14.04.2013 Views

Obras de SAN AGUSTÍN - 10

Obras de SAN AGUSTÍN - 10

Obras de SAN AGUSTÍN - 10

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

120 Sermón VIII<br />

narran, no sólo acaecidas, sino también recomendadas en las<br />

divinas letras? Los hermanos nos han planteado un problema,<br />

o mejor, una investigación y discusión, sobre el significado <strong>de</strong><br />

las diez plagas que sufrieron los egipcios y sobre los diez mandamientos<br />

con que es instruido el pueblo <strong>de</strong> Dios l . Por eso<br />

trataremos <strong>de</strong> explicároslo en el nombre <strong>de</strong> nuestro Señor, con<br />

su gracia y ayuda, esforzándoos vosotros conmigo en la atención<br />

<strong>de</strong> vuestro corazón. Los que plantearon el problema saben que<br />

lo plantearon; y recuerdan que no os lo traemos aquí temerariamente.<br />

Los que no lo planteasteis, escuchad también lo que<br />

podamos <strong>de</strong>cir, para que la propuesta <strong>de</strong> los hermanos sea<br />

preocupación <strong>de</strong> todos y la exposición <strong>de</strong> mi ministerio sirva<br />

<strong>de</strong> alimento a la comunidad. Espero que Dios ayudará, si no<br />

por mí, sin duda por vosotros, para que diga lo que <strong>de</strong>bo <strong>de</strong>cir<br />

y es útil <strong>de</strong> oír; <strong>de</strong> ese modo, caminando juntos por el camino<br />

<strong>de</strong> la verdad, apresurándonos juntos a llegar a la patria y reconociendo<br />

la voluntad <strong>de</strong> la ley <strong>de</strong> Dios, mereceremos librarnos<br />

<strong>de</strong> los enemigos y salteadores <strong>de</strong> nuestra peregrinación.<br />

2. Diez son las plagas con que el pueblo <strong>de</strong>l faraón fue<br />

castigado. Y diez son los preceptos con que el pueblo <strong>de</strong> Dios<br />

fue instruido. Veámoslo, hermanos, ya que los hechos corporales<br />

han <strong>de</strong> ser espiritualmente entendidos. No creemos que<br />

se trate sólo <strong>de</strong> dichos y escritos, pero no <strong>de</strong> hechos; sino que<br />

aceptamos los hechos según leemos que acaecieron. Sin embar-<br />

magis ea, quae non solum facta, verum etiam divinis litteris commendata<br />

tecitantur? Un<strong>de</strong> propositara nobis a fratribus quaestionem, immo inquisitionem<br />

et disputationem, quid sibi velit, quod <strong>de</strong>cem plagis percutiuntur<br />

Aegyptii, et <strong>de</strong>cem praeceptis instruitur populus Dei, suscepimus in<br />

nomine Domini Dei nostri, adarvante ipso et donante, adnitente nobiscum<br />

pia intentione cordis vestri, quantum possumus, explicare. Qui proposuerunt,<br />

quod proposuerunt sciunt, id est, proposuisse se noverunt, nec me<br />

hoc tempore ad vos protulisse recordantur. Quicumque autem non proposuistis,<br />

pariter audite quod possumus; ut propositum fratrum cura<br />

sit omnium, et expositum ministerii nostri alimentum sit universorum.<br />

Arbitramur enim ipsum adiuturum, etsi non propter nos, certe propter<br />

vos, ut ea dicamus, quae et dici oportet, et audire utile est; ut in via<br />

veritatiseius pariter ambulantes, et ad patriam pariter festinantes, hostes<br />

et insidiatores itineris nostri, agnoscendo voluntatem legis Dei, evitare<br />

mereamur.<br />

2. Decem sunt plagae, quibus populus Pharaonis percussus est:<br />

<strong>de</strong>cem sunt praecepta, quibus Dei populus instructus est. Vi<strong>de</strong>amus ergo,<br />

[171] fratres, quoniam corporaliter facta spirítualiter sunt intellegenda:<br />

non enim negamus esse facta, ut putemus tantum dicta atque conscripta,<br />

non facta; sed facta credimus, quemadmodum facta legimus, et tamen<br />

1 De preguntas como éstas nacieron, según confesión <strong>de</strong>l santo, algunas obras<br />

agustinianas: Exposición <strong>de</strong> algunas proposiciones sobre la epístola a los romanos<br />

