21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

Studija

Studija

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

idat zapla{eni. Prestapnicite treba da se kaznuvaat spored storenoto<br />

zlo i zasekoga{ da se onemoz<strong>vo</strong>`at da mu {tetat na op{test<strong>vo</strong>to,<br />

no, kako {to toa uba<strong>vo</strong> go zabele`uva Holbah, ako nema nade` deka mo-<br />

`at da se popravat.<br />

Ona {to me|utoa, e posebno zna~ajno kaj Holbah e negoviot stav<br />

deka dvi`e~kite sili {to se do<strong>vo</strong>lni da gi odvratat lu|eto od zlostorstvata<br />

mo`at da se najdat samo nad<strong>vo</strong>r od religioznite predrasudi i<br />

toa <strong>vo</strong> prevencijata koja i se pretpostavuva na prisilbata na zakonot,<br />

na kaznata. Glavnite sredstva na prevencija Holbah gi bara <strong>vo</strong> prv red<br />

<strong>vo</strong> <strong>vo</strong>spituvaweto. ^ovekot e lo{ ne zatoa {to e takov roden, tuku<br />

zatoa {to takov e napraven. 181 Srceto na ~ovekot e po~va koja spored<br />

s<strong>vo</strong>jata priroda mo`e da proizveduva trwe kako i najkorisni rastenija<br />

i prijatno o<strong>vo</strong>{je, a toa zavisi od semeto koe <strong>vo</strong> nego }e bide zasadeno<br />

i gri`ata {to na semeto }e mu bide prosvetena. 182<br />

Poznatiot francuski mislitel Volter (Francois Voltaire, 1694 -<br />

1788) s<strong>vo</strong>ite idei za kriminalitetot gi izlo`il <strong>vo</strong> pogolem broj raspravi.<br />

183 Volter <strong>vo</strong> s<strong>vo</strong>eto vreme so najgolema `estokost <strong>vo</strong>del borba<br />

za reforma na krivi~noto zakonodavst<strong>vo</strong>. Pred sî, poznat e negoviot<br />

stav sprema verskata netolerancija koja <strong>vo</strong> krivi~noto zakonodavst<strong>vo</strong><br />

na nego<strong>vo</strong>to vreme sî u{te be{e zastapena. Nego<strong>vo</strong>to delo "Raspravi za<br />

tolerancijata" po po<strong>vo</strong>d smrta na @an Kalas, stana poznata {irum svetot<br />

i napravi definitivno da prestanat onie `alosni krivi~ni raspravi<br />

<strong>vo</strong> vrska so delata na verska netolerancija, a isto taka da se<br />

namalat torturite <strong>vo</strong> krivi~nata postapka. 184<br />

Vo pogled na pri~inite na kriminalitetot istaknuva deka izvr{itelite<br />

na imotnite krivi~ni dela obi~no se lu|e so slaba ekono-<br />

181<br />

Vidi: ibid, str. 152.<br />

182<br />

Ibid, str. 102 i 190. Vo ovaa smisla Holbah go veli i slednoto: "Sinot<br />

na ~ovek na visoka polo`ba u{te od detst<strong>vo</strong>to nau~il da saka vlast, i ako<br />

ima sre}a da se <strong>vo</strong>vle~e pod pla{tot na protekcijata }e stane 'r|a i toa }e<br />

bide nekazneto. Prirodata zna~i ne gi sozdava lo{i lu|eto tuku na{ite <strong>ustanovi</strong><br />

koi vrz niv dejstvuvaat da bidat takvi. Dete koe izrasnalo me|u razbojnici<br />

mo`e da stane samo zlostornik, da bilo <strong>vo</strong>spituvano me|u ~esni lu|e, }e<br />

stanelo dobar ~ovek." Ibid, str. 234.<br />

183<br />

"Traite sur la tolerancÕ Á l'occasion de la mort de Jean Calas", 1763,<br />

"Commentaire sur la livre de delits et des peines per a<strong>vo</strong>kat de la province", 1786, Prix<br />

de la justices et de l'umanitÕ".<br />

184<br />

"Spored nego na sekogo mu pripa|a pra<strong>vo</strong>to da veruva kako {to saka<br />

dokolku negovite religiozni uveruvawa ne go navreduvaat op{testveniot red;<br />

ne mo`e da se tolerira samo fanatizmot koj e {teten za op{test<strong>vo</strong>to. Od `alosnite<br />

istoriski iskustva na religioznite progoni, avtorot naveduva, deka<br />

istite nikoga{ ne doveduvale do sakanata cel. Spored su{tinata na rabotite<br />

intolerancijata sekade pretstavuva apsurd i varvarst<strong>vo</strong>." ^ubinski, M. op.<br />

cit. str. 76.<br />

79

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!