Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

osudenicite, no zabranata na sekakov razgovor i strogite kazni za
prekr{itelite na taa zabrana ne bea sledeni i so vidni podobruvawa
na lo{ite sostojbi vo kaznenite zavodi koi, kako {to veli eden avtor,
nalikuvaa na kafezi za opasni divi `ivotni. 226 Naprotiv, poradi tie
zabrani, lo{ite zatvorski uslovi, raznovidnite i ~esti zloupotrebi,
vospostavuvaweto na poseben re`im na oblekuvawe (prugasta obleka),
|uliwa i sinxiri, bri~ewe na glavite, numerirawe, strogata disciplina
i sl., doa|a{e do u{te posilno fizi~ko i du{evno propa|awe na
zatvorenicite. Pri izvr{uvaweto na kaznata li~nosta voop{to ne
be{e zemana vo vid nitu za toa postoele bilo kakvi uslovi. Site zatvorenici
bea samo zatvorski broevi, napolno ednakvi i obespraveni.
227 Poradi nepostoeweto prevospiten tretman ne postoe{e individualizacija
vo izvr{uvaweto na kaznata, a soodvetno na toa ni potreba
za klasifikacija na osudenite lica.
Za razlika od predhodniot, oburnskiot sistem na izdr`uvawe
na kaznata ovozmo`uva{e izvesen zaedni~ki `ivot na osudenite lica
kako i ostvaruvawe na zaedni~ka rabota. Negovata prednost se gleda{e
vo podobrite mo`nosti za ostvaruvawe na organizacijata na rabotata,
ottamu {to osudenite lica mo`ea da rabotat na poraznovidni dejnosti
i pritoa da izu~uvaat opredeleni zanaeti {to }e gi koristat na sloboda.
No i pokraj izvesniot napredok vo odnos na filadelfiskiot sistem
i vo oburnskiot sistem se zadr`aa pogolemiot del od negovite
slabosti. Otsustvoto na komunikacii doveduva{e do te{ki isku{enija
i psihi~ki krizi, za{to be{e vo direkna sprotivnost so ~ovekovata
priroda kako socijalno bitie. Kako reakcija na taa napnatost golem
del osudeni lica uspevale da najdat na~in za me|usebno razbirawe
i spogoduvawe, no nabrzo toa bilo zabele`ano od strana na zatvorskata
uprava i podlo`eno na ostro kaznuvawe. Od tie pri~ini e i vospostavuvaweto
na mo{ne kompliciranata organizacija na zatvorskiot
`ivot. Be{e voveden kazneni~ki ~ekor i gledawe vo zemjata za vreme
na dvi`eweto. Pri izleguvaweto i vra}aweto vo kelijata be{e
isto taka zadol`itelen soboreniot pogled, a za vreme na zaedni~kata
rabota i noseweto na specijalni kapi so spu{ten obod i prorez za o~ite.
Za prekr{itelite na ovie i ostanatite strogi pravila na odnesuvawe
sleduvaa svirepi disciplinski kazni. Me|u niv naj~esto bilo
upotrebuvano kam{ikuvaweto za{to se smetalo deka toa ne mu pre~i
na zdravjeto i ne ja smaluva fizi~kata sila potrebna za rabotno anga-
`irawe na osudenicite.
Delumnoto osamuvawe, zadol`itelnoto mol~ewe i fizi~kata
tortura za negovoto nepo~ituvawe, kako i te{kata iscrpuva~ka rabota
226
Pove}e za toa: Eliot, M. op. cit, str. 490-492.
227
^ejovi}, B. Neka razmatranja o principu individualizacije izvr{enja kazni
li{avanja slobode, Zbornik IKSI, Beograd, 1972/1, str. 222.
113