Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

idat upatuvani skitnici i kriminalci so zadol`itelna rabota. Taka
nastana poznatiot zatvor za maloletnici Rasphuis, dovr{en vo 1595
godina. 191 Na sli~en na~in vo Amsterdam e izgraden i prviot zatvor za
`eni Spinhuis vo 1596 godina. Osnovnata ideja na ovie ustanovi be{e
obezbeduvawe na zednicata od opasnosta {to ja nosea nevrabotenite
poedinci ili licata so lo{o povedenie, no, istovremeno, i popravawe
na pritvorenicite so rabota. 192 Vo zatvorot za maloletnici se upatuvale
onie {to ne sakale da rabotat i bea anga`irani na obrabotka na
drvo, a vo zatvorot za `eni licata {to se oddavale na prostitucija,
pita~ewe i razvraten `ivot so rabota vo predilnica. Nitu vo ovie zatvori
vo po~etokot ne bile upatuvani kriminalci, no podocna kako i
vo Anglija zapo~nala praktikata na me{awe na osudenite lica so
ostantite zatvorenici.
Naskoro sleduva izgradba na sli~ni zatvori vo Sredna Evropa:
Bremen 1609, Libek 1613, Hambrug 1622, Viena 1670 godina vo koi {to
so streme` za zaobikoluvawe na surovite telesni i smrtni kazni, pokraj
skitnicite i pira~ite, sî po~esto bile upatuvani i sitni kradci.
193
Praktikata na osnovawe na opredelen vid zatvori vo Italija e
prifatena duri vo po~etokot na XVII vek. Vo 1703 godina papata
Klement XI go osnoval vo Rim detskiot zatvor Sveti Mihail. Na vleznata
vrata na ovoj dom za maloletnici stoel natpisot: "Ne e dozvoleno
da se kaznuvaat lo{ite, ako so disciplina ne se napravat podobri"
("Parum est coercere improbos nisi maliores efficias disciplina") - geslo
{to jasno poka`uva{e deka ovde ne se izvr{uvale kazni tuku eden
vid vospitni merki {to po~ivale vrz rabotnata disciplina. I pokaj
toa {to ustanovata ne be{e nameneta za delinkventi so devizata koja
ja nose{e vo sebe vo golem obem pridonese za sovremeno sfa}awe na
penitenciarniot tretman.
Iako postojat mislewa deka so izgradbata na ovoj vid zatvori
se zapo~na vo 1656 godina 194 se ~ini poispravno tvrdeweto na Ansel
deka vo Francija tie za`iveale duri vo 1769 godina koga se doneseni
pove}e upatstva za obrazuvawe prifatili{ta za skitnici, pita~i,
`eni so lo{o povedenie, umobolni i lica so neureden `ivot. Od pove-
}eto vakvi prifatili{ta vo Francija osobeno se izdvojuva ona vo Nensi
od 1770 godina vo koe {to ma`ite tkaele platno, a `enite bile
anga`irani na {iewe i predewe. 195
Sli~en nastan na onoj vo Holandija pridonese i za formira-
191
Navedeno spored Cornil, P. op. cit, str. 85.
192
Ancel, M. op. cit, str. 14.
193
Vidi: Kup~evi}-Mla|enovi}, R. Osnovi penologije, str. 80.
194
Davidovi}, D. Kategorizacija kazneno-popravnih ustanova i klasifikacija
osud`enih lica u Jugoslaviji, IKKI, Beograd, 1970, str. 19.
195
Vidi: Ancel, M. op. cit, str. 13.
86