το CO 2 , αλλά και εκ της αιματώσεως των πνευμόνων.
Ο συντελεστής διαλυτότητος ενός αερίου εξαρτάται εκ της φύσεως του
αερίου, εκ της φύσεως του υγρού και εκ της θερμοκρασίας.
Εάν θελήσωμεν να μελετήσωμεν-προσεγγίσωμεν το φαινόμενον της
διαχύσεως (D L ) δι’άλλου τρόπου, δυνάμεθα να θεωρήσωμεν ότι εξαρτάται
εκ παραγόντων που έχουν σχέσιν: α) με τας κυψελίδας (D A ), β) με την
μεμβράνην (D M ), γ) με το αίμα. Τα ανωτέρω εκφράζονται μαθηματικώς
δια της σχέσεως:
17