Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

vawe. Se raboti za za{titna merka {to ponekoga{ bila mnogu te{ka
no, i so `ivopisnost vo nejzinoto izvr{uvawe. Upravata na zatvorot
bila opredeluvana so licitacija spored na~eloto koj }e dade pove}e, a
upravitelot se odnesuval kako hotelier kaj na svoite zatvorenici im
prodaval hrana i pijaloci. Nemu me|utoa, mu be{e zabraneto da izdava
pove}e od grne vino ili pivo po ~ovek. Vo ovie zatvori no}ta se minuva{e
vo kelii, a preku denot se `ivee{e zaedno vo odsustvo na posebna
disciplina. Na zatvorenicite im be{e dozvoleno kuglawe i igrawe
komar so ograni~en vlog, a im be{e zabraneto lizgawe i udirawe so
sne`ni topki! 190
Za ovoj period se me|utoa, karakteristi~ni u{te dva vida na zatvorawe
{to isto taka pretstavuvale kazna. Toa se zatvoraweto kako
supsidierna meka za lica {to ne isplatile opredelen dolg ili pari-
~na kazna (personalen zatvor) ili pak kako profilakti~ka policiska
meka {to se primenuvala sprema skitnici, pita~i, du{evno bolni i
drugi lica koi ne mo`ele da doka`at od {to se izdr`uvaat.
Personalen zatvor (dol`ni~ko zatorawe). Osnovnata cel na
personalnoto zatvorawe odela kon toa opredeleno lice {to nemo`elo
voop{to ili na vreme da isplati stasan dolg, izre~ena globa ili drug
vid pari~na kazna da se zatvori do momentot koga toa }e go stori.So
takvoto zadr`uvawe se ovozmo`uvalo da se spre~i ne~ie begstvo do nadomesuvaweto
na dolgot. Zatvoraweto se sproveduvalo po barawe i na
tro{ok na doveritelot na insolventniot dol`nik. Specifi~no e i
toa {to sprema licata vo ovie zatvori ne se primenuval nikakov disciplinski
re`im nitu bilo kakvi drugi ograni~uvawa i oblici na
pritisok. So ograni~uvaweto na slobodata i dvi`ewe zaradi prisiluvawe
da se isplati dolgot se iscrpuvala i celata sodr`ina na ovoj
oblik na zatvorawe. Personalniot zatvor se izreknuval so odluka na
sudot i bil poznat vo skoro site pravni sistemi od ovoj period.
Policiski zatvor (profilakti~no zatvorawe). Ovoj vid zatvorawe
e profilakti~ka merka {to se primenuvala sprema lica za koi
se pretpostavuvalo deka pretstavuvaat potencijalni delinkventi, ili
naprosto, zatoa {to spored moralnite pogledi na vladea~kata klasa se
smetalo deka povedenieto na nekoi lica e samo po sebe izrazite sramno,
nedoli~no i prekorlivo. Se raboti za masa na bezrabotnici, pita~i,
skitnici, alkoholi~ari, komarxii, lica vo koi se somnevalo
deka se oddavaat na prostitucija ili drug vid na nemoral, po~estite
prekr{iteli na javniot red i mir i voop{to na site onie {to manifestirale
opredeleno asocijalno odnesuvawe i pretstavuvale nekakva
opasnost za op{testveniot mir i poredok.
5. I za ovie oblici na zatvorawe vo po~etokot bile koristeni
najrazli~ni objekti: tvrdini, napu{teni kasarni, manastiri, podrumi,
190
Vidi: Cornil, P. Kazna tamnice (La paine de prison), Izbor, Zagreb,
1951/1, str. 84-85.
84