(Retractiones I 23,1); 83 diversas cuestiones (ibíd., I 26), etc.<br />

Las diez plagas y los diez mandamientos 121<br />

go, según la doctrina apostólica, conocemos que esos hechos<br />

eran sombras <strong>de</strong> cosas futuras. Pensamos, pues, que hay<br />

que enten<strong>de</strong>r espiritualmente los sucesos, pero no po<strong>de</strong>mos<br />

negar los hechos. Así que nadie diga: «está escrito que el agua<br />

se convirtió en sangre en la plaga <strong>de</strong> los egipcios, pero eso significa<br />

algo, ya que no pudo verificarse realmente.» Quien así<br />

habla, busca la voluntad <strong>de</strong> Dios <strong>de</strong> manera que ya hace injuria<br />

al po<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Dios. ¿Cómo no? Si consignando pudo significar,<br />

¿no pudo hacerlo realizando? ¿Acaso no nacieron Isaac e Ismael?<br />

Habían nacido, eran hombres, venían <strong>de</strong> Abrahán, uno<br />

<strong>de</strong> la esclava, el otro <strong>de</strong> la libre. Y aunque eran hombres,<br />

y habían nacido, representaban dos Testamentos, el Antiguo<br />

y el Nuevo. Colocados, pues, con firmeza en su fundamento<br />

los sucesos acaecidos, <strong>de</strong>bemos buscar su significación; no sea<br />

que, si retiramos el fundamento, parezca que queremos edificar<br />

en el aire 2 . Y pienso, pues, que todos los que <strong>de</strong>s<strong>de</strong>ñan los diez<br />

mandamientos <strong>de</strong> la ley y no los observan, pa<strong>de</strong>cen espiritualmente<br />

lo que los egipcios pa<strong>de</strong>cieron corporalmente. A<strong>de</strong>lanto<br />

esto mientras lo explico con ayuda <strong>de</strong>l Señor, y para eso quiero<br />

que estéis atentos y oréis por mí, para que os diga algo <strong>de</strong> utilidad<br />

para vosotros. Por lo que atañe a mí, quizá lo pienso;<br />

pero cuando hablo, a vosotros os sirvo.<br />

3. Tened cuidado ante todo en no engañaros acerca <strong>de</strong>l<br />

número: no pertenece a estas diez plagas el primer acaecimiento,<br />

aunque tenga razón <strong>de</strong> signo: la vara convertida en ser-<br />

ipsa facta umbras fuisse futurorum apostólica doctrina cognoscimus. Putamus<br />

ergo spiritaliter esse investiganda, quae facta sunt, facta tamen<br />

esse negare non possumus. Nemo ergo dicat: Scribtum est qui<strong>de</strong>m,<br />

aquam conversam in sanguinem in plaga Aegyptiorum; sed significat<br />

aliquid, non enim revera fieri potuit. Hoc qui dicit, ita quaerit voluntatem<br />

Dei, ut iniuriam faciat potentiae Dei. Quid enim? Si dicendo significare<br />

potuit, etiam faciendo non potuit? An numquid non est natus Isaac, aut<br />

non Ismahel? Nati erant, nomines erant; et ex Abraham nati erant et<br />

unus ex ancilla, alter <strong>de</strong> libera. Quamvis ergo nomines fuissent, quamvis<br />

nati essent, figurarunt tamen dúo testamenta, vetus et novum. Ita prius<br />

in fundamento posita rerum gestarum firmitate significantiam <strong>de</strong>bemus<br />

inquirere, ne subtracto fundamento in aere velle aedificare vi<strong>de</strong>amur.<br />

Arbitror ergo omnes, qui <strong>de</strong>cem legis praecepta contempnunt, et non<br />

observant, spiritaliter pati ea, quae Aegyptii corporaliter passi sunt; hoc<br />

propositum doñee in adiutorio domini explicem, intentos vos voló et<br />

orantes pro nobis, ut dicamus utilia vobis. Quod enim ad nos pertinet,<br />

fortasse cogitamus; quod autem loquimur, vobis servimus.<br />

3. Illud ergo prius accipite, ne in numero fallamini: ad plagas istas<br />

<strong>de</strong>cem non pertinere, quod primo factum est signi causa, ut virga in<br />

serpentem converteretur. Aditus enim erat ipse ad Pharaonem, quo com-<br />

* Yéage la nota complementaria 5: Historicidad <strong>de</strong> los hechos bíblicos, p,744.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!