Zoran Sulejmanov - Penitencijarni ustanovi vo Makedonija (p.717)

va {to treba da ne stori so cel da izbegne opredelena nesre}a. Za da se
spasi od nesakanata posledica ~ovekot se vozdr`uva da go pravi ona
{to spored svoite pogre{ni idei za pri~inata i posledicata veruva
deka bi mu napakostilo ili kratko re~eno: mora da im se pot~inuva na
tabuite. 9 Tabuite se, vsu{nost, takvi zabrani koi sami po sebe se dovolni
da ja za{titat zaednicata od opasni i neprijatni povedenija bez
primena na kakva i da e sila (prisilba). Nivnata povreda e navreda na
duhovite zaradi {to tie znaele mnogu da se nalutat i surovo da se
odmazdat. Vo sostojba na tabu za zlostornikot ostanuva seriozna opasnost
od nesre}a, no toa sepak ne zna~i neposredna i momentna reakcija.
Ako se prezemat soodvetni ~ekori mo`no e i olesnuvawe. Ritualnata
diskvalifikacija na tabuite e samo prv i popravliv ~ekor na
osudata. Ako ne se taka kobni tabuite gi baraat onie {to }e gi simnat:
baraat ceremonija na ~istewe {to im e poznata samo na onie koi ja poznavaat
golemata tajna. So toa e otvoren patot na neophodnata op{testvena
dejnost na ma|epsnikot (vra~ot) i negovite naslednici sve{tenicite.
10 Nivnata dejnost e magijata so koja mo`at da se predizvikaat
sakanite (pozitivna magija) ili pak da se predupredat nesakanite posledici
(negativna magija). 11 Na toj na~in tabu-zabranite ja vr{at funkcijata
na op{testvena prisilba i go ovozmo`uvaat ureduvaweto zasnovano
vrz po~ituvawe na opredeleni religiozni pravila. Sekoe
skvernavewe na totemot i sekoja akcija protiv tabu-zabranite e te`ok
prestap. 12 Onoj {to }e stori takov prestap mo`e{e da bide prepu{ten
na smrtnoto tabu dejstvo no, mo`e{e da bide i osloboden od magepsnikot
dokolku se pokae za storenoto delo. Vo osnovata na vakvoto
rezonirawe e veruvaweto vo mo}ta na magijata makar kolku i da e toa
sokrieno pod nadvore{niot izgled na zakanata so kazna i prostuvawe.
13
So ovoj period e vrzano i veruvaweto deka i kolektivnata nesre}a
(poplavi, zemjotresi, epidemii) se posledica na poedine~ni povredi
na tabu-zabranite. Ottamu se razvilo uveruvaweto deka bo`enstvata
se neapravedni {to na takov na~in im vozvra}aat na site ~lenovi
totem. No op{testvenoto zna~ewe na takvata zabrana ne e samo toa, za{to
tabu zna~i cel sistem na zabrani koi {to vo najgolem obem se odnesuvaat na
`enite, decata, starcite i na nivnata polo`ba vo rodot. Pove}e za toa vidi:
Gori~ar, J. Sociologija, Rad, Beograd, 1970, str. 263 i Fiamengo, A. op. cit, str. 60-
61.
9
Vidi: Frezer, X. X, op. cit, str. 15.
10
Hentig, von H, op. cit, str. 15.
11
Pozitivnata magija ili baewe veli: Pravi go ova za da ne se slu~i
toa i toa. Negativnata magija ili tabu veli: Ne pravi go ova za da ne se slu~i
toa i toa. Ferezer, X. X, op. cit, str. 15.
12
Gori~ar, J, op. cit, str. 263.
13
Frezer, X.X, op. cit, str. 36.
23