21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

Studija

Studija

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kot ne ja doz<strong>vo</strong>luvala rabotata, za{to smetala deka taa ima zabaven<br />

karakter {to mo`e da gi odvle~e zat<strong>vo</strong>renicite od razmisluvawe za<br />

deloto i nivnoto kaewe.<br />

Spored ovaa najstroga varijanta na keliskiot sistem, od samiot<br />

po~etok na izdr`uvaweto na kaznata pa se do izleguvaweto na sloboda,<br />

osudenoto lice mora{e neprekinato da prestojuva <strong>vo</strong> kelijata bez<br />

ogled na dol`inata na kaznata. Prisilnata osamenost i, po pravilo,<br />

otsust<strong>vo</strong>to na raboten anga`man doveduvaa do brojni problemi so {to<br />

se poka`aa slabostite na o<strong>vo</strong>j sistem. Vrz niv se nadovrzaa i ostrite<br />

kritiki me|u koi se najzna~ajni slednive:<br />

1 0 Najnapred so pra<strong>vo</strong> se istakna deka o<strong>vo</strong>j sistem mnogu {tetno<br />

vlijae vrz psiholo{koto zdravje na osudenicite. Strogoto osamuvawe<br />

doveduva{e do mentalno nazaduvawe na li~nosta za{to e <strong>vo</strong> sprotivnost<br />

so osnovnite potrebi na ~ovekot za zaedni~ki (op{testven) `i<strong>vo</strong>t.<br />

Otsust<strong>vo</strong>to na bilo kak<strong>vo</strong> priviknuvawe na op{testveni komunikacii<br />

doveduva{e do brojni du{evni zaboluvawa i samoubistva kaj zat<strong>vo</strong>renicite.<br />

2 0 Filadelfiskiot sistem se poka`a neuspe{en i <strong>vo</strong> pogled na<br />

organizacijata na osudeni~kiot trud, a toa pretstavuva{e otsust<strong>vo</strong> na<br />

u{te eden faktor za osposobuvawe na licata za idniot `i<strong>vo</strong>t na sloboda.<br />

Vo tie uslovi, duri i onamu kade {to be{e <strong>vo</strong>vedena, rabotata<br />

nema{e uloga na pre<strong>vo</strong>spitno sredst<strong>vo</strong>. Nejzinoto celosno otsust<strong>vo</strong><br />

be{e glavnata pri~ina za fizi~koto propa|awe na osudenicite.<br />

3 0 Osameni~kiot sistem se poka`a neadekvaten i od ekonomski<br />

aspekt. Praveweto zgradi so stotici kelii <strong>vo</strong> uslovi na postojan porast<br />

na kriminalitetot i otsust<strong>vo</strong>to na sakanite efekti od toa, pretstavuva{e<br />

neracionalen i premnogu golem izdatok. Od druga strana<br />

poradi nerentabilnosta na osudeni~kiot trud doa|a{e <strong>vo</strong> pra{awe i<br />

samata izdr{ka na zat<strong>vo</strong>renicite.<br />

4 0 Strogoto osudeni~ko osamuvawe be{e <strong>vo</strong> sprotivnost i so na-<br />

~eloto na pravi~nost pri izvr{uvaweto na kaznata. Nejzinoto neadekvatno<br />

deluvawe vrz zat<strong>vo</strong>renicite se sostoe{e <strong>vo</strong> toa {to poedincite<br />

so povisoko intelektualno ni<strong>vo</strong> i postabilna emocionalna struktura<br />

mnogu polesno go podnesuvaa rigoroznoto osamuvawe, za razlika od<br />

onie so poslabi individualni psihi~ki karakteristiki. Negovata nepravednost<br />

se gleda{e i <strong>vo</strong> toa {to celosnata izolacija moraa podednak<strong>vo</strong><br />

da ja trpat osudenicite na dolgi kako i onie na kratki kazni<br />

li{uvawe od sloboda.<br />

5 0 Na krajot, treba da se istakne i toa, deka iako nastana kako<br />

reakcija na prethodniot sistem na zaedni~ko zat<strong>vo</strong>rawe, ne dovede do<br />

nikakvi promeni vrz planot na humanizacijata na celite na op{testvenata<br />

rekacija. Inspiriran od ideite na klasi~nata {kola <strong>vo</strong> o<strong>vo</strong>j<br />

sistem dominira{e represivnata funkcija na kaznata li{uvawe od<br />

sloboda so site nejzini negativni konsekvencii.<br />

Pod vlijanie na golem del od spomnatite kritiki me|u koi na-<br />

107

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!