fysiologia

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΒΛΕΝΝΗΣ
Η βλέννη του τραχειοβρογχικού δένδρου εκκρίνεται αφ’ενός μεν υπό των
ειδικών προς τούτον αδένων της υποβλεννογονίου στιβάδος του
επιθηλίου, αφ’ετέρου δε υπό των αφθόνων βλεννωδών ή ορωδών
κυττάρων του βλεννογόνου (τα αποκαλούμενα καλυκοειδή ή λαγηνοειδή
κύτταρα ή goblet cells δεν είναι παρά διατεταμένα υπό βλέννης βλεννώδη
κύτταρα). Η βλέννη εναποτίθεται επί της επιφανείας του βλεννογόνου και
σχηματίζει είδος τάπητος εκ δύο στιβάδων συγκειμένου. Η έσω στιβάς
είναι πλέον υδαρής-λεπτόρρευστος, εντός αυτής δε κολυμβούν οι κροσσοί
των συστοίχων κυττάρων του επιθηλίου, ενώ η έξω στιβάς είναι
παχύρρευστος-ζελατινοειδής.
Η έκκρισις της βλέννης προκαλείται είτε λόγω αμέσου ερεθισμού του
τραχειοβρογχικού βλεννογόνου υπό ερεθιστικών-τοξικών ουσιών είτε
μέσω αντανακλαστικού μηχανισμού. Δια την ακρίβειαν, φαίνεται ότι τα
αυτά ερεθίσματα τα οποία προκαλούν βήχα, προκαλούν και έκκρισιν
βλέννης. Κυρίως πρόκειται περί διεγέρσεως των υποδοχέων ερεθισμού
των βρόγχων και ίσως και των πνευμόνων (c-fiber receptors), με
αποτέλεσμα έκλυσιν βαγοτονικού αντανακλαστικού προς έκκρισιν
βλέννης. Οπωσδήποτε οι πλήρεις μηχανισμοί οι ρυθμίζοντες τα ανωτέρω
δεν είναι επακριβώς γνωστοί. Πιθανώς να εμπλέκεται και το
συμπαθητικόν σύστημα. Επίσης, κατεδείχθη εις πειραματόζωα ότι κατόπιν
διατομής όλων των νευρικών στελεχών του βρογχικού δέντρου, η έκκρισις
βλέννης υπό των καλυκοειδών κυττάρων δεν καταργείται.
Η βλέννη αποτελείται κυρίως από πρωτεΐνας (βρογχική τρανσφερρίνη,
εκκριτική ΙgA, καλλικρεΐνη κ.λ.π) και βλεννίνας (mucines). Άλλα στοιχεία
ενίοτε παρόντα είναιτο ινωδογόνον, διάφοροι γλυκοσιδάσαι, διάφοροι
πρωτεάσαι, η λυσοζύμη κ.λπ. Αι βρογχικαί βλεννίναι (υψηλού μοριακού
βάρους) αποτελούνται από Ν-ακετυλ-γλυκοζαμίνην, Ν-ακετυλγαλακτοζαμίνην,
γαλακτόζην, φουκόζην, Ν-ακετυλ-νευραμινικόν οξύ.
Όλα τα ανωτέρω σχηματίζουν γλυκοζο-αμινο-γλυκανικάς αλύσους
ηνωμένας μετά πολυπεπτιδικού άξονος περιέχοντος κυρίως σερίνην,
θρεονίνην, προλίνην, γλυκίνην, αλανίνην. Αι βλεννίναι ή μουκίναι
διακρίνονται εις φουκομουκίνας, σιαλομουκίνας, σουλφομουκίνας.
41