21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

Studija

Studija

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

tagora i negoviot stav deka kaznata <strong>vo</strong> su{tina e op{testvena odmazda<br />

za storenoto delo. Vo soglasnost so negoviot glaven interes za matematikata<br />

i nejzinoto povrzuvawe so filozofijata }e proizleze i<br />

pitagorejskoto zalagawe za striktno pridr`uvawe do na~eloto na talionot<br />

so koe se bara ekvivalenten (matemati~ki) odnos me|u zloto<br />

sodr`ano <strong>vo</strong> krivi~noto delo i <strong>vo</strong>zvratenata op{testvena odmazda. So<br />

vak<strong>vo</strong>to razmisluvawe na Pitagora i negovite sledbenici, vsu{nost,<br />

samo se odrazuva{e i brane{e postojnata op{testvena sostojba i praktika<br />

na kaznuvaweto. 85<br />

Najzna~ajniot pretstavnik na sofistite - Protagora ima{e<br />

sprotivno mislewe za ova pra{awe. Toj be{e golem protivnik na sfa-<br />

}aweto deka kaznata treba da bide odmazda za storenoto delo za{to e<br />

besmisleno da se odmazduva samo zatoa {to e povreden pravniot propis.<br />

Kaznata treba da bide racionalna, a rezultatot od umnoto kaznuvawe<br />

treba da gi spre~uva idnite naru{uvawa na pra<strong>vo</strong>to i toa ne samo<br />

od strana na osudenikot tuku i od drugite. Kaznuvaweto se vr{i zaradi<br />

popravawe i zastra{uvawe, a ne poradi odmazda. Me|utoa, so ogled na<br />

toa {to Protagora dopu{tal deka ima i nepopravlivi storiteli proizleze<br />

i negoviot kontroverzen stav spored koj za takvite lica e prepora~li<strong>vo</strong><br />

izreknuvawe i izvr{uvawe na kaznite progonst<strong>vo</strong> i li{uvawe<br />

od `i<strong>vo</strong>tot. 86<br />

Spored misleweto na Platon (428-347) pri~inite na zlostorstvata<br />

mo`at da se podelat <strong>vo</strong> dve grupi: psiholo{ki i "nad<strong>vo</strong>re{ni<br />

ili fiziolo{ki." Pri~inite od prvata grupa se javuvaat kako posledica<br />

na "bolnata du{a" koja {to od s<strong>vo</strong>ja strana e uslovena od "vlijanieto<br />

na strastite, baraweto na zado<strong>vo</strong>lstva ili pak ednostavno od<br />

neznaewe". Pri~inite od vtorata grupa se sveduvaat na oblicite na<br />

biolo{kata degeneracija. 87 Ottamu i negoviot stav za postoewe zlostornici<br />

{to kako takvi se ra|aat i za koi so ogled na nivnata nepopravi<strong>vo</strong>st<br />

nu`no se nalaga primena na smrtni kazni kako edinstveno<br />

re{enie. Za ostanatite osudenici sprema koi spored Platon e mo`no<br />

popravawe, toj predlaga{e primena na takvi merki {to }e se <strong>vo</strong> soglasnost<br />

so negovata teza deka celta na kaznata e stradawe na du{ata koja<br />

{to se zarazila so zlostorot.<br />

Od ovie sta<strong>vo</strong>vi zastapuvani <strong>vo</strong> negovite rani trudovi od tn. sokratovski<br />

period, }e dojde do opredeleno otstapuvawe <strong>vo</strong> poznatoto<br />

delo "Zakoni." Tuka Platon ve}e go zastapuva misleweto deka celta<br />

na kaznata e popravawe na storitelot, opomena na drugite da ne vr{at<br />

krivi~ni dela i za{tita na op{test<strong>vo</strong>to, a ne odmazda za storenata<br />

nepravda. Niedna kazna {to se odreduva vrz osnova na zakonot nema za<br />

str. 76.<br />

62<br />

85<br />

Vidi: I<strong>vo</strong>{evi}, D, op. cit. str. 703-704.<br />

86<br />

Ibid, str. 704.<br />

87<br />

Milutinovi}, M, Kriminologija, Savremena administracija, Beograd, 1976,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!