Giáo án tự chọn - Ngữ văn 10 (2018)

https://twitter.com/daykemquynhon
plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn
http://daykemquynhon.ucoz.com
Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 /
Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa Quy Nhơn 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định
đoạn thơ:
+ Nhàn là “Một mai, một cuốc,
một cần câu” trở về với cuộc
sống thuần hậu, chất phác của
một “lão nông tri điền” đào
giếng lấy nước uống, cày
ruộng lấy cơm ăn.
+ Hai chữ “thơ thẩn” là trạng
thái thảnh thơi, vô sự, trong
lòng không còn gợn chút cơ
mưu tư dục của con người.
Trong tương quan với “thú
nào” của “dầu ai” kia, nhàn đã
trở thành một thú có dư vị và
sức hấp dẫn riêng đối với nhà
thơ.
+ “Chốn lao xao” chính là
chốn quan trường, chốn giành
giật tư lợi, sang trọng, tấp nập
ngựa xe quyền quý, kẻ hầu
người hạ, bon chen luồn lọt
hãm hại nhau. Còn “nơi vắng
vẻ” là nơi tĩnh tại của thiên
nhiên, nơi tâm hồn tìm thấy sự
thảnh thơi. Vậy cái “dại” và
“khôn” ở đây thật ra là cách
nói ngược, thâm trầm ý vị, vừa
tự tin, tự cho mình là “dại”,
người là “khôn”, vừa hóm hỉnh
pha chút mỉa mai.
HS viết thành bài văn ngắn đọc
trước lớp.
GV nhận xét, chuẩn xác kiến
thức.
www.facebook.com/daykem.quynhon
https://daykemquynhon.blogspot.com
Giáo án tự chọn Ngữ văn 10
lần nữa nói lên cái nhàn rỗi, cái vẻ đẹp của cuộc sống và tâm
hồn của Nguyễn Bỉnh Khiêm, đó là cảnh nhàn dẫu có ai bon
chen vòng danh lợi nhưng tác giả vẫn thư thái. Hai câu thơ đầu
không chỉ giới thiệu được đề tài mà còn khắc họa tư thế ung
dung nhàn hạ, tâm trạng thoải mái, nhẹ nhàng vui thú, điền
viên…
“…Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao”
Hai câu thơ tiếp theo của bài thơ ý tác giả muốn nhắm đến
cảnh nhàn và sử dụng các từ đối lâp nhau như “ta” – “người”;
“dại” – “khôn”; “nơi vắng vẻ” – “chốn lao xao” một loạt
những từ đối lập đó đã thể hiện được quan niệm sống của ông.
Nhân vật trữ tình đã chủ động tìm đến nơi vắng vẻ với chốn
thôn quê cuộc sống thanh nhàn mặc cho bao người tìm đến
chốn “phồn hoa đô hội”. Hai câu thơ đã đưa ra được hai lối
sống độc lập, hoàn toàn trái ngược nhau. Ông tự nhận mình là
“dại” vì theo đuổi cuộc sống thanh đạm thoát khỏi vòng danh
lợi để giữ cho tâm hồn được thanh nhàn. Vậy lối sống của ông
có phải là lối sống xa dời và trốn tránh trách nhiệm? Điều đó
tất nhiên là không, vì hãy đặt bài thơ vào hoàn cảnh sáng tác
chỉ có thể làm như vậy mới có thể giữ cốt cách thanh tao của
mình. Do ông có hoài bão muốn giúp vua làm cho trăm dân no
ấm, hạnh phúc nhưng triều đình lúc đấy tranh giành quyền lực,
nhân dân rất đói khổ, tất cả ước mơ hoài bão của ông không
được xét tới. Vậy nên ông rời bỏ “Chốn lao xao” là điều đáng
trân trọng. Ta có thể cảm nhận được ông đã sống rất thanh
thản, hòa hợp với thiên nhiên, tận hưởng mọi vẻ đẹp vốn có
của đất trời mà không bon chen, tranh giành. Đặt bài thơ vào
hoàn cảnh lúc bấy giờ thì bài thơ đã thể hiện rõ nét vẻ đẹp của
cuộc sống và tâm hồn của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đó là lối sống
tích cực thể hiện rõ thái độ của Bạch Vân cư sĩ.
Như vậy, qua bốn câu thơ đầu của bài thơ “Nhàn” ta đã hiểu rõ
được quan niệm sống nhàn và nhân cách của ông, coi thường
danh lợi, luôn giữ được tâm hồn thanh cao hòa hợp với thiên
nhiên.
Hoạt động 5. Hoạt động thực hành
4. Củng cố:
- Khái quát lại nội dung của chữ “nhàn” trong bài thơ.
5. Dặn dò
- Đọc thuộc bài thơ. Sưu tầm những câu thơ thể hiện triết lí Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
- Soạn bài : Ôn tập : Đọc “Tiểu Thanh kí” (Nguyễn Du).
DIỄN ĐÀN TOÁN - LÝ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN
MỌI YÊU CẦU GỬI VỀ HỘP MAIL DAYKEMQUYNHONBUSINESS@GMAIL.COM
HOTLINE : +84905779594 (MOBILE/ZALO)
https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/
DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN
Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú
65
www.facebook.com/daykemquynhonofficial
www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial